Nişasta Bazlı Şeker Hem Tarıma Hem Sağlığa Zararlı
Bakanlar Kurulu kararı ile Nişasta Bazlı Şeker (NBŞ) üretimi için 250 bin ton olarak belirlenen kota yüzde 30 oranında artırıldı.
Uzmanlar, hem şişmanlığı arttırarak sağlığı olumsuz etkileyecek hem de şeker pancarı üretimini düşürecek bu uygulamaya tepkili.
Nişasta bazlı şeker (NŞB), mısırda bulunan nişastanın işlenmesiyle elde edilen glukoz ve fruktoz içeren şekerler olarak tanımlanıyor. Mısırdan üretildiği için “mısır şekeri” veya “mısır şurubu”olarak da adlandırılıyor.
Yediğimiz içtiğimiz neredeyse tüm ürünlerde yer alan nişasta bazlı şekerin üretiminin kotası Türkiye’de 2001'de çıkarılan Şeker Yasası ile yüzde 10 olarak belirlendi. Bakanlığın her yıl bu kotayı yüzde 50 oranında arttırma yetkisi var.
Zaten AB kotasının 3 katı üstünde
Rakamlarla şeker pancarı:Türkiye şeker üretiminde yüzde 1,3’lük payla 15. sırada yer alıyor. Türkiye`de 300.000 hektar alanda şekerpancarı ekiliyor. 1998 yılında 22 milyon ton olan şeker pancarı üretimi 2014 yılında 17 milyon tona gerilerken, çiftçi sayısı da 450 binden 130 binlere düştü. |
Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Özden Güngör, hali hazırda AB ortalamasının yaklaşık 3 katında kota verilen NBŞ üretimi kotasını daha da arttırılmasının pancar şekeri sanayi ve pancar üreticilerini olumsuz yönde etkileyeceğini belirtti.
“Şekerpancarı tarımı ve şeker üretimi milyonlarca kişinin geçim kaynağı. Şeker sanayi, hayvancılık ve yem girdisi başta olmak üzere şekerpancarı Türkiye’nin stratejik ürünlerinden.
Şeker pancarı 12 yılda 2,5 milyon ton daraldı
“Tüm güçleri ile şekerpancarından yapılan şekerin yerini glikoz, izoglikoz ve fruktoz şurubuna bıraktırmak isteyen lobiler var güçleriyle çalışıyor. Burada amaç, şeker fabrikalarının özelleştirilmesi.
"Şeker pancarında son 10-12 yıl içerisinde yaşanan 2,5 milyon tonluk üretim daralmasının hayvancılığa yansıması, 6,5 milyon ton yaş pancar küspesi ve 900 bin ton melasın kullanılamaması şeklinde oldu.
"Ülkemizde pancar çiftçisinden esirgenen kaynaklar AB`nin pancar, ABD ve Arjantin`in mısır üreticilerine ve çokuluslu agro-sanayi tekellerine aktarılacak.”
Güngör, kota arttırımından vazgeçilerek AB seviyesine indirilmesini şeker pancarı tarımının desteklenmesi gerektiğini ifade etti.
Früktoz miktarı yüksek, şişmanlatıyor
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şükrü Hatun, mısırdan üretilen nişasta bazlı şekerin diğer şekerlere oranla şişmanlığı artırdığını ve karaciğerde yağlanmaya neden olduğunu belirtti.
“Mısır bazlı şekerin en önemli özelliği sıvı ve ucuz olması. Kristalize olmuyor. Bu yüzden içecek sektörü ve besin sektöründe daha çok kullanıyor. Fruktoz miktarı diğer şekerlere göre daha yüksek. En önemli sorun diğer şekerlerden farklı olarak karaciğere girerken insülin hormonuna ihtiyaç duymuyor ve karaciğere daha fazla giriyor.
"Yani hem şişmanlığa neden oluyor hem de karaciğerde yağlanmaya. Özellikle Amerika’daki obezitenin (şişmanlık) fruktozdan kaynaklı olduğunu iddia ediyorlar. Orada çok ciddi bir fruktoz karşıtı hareket var. Kansere etki etmesi konusunda da tartışmalar var ancak bu konuda kanıtlar henüz zayıf. Tabii şunu da asla unutmamak lazım, fruktoz dışındaki diğer şekerler de masum değil ve şişmanlığa neden oluyor. Hükümetin nişasta bazlı şeker üretimi kotasını arttırmasında tabii ki besin endüstrisinin baskısı etkili oldu. Çünkü çok ucuz bir şeker." (NV)