Namus Cinayetlerine Karşı Sokak Tiyatrosu

Oyun kadınların aklına, geçtiğimiz günlerde Ankara'da, bakire olmadığı gerekçesiyle öldürülen Yasemin'in cenazesinde düşmüş.

Kırk Örük Kadın Dayanışma Kooperatifi'nden Fatma Nevin Vargün, "Yasemin'in cenazesinde gittik. Hoca namazdan sonra katılanlara 'Hakkınızı helal ettiniz mi?" diye sordu. Hem de erkeklere. Yasemin acaba hakkını onlara ediyor muydu? Bu düşünceyle camiden çıktık ve bir şeyler yapmaya karar verdik" diyor.

Vargün: Kamuoyunu duyarlı olmaya davet ettik

"Artık sıradan basın bültenleri etkili olmuyor. Kadına yönelik şiddet, namus cinayetleri son bulmuyor. Bu nedenle farklı bir şey yapmaya karar verdik ve bu tiyatro metnini yazdık."

Töre/ namus cinayetinde öldürülen sekiz kadının canlandırıldığı eylemin büyük ilgi gördüğünü söyleyen Vargün, "Bu cinayetler konusunda kamuoyunun bilinçlendirilmesi için çalışıyoruz. 15 kadın örgütü hafta sonu bir araya gelerek sekiz kadının öyküsünü anlattık" diye konuştu.

"Biz kadınlar, şiddetin her türlü biçimiyle yaşamaya zorlanıyoruz. Namus gerekçesiyle yakın akrabalarımız tarafından öldürülüyoruz. Son yıllarda verdiğimiz mücadele sonucunda daha görünür olan ama görünür olmakla ortadan kaldırılamayan ve çok sıklıkla yaşanan bu katliamlara tepkimizi bir kez daha dile getirmek için bir araya geldik. Kamuoyunu, devlet yetkililerini ve basını bu katliamların durdurulması için gereken duyarlılığı geliştirmeye davet ediyoruz. Artık bu cinayetlere tanıklık etmek istemiyoruz."

Destek veren kadın örgütleri

Ankara Yüksel Caddesi'ndeki eyleme destek veren kadın örgütleri şunlardı:

Kadın Dayanışma Vakfı, Ankaralı Feministler, Kırk Örük Kadın Kooperatifi, Kaos Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği (KAOS GL), Toplumsal Özgürlük Platformu, Kadın Tiyatrosu, Orta Doğu Teknik Üniversiteli (ODTÜ) kadınlar, İnsan Hakları Derneği (İHD), Bağımsız Kadınlar, Videa, Emekçi kadınlar Derneği (EKD), Sosyalist Demokrasi Partili (SDP) kadınlar, Özgürlük ve Dayanışma Partili (ÖDP) kadınlar, Demokratik Toplum Partili (DTP) kadınlar, Emek Partili (EMEP) kadınlar.

Oyundan replikler

Telya Zaman: Adım Telya Zaman, 31 yaşındayım. Barlarda şarkı söylediğim ve sevdiğim adamla beraber olduğum için, ailem kötü yola düştüğümü söylüyordu. Av tüfeği patladı kasıklarımda, ama intihar kaldı adı tarihe...

Güldünya Tören: Adım Güldünya Tören, 22 yaşındayım, amcamın oğlu tecavüz etti ve hamile kaldım. Öldürüleceğim korkusuyla İstanbul'a gönderildim, ama erkek kardeşlerim beni burada da buldu ve vurdular bir sokağın ortasında. Yetmedi ölmeme, hastanede de kurşunladılar.

Şemse Allak: Adım Şemse Allak, 35 yaşındayım, bir adamla beraber oldum ve hamile kaldım. Ölmem gerekiyordu ve yöre halkı toplanıp karar verdi, ölecektim. Hem de meydan da taşlanarak, ibreti alem için...

Naciye Atmaca: Adım Naciye Atmaca, 34 yaşındayım, bir adamı sevdim, beraber oldum, sevdiğinle beraber olmanın cezası ölümmüş erkek kardeşlerim söyledi, kurşunlayıp bedenimi ateşe vermeden önce....

Nuran Halitoğulları: Adım Nuran Halitoğulları, 14 yaşındayım, evimizin önünden bir adam tarafından kaçırıldım. Günlerce tecavüz etti bana. Çok korktum. Sonra buldular beni, evime döndüm, ama artık orası evim değilmiş. Ailem karar verdi, babam da telle boğarak öldürdü beni...

Kadriye Demirel: Adım Kadriye Demirel, 16 yaşındayım, bir akrabam tecavüz etti ve hamile kaldım. Namusumuz kirlendi dediler ve ağabeyim taş ve satırlarla kıydı bana...

Rabia Oğuz: Adım Rabia Oğuz, 22 yaşındayım. Bir adama sevdalandım ve kaçtım onunla. Ama sonra eve geri dönmek zorunda kaldım. Dönmemeliymişim, evimizin önünde traktörle ezdiler beni...

Yasemin Çetin: Adım Yasemin Çetin, 18 yaşındayım, eniştem tecavüz etti. Daha çocuktum, ama büyük bir suç işlemiştim. Dediler ki; namusumuzu kirlettin, onlar karar verdi, kardeşim de vurdu beni tek kurşunla...

Kimin hakkını kim helal ediyor

Ve imam sordu cemaate; "hakkınızı helal ediyor musunuz?" diye.

Cemaat "evet" dedi. İkiyüzlüce. Ama kadınlara sormamıştı hiç kimse:

"Namus adına yaşamlarımızın son verilmesine azmettirenlere ve katillerine hakkımızı helal ediyor muyuz?"

HAYIR!

"Babamıza, annemize, kardeşimize, ailemize hakkımızı helal ediyor muyuz?"

HAYIR!

"Çıkardıkları yasalarla katilleri koruyan meclisteki yasa yapıcılara hakkımızı helal ediyor muyuz?"

HAYIR!

"Sığınmak için gittiğimizde bizi tekrar ölüme gönderen ve yasaları uygulamaktan sorumlu olan emniyet güçlerine hakkımızı helal ediyor muyuz?"

HAYIR!

"Can güvenliğimiz için sığınak açmayan, şikayet edebileceğimiz direk telefon hattı kurmayan, bizi hiçbir şekilde korumayan devlete hakkımızı helal ediyor muyuz?"

HAYIR!

"Gazetelerin üçüncü sayfalarında haber yaparken hepimizi bir kez daha yargılayan, yok eden medyaya hakkımızı helal ediyor muyuz?"

HAYIR!

"Kadın hakları da dahil her türlü demokratik hak talebimizi engelleyen Terörle Mücadele Yasası'nı çıkaranlara hakkımızı helal ediyor muyuz?"

HAYIR!

"Yaşadıklarımıza aile meselesidir diyerek ses çıkarmayan topluma hakkımızı helal ediyor muyuz?"

HAYIR! (AD/KÖ)