Malavi’de bir yılda binden fazla kişi koleradan öldü: Dünyada durum ne?
* Fotoğraf: Canva
Kolera salgınının yaklaşık bir yıldır devam ettiği güneydoğu Afrika ülkesi Malavi'de koleradan hayatını kaybedenlerin sayısı 1002'ye yükseldi.
Malavi Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Mart 2022'de başlayan kolera salgınında son 24 saatte 12 kişi hayatını kaybetti, 626 yeni vaka tespit edildi.
Yaklaşık 20 milyonluk ülkede toplam vaka sayısı 29 bin 995'e çıkarken hayatını kaybedenlerin sayısı 1002 oldu.
Sağlık Bakanı Khumbize Kandodo Chiponda, halka hijyen kurallarına dikkat etmeleri ve temiz su kullanmaları çağrısı yaptı.
Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) verilerine göre, 2017'den 2021'e kadar dünya genelinde kolera vakasının tespit edildiği ülke sayısı 20'nin altındayken sadece 2022'de 26 ülkede kolera salgını görüldü.
Dünyada durum ne?
Dünyada kolera salgınının durumu hakkında her ay düzenli olarak güncel bilgi paylaşan Avrupa Birliği'ne (AB) bağlı Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi'nin 15 Ocak 2023 tarihli verilerine göre, verilerin son güncellendiği 20 Aralık 2022 tarihinden bu yana tüm dünyada toplam 74 bin 761 yeni kolera vakası kayıtlara geçti ve 745 kişi koleradan hayatını kaybetti.
20 Aralık 2022 - 15 Ocak 2023 tarihleri arasında yeni vaka bildirimi yapan ülkeler ise şu şekildeydi:
Afganistan, Bangladeş, Burundi, Kamerun, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Dominik Cumhuriyeti, Haiti, Irak, Kenya, Lübnan, Malavi, Mozambik, Nijerya, Filipinler, Somali, Suriye ve Tanzanya.
Merkezi verileri, 15 Ocak tarihi itibariyle en fazla vakaya rastlanan ülkelerin Suriye, Malavi, Afganistan ve Nijerya olduğuna da işaret etti.
Buna göre, son güncellemeden bu yana Suriye'de toplam 31 bin 152 şüpheli kolera vakası görüldü ve üç kişi hayatını kaybetti. Koleradan en çok etkilenen vilayetler ise İdlib, Deyrizor, Halep ve Rakka'ydı. 2022 yılında ülkede toplam 52 bin 879 şüpheli vaka ve 97 ölüm yaşandı.
Malavi'de ise son güncellemeden bu yana 14 bin 806 kolera vakası kayıtlara geçerken 15 Ocak itibariyle toplam 531 kişi hayatını kaybetti. Malavi Sağlık Bakanlığı'na göre, ülkedeki toplam 29 bölge bugüne kadar kolera salgını olduğunu rapor etti. Salgın iki bölgede kontrol altına alınırken, geri kalan 27 bölgede kolera görülmeye devam ediyor. En çok etkilenen bölgeler ise şu şekilde: Mangochi, Biantyre, Lillongwe, Sallma ve Nkhata Bay.
Afganistan'da da son güncellemeden 15 Ocak 2023 tarihine kadar 12 bin 53 şüpheli kolera vakasına rastlandı ve iki kişinin kolera sebebiyle hayatını kaybettiği rapor edildi. 2023 yılının ilk bir haftasında kayıtlara geçen şüpheli vaka sayısı ise 2 bin 940'tı. DSÖ verilerine göre, Afganistan'da görülen vakaların yaklaşık 55,4'ü 5 yaş altı çocuk hastalardı.
En çok vakanın görüldüğü bir diğer ülke olan Nijerya'da ise son güncellemeden bu yana bin 540 şüpheli vaka ve 32 ölüm yaşandı. 31 Nijerya eyaletinden kolera salgını haberleri gelirken en çok etkilenen eyaletler Borno, Taraba ve Yobe olarak kayıtlara geçti. Koleradan en çok etkilenen yaş grupları ise 5 yaş altı çocuklar ve 5-14 yaş arası çocuklardı.
Kolera nedir?
Kolera, Vibrio cholerae isimli bakterinin neden olduğu bağırsak enfeksiyonuna bağlı olan, akut ve şiddetli ishal ile seyreden bir hastalıktır. Su ve kişisel hijyenin yetersiz olduğu yerde görülme olasılığı daha fazladır.
Kolera, enfeksiyon oluşturabilecek miktardaki kolera etkeninin ağızdan alınmasıyla bulaşır. Enfeksiyon genellikle dışkı karışmış sular aracılığı ile bulaşır. Bulaşma, bu suyun doğrudan içilmesiyle ya da bulaştığı yiyeceklerin yenmesi ile gerçekleşir. Hastalık bulaşmış kişilerin bakteri bulunan elleriyle temas eden yiyecekler de hastalığı bulaştırabilir.
Koleranın doğrudan temas ile (örneğin; tokalaşma, dokunma ya da hasta bir kişiye tedavi ederken) insandan insan geçişi gözlemlenmemiştir.
Kuluçka süresi, birkaç saatten, beş güne kadar uzayabilir ancak genellikle 2-3 gündür. Dışkıda kolera etkeni bulunduğu sürece bulaşıcılık devam eder. Etkin antibiyotikler bulaşıcılık süresini kısaltır.
Kolera enfeksiyonlarının çoğu hafif seyreder. Hastalarda hiçbir semptom olmayabilir veya yalnızca hafif bir ishal olabilir. Karın ağrısı, bulantı, kusma, bol ve sık, pirinç suyu görünümünde dışkılama, su mineral ve tuz kaybına bağlı olarak susuzluk hissi, kas krampları görülebilir.
Ancak hastaların bir bölümünde hastalık ağır sulu ishal ve kusma ile başlar ve vücuttan büyük miktarda sıvı ve tuz kaybı ile sonuçlanır. Hastada susama hissi oluşur, idrar çıkışı durur, hızlı bir kilo kaybı ve sıvı kaybı gelişir.
Ağır kolera olgularında sıklıkla mide, kol ve bacaklarda kramplar olur. Bu kişilerde vücut sıvılarının hızla kaybedilmesine bağlı dehidratasyon ve şok tablosu ortaya çıkar. Tedavi edilmezse saatler içinde ölümle sonuçlanabilir. (Kaynak: Sağlık Bakanlığı) (SD)