Kazakistan’da 5 binden fazla kişi gözaltında

* Fotoğraf: Meiramgul Kussainova / AA

Kazakistan İçişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, ülke genelinde gözaltına alınanların sayısı 5 bin 135'e çıktı.

Açıklamaya göre, protestolar esnasında yaralanan güvenlik güçlerinin sayısı da 1300'den fazla.

Bakanlığın açıklamasında, 300 kişinin, üzerlerinde ateşli silahlar ve cep telefonları dahil çalıntı mallar ve yüksek miktarda para ile araçla veya yaya olarak ülkeyi terk etmek için sınırı geçmeye çalışırken gözaltına alındığı kaydedildi.

Açıklamada, “Şu anda ülkede asayişi ve düzeni sağlamak için terörle mücadele operasyonu devam ediyor. Bugün, ülkenin tüm bölgelerinde durum istikrara kavuştu. Daha önce el konulan bütün yerel yönetim binaları kurtarıldı” dendi.

Dışişleri bakanları görüşecek

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Antalya'nın Belek Turizm Merkezi'ndeki AKP Ankara İl Başkanlığı İstişare Kampı'nda yaptığı konuşmada, Kazakistan’la ilgili açıklamalarda bulundu.

Kazakistan'ın bir an önce istikrara, huzura ve barışa kavuşmasını temenni ettiklerini belirten Çavuşoğlu, Kazakistan Dışişleri Bakanı Mukhtar Tleuberdi'nin, yaptıkları görüşmede “Benim bu toplantıda size bir sunum yapmam lazım. Bu sunumu yapabilmem için de zamana ihtiyacım var” dediğini aktardı.

O nedenle toplantıyı salı günü yapmayı kararlaştırdıklarını dile getiren Çavuşoğlu, “Biz de gayet anlayışla karşıladık. Kazakistan'ın da tavsiye ile salı günü sabah toplantımızı gerçekleştireceğiz” ifadesini kullandı.

Çavuşoğlu, “Temennimiz bir an önce Kazakistan'ın istikrara, huzura, barışa kavuşmasıdır. Bunun için Türkiye olarak, Türk Devletleri Teşkilatı olarak her türlü desteği vereceğiz. Diğer üye ülkelerin, yani Türk dünyasının derdi bizim derdimizdir. Bunu tüm dünya Karabağ zaferinde gördü” diye konuştu.

Kazakistan’da ne oluyor?

Geçen Pazar günü Kazakistan’da hükümet LPG’ye uygulanan tavan fiyatları kaldırdı. Hükümetin bu hamlesiyle birlikte LPG fiyatları iki katına çıkarken halk da Pazar gününden itibaren ülkenin akaryakıt üreten bölgesi Mangistau başta olmak üzere birçok yerde sokağa çıktı.

Protestolar üzerine geri adım atan devlet, Mangistau eyaletinde fiyatları düşürme kararı aldı. Meydanda toplananlar hakkında cezai işlem uygulanmayacağı sözünü de verildi.

Fakat ülkenin birçok noktasında insanlar protesto gösterilerine devam etti. Eylemciler bunun nedenini yolsuzluk, yüksek işsizlik ve refah seviyesinin düşüklüğü, ardı ardına gelen zamlar olarak açıkladı. Cumhurbaşkanı Tokayev'in istifası da bu taleplere eklendi.

4 Ocak akşamı Almatı'da polis ile eylemciler arasındaki çatışmaların artması üzerine Cumhurbaşkanı Tokayev, Almatı ve Mangistau’da, 19 Ocak'a kadar olağanüstü hal (OHAL) ilan etti.

5 Ocak sabahı itibariyle Başbakan Askar Mamin başkanlığındaki hükümet istifa ederken Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre Başbakan Vekili görevini daha önce Başbakan Yardımcısı olan Alihan Smailov’un yürütmesi kararı alındı.

5 Ocak'ta artarak ve ülkenin her yerine yayılarak devam eden protestolar üzerine Cumhurbaşkanı önce başkent Nur Sultan'da, ardından ülkenin tamamında OHAL ilan etti.

19 Ocak'a kadar devam edeceği açıklanan OHAL kapsamında saat 23.00'ten 07.00'ye kadar sokağa çıkma yasağı uygulanması kararı alındı.

OHAL'e karşın Almatı'da göstericiler belediye binası ve havalimanını uluslararası bastı. Çatışmaların şiddetlenmesi üzerine Cumhurbaşkanı Tokayev, rusya önderliğindeki Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nden* (CTSO) "terör tehdidine karşı ülkesine yardım etmelerini” istedi.

CSTO'nun “barış gücü” askerleri 6 Ocak'ta Kazakistan'a ulaştı.

Protestolar devam ederken, sadece bazı bölgelerde etkili olan internet erişimi kesintisi tüm ülkeye yayıldı. İnternet izleme grubu NetBlocks, ülkenin "ulusal çapta bir internet kesintisinin ortasında" olduğunu bildirdi.

* Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nde (CSTO) Ermenistan, Belarus, Kırgızistan, Rusya, Tacikistan ve Kazakistan bulunuyor.

(AS)