Mor Çatı'dan Çocuk İstismarıyla Mücadele Rehberi

Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, hazırladığı bültende, Vakit gazetesi yazarı Hüseyin Üzmez’in 14 yaşındaki bir çocuğu istismar etmesiyle yeniden gündeme gelen çocuk istismarı konusundaki sorulara açıklayıcı yanıtlar veriyor.

Çocuk istismarı nedir?

Cinsel istismar, çocukların bir yetişkin tarafından cinsel uyarı ve tatmin amacıyla kullanılmasıdır. İstismar aile içinde gerçekleştiğinde ensest veya aile içi cinsel istismar olarak adlandırılır.

Çocuklara cinsel istismarda bulunan kişiler çoğunlukla onları şekerle kandırmaya çalışan yabancılar değil, çocuğun tanıdığı, güvendiği, hatta sevdiği aile içinden veya dışından yakınlarıdır.

Ensest çok yaygın olmasına rağmen birçok durumda gizli kalır, çünkü çocuklar bunu açıklamakta güçlük yaşar. Ayrıca açıkladıklarında da toplumumuzda aileye atfedilen değerler nedeniyle genelde ensestin üzeri örtülmeye çalışılır, suçluların ceza alması önlenir.

Birçok ülkede yapılan çalışmalar ve Mor Çatı’nın görüşme yaptığı kadın ve çocuklardan elde etmiş olduğu bilgiler, her dört çocuktan birinin aile içinde cinsel istismar yaşadığı yönünde.

Çocuklara yönelik cinsel istismar biçimleri

Fiziksel taciz, tecavüz, çocuk pornografisi, sözel olarak ya da mimiklerle cinsel imada bulunmak, cinsel ilişkiye tanıklık etmeye zorlamak, pornografik yayın göstermek, seks işçiliğine teşvik etmek, potansiyel çocuk istismarcılarıyla bağ kurmaya teşvik etmek.

Bebeklik döneminden ergenlik dönemine kadar her yaş ve cinsiyette çocuk istismara maruz kalabilir; en sık görüldüğü yaşlar 6-10 yaş dönemidir. 

Cinsel istismar yaşayan çocuklar genellikle şu istismar türlerine de maruz kalmaktadırlar:

1. Fiziksel istismar: Çocukların bileklerini incitmek, fiziksel şiddet uygulamak, belirli zalandırma tipleri.
2. Duygusal ve psikolojik istismar: Sevgi ve ilgi göstermemek.
3. İhmal: Yiyecek, barınma, sağlı bakım gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmaması, terk edilmeleri.
4. Şiddete tanık olma: Aile içindeki diğer şiddet türlerini izlemiş olmaları.
   

Ne yapmalı?

• Çocukların cinsel istismarı suçtur ve bununla ilgili polis, sosyal hizmet görevlileri gibi kişi ve kuruluşların sorumlulukları bulunur. Ancak istismarın önlenmesinde birçok yetişkin de olumlu rol oynayabilir. Cinsel istismara tanık olup sessiz kalmak, suça ortak olmak anlamına gelecektir.
  
• Öğretmenler, sağlık çalışanları istismarın önlenmesinde rol oynayabilecek meslek gruplarının başında gelir. Toplumda genel olarak oluşacak farkındalık komşu, arkadaş gibi yetişkinlerin harekete geçmesini de sağlayacaktır. Ayrıca çocuklara kendi bedenlerine saygı gösterilmesini, yetişkinlerin ise çocukları dinlemeyi ve onlara inanmayı öğrenmesi atılacak olumlu adımlardır.
• Çocuklar cinsel istismar konusunda nadiren yalan söyler. Kuşkulu durumlarda araştırmaktan vazgeçmeyin. Yalan söylediğinin ortaya çıktığı çok özel durumlarda bile, onu yalan söylemeye yönlendiren, zorlayan bir başka yetişkinlerin olabileceğini biliyoruz. Bu da bir şiddet türü olarak kabul edilmektedir.
• Cinsel istismarı açıklayan bir çocuğa bağırıp çağırmadan, onu korkutmadan, suçlamadan, yargılamadan, utandırmadan yaklaşmalı, onu dinlemeli ve ona inandığınızı ve yaşananların onun suçu olmadığını söylemelisiniz. Verdiğiniz tepkilerin çok aşırı olması, bağırmak, aşırı ağlamak, aşırı öfke onu suçlu hissettirecek ve korkutacaktır.
• Çocuk istediği sürece onunla konuşmaktan çekinmeyin.
• Yaşadığı istismarı tekrar tekrar konuşmak zannedildiği gibi onun unutmasına engel olmayacak, yaşadıklarıyla daha iyi baş etmesine ve daha sağlıklı bir şekilde çözümlemesine yardımcı olacaktır.
• Çocuğunuzun cinsel istismara uğradığından şüpheleniyorsanız ya da bunu öğrenmişseniz üzerinde mutlaka durmalı, profesyonel destek almalısınız. (BÇ/TK)