Kırmızı Cumartesi

Alberto Marquez hayatında hiç dondurma yiyemedi, 27 yaşındaki Diego bisikletiyle ABD’yi dolaşmak istiyordu, aynı yaştaki Carlos bir grupta armonika çalıyordu. Ne şeker hastası olduğu için dondurma yiyemeyen Alberto, ne de annesinin her gün kendisi için yapılan sembolik mezarı ziyaret ettiği Gustavo yaşamıyor bugün. Tıpkı 20 Aralık 2001’deki protesto gösterilerinde öldürülen 35 kişi gibi. Aradan gecen iki yıl içerisinde ne katiller bulundu ne de sorumlu tutulanlar yargılandı (Oysa Carlos Almina’nın HSBC’den açılan ateşle öldürüldüğü videolarda da tespit edilmişti).

Başkan Fernando de La Rua 2001’deki ekonomik krize hal çaresi üretemediği için Casa Rosada’ya inen helikopter binip ülkeden ayrılmak zorunda kaldı (tıpkı Bolivya’daki meslektaşı Sanchez de Losada gibi) aradan gecen iki yılda issizlik, özellikle Entre Rios gibi kırsal bölgelerde baş gösteren açlık, kapanan fabrikalar, yüksek enflasyon, dış borç ülkenin temel meselesi haline geldi 5 ayrı başkan gidişatı değiştiremedi, Carlos Menem’in çekilmesinden sonra seçimlerden galip ayrılan Nestor Kirchner, Arjantin için bir “umut”tu, Arjantin umudunu arıyordu tıpkı Cumartesi günü Plaza de Mayo’yu dolduran 50 bin kişi gibi…

Piquteros burada… Devlet de

Carlos’un annesi Marta, her gün oğlu için yapılan mezarı ziyaret ederek güne başlıyor, “Carlitom buradaydı (Oğlunun öldüğü yeri gösteriyor) onu herkes gördü, sonra bankadan ateş ettiler, o gün aslında ben de öldüm.” Marta, oğlunun öldürülmesinden sonra mahallesindeki Piquteros grubuna katılmış, Marta oğlunun katillerinin yakalanacağına inancı kalmamış…

Aida Aqulera edebiyat profesörü. “Menem’in iktidarını da gördüm, Arjantin hiç bu kadar umut dolu olmamıştı” diyen Aida “Piquteros”ları yakından görmek için eyleme katılmış. Fransisco Ruiz bir gastronom, “şaka gibi değil mi” diyor mesleği için, Fransisco kendisine şaka gibi gelen mesleğini bırakmış bir sosyal dayanışma grubunda çalışmaya başlamış oradan da “Piquteros”lara katilmiş. Ona göre “Piquteros’lar Arjantin’in geleceği.” Ruiz, “artık uyanma zamanı, açız ama iş istiyoruz, işimiz yok ama kendimize iş yaratabiliriz, bunu biz yaparız,” diyerek Piquteros’lara neden katıldığını izah ediyor.

Cuma günü yapılan ve 500 kişinin katıldığı eylemden sonra asıl “olay”ın Cumartesi günü gerçekleşeceği konusunda herkes hemfikirdi. “Olay” olacaktı çünkü, hükümet “Piquteros”lara müdahale edip etmeme konusunda anlaşamamıştı, Başkan Kirchner, secimler sırasında soldan yeterince destek alamadığından şikayet ediyordu, “Piquteros” grupları ve sol partiler hükümetle diyalog konusunda ortak bir politika oluşturamamıştı ve en önemlisi de devletin Buenos Aireslilerle, “Piquteros”ları karşı karşıya getirme taktiği Cumartesi günü “olay” olacağının habercisi gibiydi…

Arjantin umuda yürüyor

Congreso Meydanında -2001’de öldürülenler için yapılan sembolik mezarların olduğu cadde- pankartlar açılmış, gruplar yürüyüş sırasını takip ediyor. Önde MTL, (Movimiento Teritorial Liberacion- ), CCC (Coriente Clasista Combativa), MIJD (Movimiento Indepediente Jubilados Desocupados) gibi “Piquteros” grupları ardından sol partiler yürüyüş kortejini takip ediyor, havaya sıkılan mantarlar, pankartlar, sürekli çalan davullar bugünkü eylemin dünküne göre daha “sıcak” geçeceğinin habercisi sanki…

Cristina Rodriguez işsiz, “buradakilerin hepsi işlerini, hayatlarını geri istiyor,” diyor Cristina, birçok “Piquteros” grubunda olduğu gibi Cristina da 1997’de mücadeleye aktif olarak katılan kadınların arasında (erkekler iş bulmak zorunda, dolayısıyla kadınlar ve gençler Piquteros gruplarının asıl gücünü oluşturuyor) Juan Carlos ise Peronist, eski Peronist gerilla grubu ERP’yi (Ejercito Revolucionario Peronista) takip ediyor, Kirchner’i destekliyor. Juan’a gore “Kirchner’e zaman tanımak gerek, o ne Menem”e ne de diğer Peronistler’e benziyor.” Yürüyüş korteji Plazo de Mayo’ya yaklaştıkça Buenos Aires’in bunaltıcı havası daha çekilmez oluyor, eylem 18.00’de bitirilecekti ama hala alana giremeyen gruplar var, birçok kişiye göre Arjantin “yeniden uyanmıştı”, patlayan mantarlar her an olay bekleyenleri gerginliğe sevk etse de, bildiri alışverişi yapanlar, 2001’deki olayların videosunu izleyenler, dans edenler, ortamın sükunetinden etkilenen Bombeo (dondurma) satıcılarını ortaya çıkmasıyla birlikte Buenos Aires alışıldık protesto manzarasına kavuştu… Daha doğrusu kavuştuğu sanıldı…

Tam Graziela’yla Red Accion’a göz atıyorduk, büyük bir patlama ve etrafta koşuşturan insanları gördük. Graziela –mantarları kast ederek “Bu kez ki büyük” dedi ama etraftaki panik havası patlamanın mantardan kaynaklanmadığının göstergesiydi. Tam da MIJD lideri Raul Castell (Kirchner’i destekleyen merkez soldaki Piquteros grubunun lideri) konuşuyordu, Raul, “Kirchner bizi duymalı” diyordu ki, patlama sesi duyuldu, patlama 10 metre ötedeki Casa Rosada’dan da duyuldu, patlama 20 metre otedeki SIDE (Servicio Intelegencia Del Estado) ofisinden de duyuldu. Panik, ambulansların dinmeyen sirenleri, yaralıları ambulansa taşıyanların koşuşturması… Sonuçta 2’si ağır 23 yaralı, bomba tam da konuşmanın yapıldığı bankın önünde patlamıştı, bomba umuda yürüyen Arjantinliler’in içinde devletin bir kaç adım ötesinde patlamıştı. Herkes patlamadan SIDE’yi sorumlu tuttu, ne gaz sıkışması, ne panik aslında “olay” olacağı önceden belliydi, tıpkı Gabriel Garcia Marquez’in Kırmızı Pazartesi (Cronica del Muerto Anuncio) kitabında anlattığı gibi, “olay” olacağını herkes biliyordu. Şimdi sıra patlama anında Casa Rosada’nın penceresinde görünen hükümet yetkililerinin açıklama yapmasında, sol gruplar ve “Piquteros”lar Kirchner’i açıklamaya davet etti… (NK/EK)