Kültür Ürünleri Meta Değildir
Toplantıya, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Şili, Danimarka, Fransız, Kore, Meksika, Polonya ve İspanya'nın sinema, müzik, radyo-televizyon, bilim ve edebiyat eserleri yazar, besteci, senarist, yönetmen, oyuncu, bağımsız editör, yapımcı, dağıtımcı ve yayıncılarına ait meslek birlikleri katıldı.
160 ülkeden 200 meslek birliği
Deklarasyon, 10-11 Ekim 2001 tarihlerinde New York'ta toplanan Uluslararası Eser Sahipleri Meslek Birlikleri Konfederasyonu'na (CISAC) bağlı Uluslararası Müzik Eseri Bestecileri ve Söz Yazarları Komitesi'nin (CIAM) toplantısında açıklandı.
CISAC, 160 ülkeden 200 sinema, müzik, edebiyat, plastik ve görsel sanatlar alanında faaliyet gösteren meslek birliklerini temsil ediyor.
Ulusal kültür politikalarına sahip çıkılsın
Meslek birlikleri, hazırladıkları açıklama metnini ülkelerindeki hükümetlere, kültür kurumlarına, profesyonel meslek birliklerine sunmayı kararlaştırdı.
Bu açıklama çerçevesinde, CIAM toplantısına katılanların da kendi hükümetlerinin ulusal kültür politikalarına sahip çıkması ve kültürel çoğulculuğun desteklenmesi için çalışma yürütmesi istendi.
Toplantıda, bir İzleme Komitesi kurulması da kararlaştırıldı.
Komitenin sorumlulukları şöyle belirlendi:
* Ulusal gelişmeleri izlemek
* Ulusal kuruluşlarla ilişkileri geliştirmek
* 2002 yılında gerçekleştirilecek ikinci toplantıyı organize etmek
* Açıklamayı, Uluslararası Kültür Bakanları İletişim Ağı, UNESCO Genel Kurulu, Dünya Ticaret Örgütü, Ibero-Amerikan ve Francophonie Zirveleri toplantılarına sunmak.
İki yıl önce Fransız Sinema Eseri Sahipleri Meslek Birliği (SACD) de aynı gerekçe ile Çok Taraflı Yatırım Anlaşması'na (MAI) karşı bütün Avrupalı sanatçıları mücadeleye çağırmıştı.
Kültür ürünleri iktisadi terimlere indirgenemez
Montreal'de hazırlanıp New York'ta oluşturulan açıklamada şu noktalara dikkat çekildi:
* Kültürün gerçek rolünü oynaması, ancak insan deneyiminin farklılığını yansıtan sanat eserlerinin çeşitliliğinin artmasıyla mümkün olabilir.
* Sanat eserleri tek ve yeri doldurulamaz olduğundan; kültür ürünleri, eşyaları ve hizmetleri meta değildir. Bu nedenle de, tek başlarına iktisadi terimlere indirgenemezler.
Kültürel temsiliyetin çeşitliliği
* Kültür, her toplum içinde olgunlaşan "evrensel kültürel çoğulculuk" amacını gerçekleştirmede önemli bir işleve sahiptir. Ancak, serbest piyasa güçleri, kültürün bu işlevini gerçekleştirmesini garanti edememektedir.
* İfade özgürlüğüne saygı adına, devletler ve hükümetler, tüm dünyada kültürel temsiliyetin çeşitliliğini desteklemelidir.
Kültür politikaları geliştirilmeli
* Devlet ve hükümetlerin kültürel gelişme için elzem olan kültür politikalarını koruma, geliştirme ve uygulamaya sokma sorumlulukları ve hakları vardır. Bu tip bir hakkın kullanımı herhangi bir karşı tedbire maruz bırakılmamalıdır.
* Kültür sektörünü yönlendiren uluslar arası ticaret anlaşmalarına hükmeden kurallar, pek çok kültür politikasını boşa çıkarabilir.
Bu açıklamayı oluşturanlar, devletlere, devam eden Dünya Ticaret Örgütü Hizmetleri görüşmelerinde; bölgesel ve küresel ticaret anlaşmalarında ve sözleşme görüşmelerinde aşağıdaki noktalara uymaları konusunda çağrı yaptı:
* Devletlerin yukarıda bahsettiğimiz haklarını sınırlayacak herhangi bir sözden, vaatten sakının.
* Dünya Ticaret Örgütü ya da Uluslararası Ticaret Anlaşmaları veya sözleşmelerine dair forumlarda, audio-visual konularla ya da kültür endüstrisi ile ilgili tartışma ve görüşme gruplarının oluşturulmasına kesinlikle karşı çıkın. (BB/NU)