Kamu kuruluşu EÜAŞ'ın iki santrali özelleştirilecek

* Fotoğraf: Pixabay

Kamu kurumu Elektrik Üretim AŞ’ye (EÜAŞ) ait Tekirdağ Doğalgaz Kombine Çevrim A ve B santralleri ve santrallere ait araziler ile devletin tasarrufu altında bulunan deniz alanları özelleştirme kapsamına alındı.

Resmi Gazete'de yayımlanan iki ayrı Cumhurbaşkanı kararıyla Elektrik Üretim AŞ'ye (EÜAŞ) ait Tekirdağ Doğalgaz Kombine Çevrim A ve B santralleri ile bu 2 santralin kullandığı deniz alanları özelleştirme kapsamına alındı. Santraller ve santrallerin çok değerli arsalarıyla birlikte deniz alanları da işletme hakkı devri yoluyla özelleştirilecek. 

Böylece Marmara Denizi'ndeki deniz alanları özel şirketlere devredilmiş olacak. Koordinatlarla belirlenen deniz alanlarını kullanma yetkisi özelleştirmenin ardından devletten çıkıp firmalara geçecek.

TIKLAYIN - "2021'de 95 milyar TL'lik özelleştirme yapıldı"

Süre bitimine kadar kullanacak

Karara göre, santrallere ait taşınmazlar varlık satış yöntemiyle, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan kara ve deniz alanları ise işletme hakkının verilmesi yöntemiyle özelleştirilecek. İşletme hakkı kaç yıl süreyle verilirse şirket o süre bitimine kadar tahsisli deniz alanını kullanacak.

Karara göre, Tekirdağ Doğalgaz Kombine Çevrim A Santraline ait Marmara Ereğlisi'nde toplam 21 arazi ve 15 deniz alanı, Tekirdağ Doğalgaz Kombine Çevrim B Santraline ait 5 arazi ve 24 deniz alanı özelleştirecek. Her iki özelleştirme işlemi 31 Aralık 2025 tarihine kadar tamamlanacak.

Diğer özelleştirme kararları

Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararları gereği ayrıca Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin Ankara’da dört, İstanbul’da bir, Kırşehir’de ise iki taşınmazının özelleştirilmesi kararlaştırıldı.

Başka bir Cumhurbaşkanlığı kararıyla da Türkiye Şeker Fabrikalarının Ağrı Eleşkirt'teki arsasının imar planlarının gelişme konut alanı ile park ve yol olarak değiştirilmesi kabul edildi. 

Yozgat Kadışehri'ndeki arsanın ticaret konut alanı, gelişme konut alanı, park ve yol ile Erzincan Çayırlı'daki arsanın ticaret-konut alanı ve yol olarak değiştirilmesi de Cumhurbaşkanı kararıyla onaylandı.  

Danıştay’dan TEİAŞ’ın özelleştirilmesine onay

Öte yandan Danıştay 13. Dairesi, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi’nin (TEİAŞ) özelleştirilmesi kapsamına alınmasına yönelik Cumhurbaşkanı Kararı’nın yürütmesinin durdurulması istemini reddetti. Oy çokluğuyla alınan kararın gerekçesinde, özelleştirme kararının kanunda belirtilen ekonomide verimlilik artışı, kamu giderlerinde azalma sağlama amaçlarına ve özelleştirme ilkelerine uygun olduğu iddia edildi. 

Karara muhalefet eden Danıştay üyeleri Gürsel Özkan ve Mürteza Güler, TEİAŞ’ın elektrik iletim yetkisi konusunda tekel niteliğinde olduğuna dikkati çekerek özelleştirilmesinin ancak kanunla mümkün olabileceğini vurguladı. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla, 3 Temmuz 2021 tarihinde TEİAŞ’ın “özelleştirme kapsamına alınmasına ve halka arza yönelik olarak özelleştirmeye hazırlık işlemlerine tabi tutulmasına” yönelik verilen karara TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) dava açmıştı.

Danıştay’ın ret kararının gerekçesinde, “4046 sayılı Kanun’un genel gerekçesinde, bu Kanun ile yapılan düzenleme sonucunda devletin diğer mal ve hizmet üretim birimlerinin de özelleştirme kapsamına alınması suretiyle özelleştirme uygulamalarının sınırlarının genişletildiği ve Devletin ekonomik alandaki rolünün azaltılmasının amaçlandığı belirtilmiştir” denildi.

Enerjide özelleştirme

2001 yılında Türkiye’nin elektrik sistemi yeniden yapılandırılarak, TEAŞ’ın iletim, üretim ve ticaret faaliyetleri birbirinden ayrıldı. Bu kapsamda Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ), Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) ve Türkiye Elektrik Ticaret Taahhüt A.Ş. (TETAŞ) olarak üç farklı İktisadi Devlet Teşekkülü kuruldu. İletim görevi verilen TEİAŞ, üretilen elektriğin tüketiciye dağıtımının sağlanmasından ve dağıtım şebekesine aktarımından sorumlu.

Enerjide özelleştirme çalışmaları, 1 Ocak itibarıyla kademeli olarak yüzde 50 ila yüzde 125 arasında değişen elektrik zamları nedeniyle de büyük tepki çekmiş; dava konusu olmuştu. Tepkiler üzerine, elektrik faturalarında düşük tarifeden yüksek tarifeye geçiş için tüketim limiti, aylık 210 kilovatsaate çıkarıldı.

Isparta’da da şubat ayında da etkili olan yoğun kar yağışı sonrası özel sektöre teslim edilen elektrik dağıtımı hizmetindeki denetimsizlik ve ihmaller zinciri kentteki birçok bölgede elektrik kesintilerine yol açmış, yurttaşlar kışın ortasında karanlığa gömülerek, gazsız kalmıştı. Bir kişi de evinde donarak hayatını kaybetmişti. Geçen hafta da Isparta’da yine aynı sorun yaşandı.

(TP)

* Kaynak: Yeşil Gazete, Sözcü