"Nefes A-la-mı-yor-um" diyen James Baldwin anılacak
Gerek yazdıklarıyla gerek hayatı boyunca ırkçılığa karşı bir mücadele gösteren ABD'li romancı, oyun yazarı ve aktivist James Baldwin anısına Yapı Kredi Yayınları bir söyleşi düzenliyor.
16 Temmuz Perşembe günü saat: 18:00'da düzenlenecek "Nefes Alamıyorum" adlı söyleşinin konukları gazeteciler Zeynep Oral ve Zeynep Miraç.
Minneapolis'te polis tarafından boğularak öldürülen George Floyd'un "Nefes alamıyorum" diye haykırışı tüm dünyaya yeniden James Baldwin'i anımsattı. İstanbul'a yaptığı ziyaretlerden birinde gazeteci Zeynep Oral'a "Buradayım çünkü kendi ülkemde nefes a-la-mı-yo-rum. Burada rahat nefes alabiliyorum" demişti Baldwin.
1960'lar ABD'de ırkçılığın ve ırkçılık şiddetin zirveye çıktığı dönemde Baldwin, İstanbul'a gelmiş ve "Bir Başka Ülke" ve "Bundan Sonrası Ateş" adlı kitaplarını burada tamamlamıştı.
Fotoğrafçı ve yönetmen Sedat Pakay, "James Baldwin: From Another Place" ismiyle Baldwin hakkında 1970 yılında bir film yapmıştı. Filmde yazar, ABD'de siyah olmak, özel hayatı ve İstanbul'daki yaşamı üzerine düşüncelerini paylaşmıştı.
Baldwin'in yaşadığı ve yazdığı İstanbul, Türkiye'de çekilen film, yazarın yurtdışında yaşamayı, Amerika'daki siyah deneyimi ve tartışmalı özel hayatını anlatıyor. Bu filmin bölümleri yazarın Amerikan Ustaları / PBS biyografisine dahil edildi.
1970'te, John Herbert'in "Fortune and Men's Eyes" oyununu "Düşenin Dostu" adıyla Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu'nda sahnelemiş ve aralarında Zeynep Oral, Yaşar Kemal, Engin Cezzar ve Gülriz Sururi'nin de bulunduğu bir dost çevresi edinmişti.
Engin Cezzar, Gülriz Sururi ve James Baldwin İstanbul'da.
Zeynep Oral, İstanbul yıllarında Baldwin'le gazeteci, çalışma arkadaşı ve dost olarak ilişki kurdu. Zeynep Miraç, Baldwin'in dostları ve çalışma arkadaşları Engin Cezzar ve Gülriz Sururi'ye çok yakın bir isim.
James Baldwin hakkında
Cinsellik ve kimlik sorunu gibi konuları işleyen romanları ve insan haklarını savunan ve ırkçılığa karşı yazılarıyla tanınan James (Arthur) Baldwin 1924'te Harlem'de (New York, ABD) dünyaya geldi. Liseden mezun olduktan sonra ufak işlerde çalışırken bir taraftan yazmaya başladı.
Amerika'daki eşcinsellik korkusu ve siyah karşıtlığına daha fazla dayanamayarak Fransa'ya gitti. İlk romanı "Go Tell It on the Mountain" (Git Onu Dağda Anlat) 1953'te çıktı. Baldwin, Fransa'da yazdığı ve Harlem'de genç bir vaiz olarak yaşadıklarını yansıtan bu kitapla hemen elde ettiği başarıyı, eşcinsel aşkı ele aldığı romanı "Giovanni's Room" (Giovanni'nin Odası) ile pekiştirdi (1956). Bu dönemde çeşitli denemeler ve oyunlar kaleme aldı. 1957'de Kuzey Carolina'da kimi okullara siyahilerin alınmaması dolayısıyla "tepki gösteren" Dorothy Counts'ın fotoğrafındaki kararlı duruşu görünce "mücadelenin içinde olmak için" ABD'ye döndü.
Oyun, şiir ve çocuk kitapları da yazan Baldwin, Rosenwald, Guggenheim, "Partisan Review" ve Ford Vakfı gibi birçok edebiyat ödülü kazandı. 1970'te, John Herbert'in "Fortune and Men's Eyes" oyununu "Düşenin Dostu" adıyla Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu'nda sahneledi. James Baldwin 1987'de Fransa'da mide kanserinden öldü.
Söyleşiye burayı tıklayarak, Microsoft Teams uygulaması üzerinden katılmak mümkün.
(AÖ)