Meksika tarihindeki ilk kadın başkanını seçmeye hazırlanıyor

*Soldaki Xóchitl Gálvez, sağdaki Claudia Sheinbaum (Fotoğraflar: Sosyal medya)

Hem iktidardaki Morena hem de muhalefet koalisyonunun 2024 yılında yapılacak başkanlık seçimleri için kadın aday göstermesinin ardından Meksika'da tarihte ilk kez kadın devlet başkanının göreve gelmesi bekleniyor.

The Guardian'da yer alan habere göre, eski Mexico City Belediye Başkanı Claudia Sheinbaum, Çarşamba günü merkez sol görüşlü Ulusal Yenilenme Hareketi'nin (Morena) adayı olarak seçildi.

İktidarın adayı Claudia Sheinbaum

İklim bilimci bir politikacı olan Sheinbaum'un yeniden aday olamayan Başkan Andrés Manuel López Obrador'un tercihi olduğuna inanılıyor. 

Öte yandan, Morena'nın Haziran 2024 seçimlerinde zafer kazanacağı kesin gibi görünüyordu ancak son aylarda senatör Xóchitl Gálvez'in muhalefetin adayı olarak ön plana çıkması beklentileri değiştirdi.

Muhalafet koalisyonu Gálvez'i aday gösterdi

İş insanı olan Gálvez 2018'de senatör oldu. Gálvez birkaç ay içinde ülkenin en eski üç ana akım partisi olan merkez eğilimli ve Sosyalist Enternasyonal üyesi Kurumsal Devrim Partisi (PRI), merkez sağ çizgideki Ulusal Hareket Partisi (PAN) ve merkez soldaki Demokratik Devrim Partisi'ni (PRD) de içeren geniş bir muhalefet koalisyonunun adayı haline geldi.

Senatör olarak muhafazakar PAN partisini temsil etmesine rağmen Gálvez çevre, kürtaj ve LGBTİ+ hakları gibi konularda ilerici politikaları destekledi.

Sosyal adalet konusunda böyle bir duruş Morena'nın desteğini azaltabilir ama aynı zamanda PAN'ın güvendiği daha muhafazakar seçmenleri de yabancılaştırabilir.

Başkanın kadın olacağı kesinleşti

Buna rağmen, López Obrador'un 2018'deki ezici zaferinden bu yana seçim üstüne seçim kaybeden muhalefet, Gálvez'i Morena'yı alt etmek için en iyi umutları olarak görüyor.

İki adaylığın da kesinleşmesiyle birlikte Meksika'nın bir sonraki başkanının tarihinde ilk kez bir kadın olacağı kesinleşirken, Gálvez'in popülaritesine rağmen Sheinbaum kazanmanın favorisi olmaya devam ediyor.

Meksika'nın siyasi görünümü

Meksika, 31 eyalet ve özerkliğe sahip başkent Mexico City'den (federal bölge) oluşan, temsili sisteme dayalı ve başkanlık sistemiyle yönetilen federal bir cumhuriyettir. Devlet Başkanı, 6 yılda bir yenilenen seçimlerle ve bir dönemle sınırlı olmak üzere halkoyuyla seçilmektedir. Bakanlar Kurulu üyeleri Devlet Başkanı tarafından belirlenmektedir.

Meksika'da yasama organı, Senato ve Temsilciler Meclisi'nden oluşan iki kanatlı Kongre'dir. Üst kanat olan Senato, 6 yıllığına seçilen 128 senatörden oluşmaktadır. 500 üyeli ve üyelerinin tamamı 3 yılda bir yenilenen Temsilciler Meclisi ise alt kanadı oluşturmaktadır.

Meksika'da 1929'de kurulan PRI 2000'e kadar kesintisiz 71 yıl iktidarda kalmıştır. 2000'de yapılan Devlet Başkanlığı seçimlerini PAN adayı Vincente Fox kazanmış ve PRI iktidarına son vermiştir.

2006–2012 döneminde de PAN, Cumhurbaşkanı Felipe Calderon önderliğinde iktidarını sürdürmüş, 2012'de ise PRI, Enrique Peña Nieto ile Cumhurbaşkanlığını geri almıştır.

Meksika'daki son Devlet Başkanlığı ve Kongre seçimleri ile yerel seçimler 1 Temmuz 2018'de yapıldı. Devlet Başkanlığı seçimini, oyların yüzde 53,8'ini alan, Morena'nın başını çektiği ittifak adayı Andres Manuel Lopez Obrador kazandı.

Lopez Obrador'un önderlik ettiği ittifak, 500 üyeli Temsilciler Meclisi'nde ve 128 üyeli Senato'da da salt çoğunluğu elde etti. Söz konusu ittifak, aynı gün yapılan yerel seçimlerde de Eyalet Valiliklerinin çoğunluğunu elde etti.

(NT)