Nobel Kimya Ödülü Organik Kimyacılara

Nobel Kimya Ödülü organik kimya alanında çalışan üç akademisyene, Richard F. Heck, Ei-ichi Negishi ve Akira Suzuki'ye verildi.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nden bugün yapılan açıklamaya göre akademisyenler karmaşık kimyasal maddeler yaratmaya yarayan "paladyumla katalize edilmiş çapraz bağlaşım" tekniğini geliştirdikleri için ödüle layık görüldü.

Akademiden açıklamaya göre karbon temelli (organik) kimya yaşamın kaynağı olduğu gibi çiçeklerin renginden, yılan zehirine ve psnisiline kadar bir dizi doğal olayın da sorumlusu. Karbonun molekül için sağlam bir iskelet oluşturabilme yeteneğinden faydalanan organik kimya sayesinde insanlık doğal kimyanın üzerine yol alabildi. Bu sayede yeni ilaçlar ve plastik gibi devrimci malzemeler ortaya çıktı.

Bu karmaşık moleküllerin oluşabilmesi için kimyagerlerin karbon atomlarını birbirine bağlayabilmesi gerekiyor. Öte yandan kararlı bir element olan karbonun atomları kolayca reaksiyona girmiyor. Heck, Negishi ve Suzuki'nin geliştirdiği teknik, karmaşık moleküller yaratırken karbon atomlarının bir paladyum atomu üzerinde buluşmasına ve yanyana geldiklerinde bir kimyasal reaksiyonun başlamasına dayanıyor.

1931'de ABD'de doğan Heck halen Delaware Üniversitesinde emeritus profesör. Negishi 1935 doğumlu ve Japonya vatandaşı. Purdue Üniversitesinde profesör. Japonya vatandaşı Suzuki'yse 1930 doğumlu ve Hokkaido Üniversitesi'nde emeritus profesör.

Nobel ödülleri bu hafta boyunca açıklanmaya devam edecek. Edebiyat ödülü perşembe, barış ödülü cuma günü açıklanacak. Farklı dallarda verilen ödülün tutarı 10 milyon İsveç kronu (yaklaşık 2,11 milyon TL). 2006'da Orhan Pamuk Nobel Edebiyat Ödülü'nü almıştı.

1901'den bu yana 101 kez verilen Nobel Kimya Ödülü 159 bilim insanına verildi. Bu isimlerin dördü kadın 155'i erkek. (EÜ)