Kemal Can'dan Röportaj&Söyleşi, Kızılkaya'dan İnternet Haberciliği

Haberin Kürtçesi  için tıklayın 

Atölye BİA’nın 4. gününde gazeteci Kemal Can röportaj ve söyleşi üzerine, gazeteci Emre Kızılkaya "İnternet Haberciliği" alanında sunumlar yaptı. Gün sonunda bianet eşyayın yönetmenleri Ekin Karaca ve Haluk Kalafat katılımcılara bianet haberciliği konusunda bilgiler verdi. Ardından katılımcıların atölye boyunca üretecekleri haberler üzerine bir haber toplantısı yaptılar.

IPS İletişim Vakfı/bianet 2000 yılından beri düzenlediği habercilik seminer ve atölyelerini, Atölye BİA adıyla haber merkezi binasında yer alan ofisinde, 16 Temmuz 2018 – 25 Temmuz 2018 tarihleri arasında gerçekleşiyor.

Atölyeye farklı üniversite ve şehirlerden 17 kişi katılıyor.

Röportaj-söyleşi farkı

Kemal Can, röportaj ve söyleyişinin genel olarak birbirilerinin yerine geçen bir alan olarak görülmesine dair “Röportaj; söyleşiden daha geniş bir forumdur ve içinde bir ya da daha fazla söyleyişi barındırmaktadır” dedi.

“Röportaj muhabirin asıl fonksiyonuyla ilgili olduğu, temelinin bir olay, gelişme, kişi ve yer hakkında bilgi alma, araştırma yapma ve daha sonra bu sonuçları  izleyicilere aktarmak için hazırlanan özel bir rapordur.”

Röportaj hakkında doğru bilinen bir yanlışa da değinen Can, “Bugün röportaj denilen şeyin soru-cevap şeklinde anlaşıldığı aslında bunun söyleşiye özgü bir özellik olduğunu” söyledi.

Söyleşi ve röportajın eskiye nazaran gerilediğini, bunun nedeninin de görsel medyanın daha ön plana çıkması olarak yorumladı.

Söyleşinin üç adımı

Can, “Söyleşinin en önemli ve kritik yönü; çok iyi dinleyici olmanızdan geçer. Siz bir cevap arıyorsanız onun bu cevabı söylemesini beklemelisiniz” dedi.

Gazetecinin söyleşideki bir rolüne de değinen Can, gazetecinin söyleşi yaptığı kişiyi konu alanının içinde tutabilmesi gerektiğini söyledi. Söyleşinin kronolojik sıralamasını da “ Soru sorma, cevap alma ve aktarma” olarak sıraladı.

Kötü bir söyleşinin özelliğini şu sözlerle belirtti “Kötü bir söyleşide kişinin mi ya da olayın mı önemli olduğunun net olarak gösterilmez. ”

Söyleşi ve röportaj için neler yapılmalı?

Can, söyleşi ve röportaj için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

* Hazırlık Süreci: Araştırma ve ilgili materyali gözden geçirme,

*Söyleşi yapacağınız kişiyi doğru bilgilendirmek,

*Güven duygusunu oluşturmak,

*Elinizin altında mutlak soru setinin olması,

*Zaman-süre planlanmasının yapılması,

*Yazılı hale getirme.

Söyleşi ve röportaj esnasında bir esnekliğin sağlanmasının içeriğe zenginlik katacağını vurguladı.

Yapılmaması gerekenler

Söyleşi ve röportajda yapılması gerekenlere ise şöyle dikkat çekti:

* Özel sıfatlarla hitap edilmesinden kaçınmalı ve mutlaka bir mesafe olmalıdır.

* Çok tekrar ve gereksiz uzamış şeyleri kısaltmak gerekir.

Can, röportajın birebir yayımlanmadığını, kurgu değişikliklerinin yapılabileceğini ve hatta en iyi röportajların tasarlanan kurguyla paralel gidenler olduğunu söyledi.

İkinci oturum: İnternet haberciliği 

Emre Kızılkaya kronolojik olarak teknolojik gelişmeleri şöyle sıraladı:

*1704 İlk gazete reklamı ABD’ de gelişti.

*1884’te linotip makinesiyle ilk kez kitlesel gazete üretimi.

*1890 ABD’de üç medya devinin ilk kez kitlesel gazeteciliği reklamla finanse etmesi, editöryal bağımsızlık ve kanaat yerine hakikat.

*1889 Rotatif makinayla geniş sayfa, göbek sayfa basımı ve baskı hızının daha da artması.

* 1898 Milyon dolarlık ilk gazete reklam kampanyası.

*1910 Radyonun yaygınlaşması.

*1950-70’ler televizyon, web ofset baskı.

*1989 World Wide Web’in (www) küresel ağ olarak kuruluşu.

*1994 ilk “banner” reklam Wined dergisinin internet sitesinde yayımladı, Web portalı Yahoo ve internet kitapçısı kuruldu, NetMarket sitesinde ilk alışveriş gerçekleşti.

*1998 Google kuruldu ; PageRank sistemiyle arama sonuçlarıyla devrim yaptı.

*2004 Facebook

*2005 Youtube

*2007 ilk iPhone

*2014 -2015 facebook , Whatsapp’ı aldı, sosyal ağlardan yapılan canlı yayınları kitleselleşti.

*2017 New York Times’in ve The Guardian’ın dijital abonelik geliri ilan gelirini aştı olarak sıraladı.

Kızılkaya, dünyanın dijital reklam alanında giderek büyüdüğünü, dijital gazetelerin içeriklerini okur tercihlerine göre şekillendirdiğini aktardı.

(GA/BK)