Özcan Yurdalan: Şiddeti Gerçekleştiği Anda Fotoğraflamak Yetmez

Haberin Kürtçesi için tıklayın 

IPS İletişim Vakfı tarafından bu yıl onuncusu düzenlenen ve Büyükada’da gerçekleşen OHO programının ikinci gününde Nar Photos’dan Özcan Yurdalan haber ve belgesel fotoğrafçılığı üzerine yoğunlaştırdığı sunumuyla deneyimlerini genç gazeteci adaylarına aktardı.

Yurdalan, haber fotoğraflarında dikkat edilmesi gereken unsurlar, şiddeti fotoğraflarken dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgiler verdi.

“Foto-hikaye, içeriği adil temsil etmeli”

Yurdalan’ın sunumundan satır başları şöyle:

* Görüntüyle haber, bilgi ve tanıklık iletme yöntemlerine tarihin ilk dönemlerinden itibaren rastlarız. Fotoğraf teknik bir kayıt ve bir güzel sanatlar alanı olmakla birlikte asıl bilgi tanıklık haber iletme aracı olan bir fikir ürünüdür.  Görüntüyle gerçek ilişkisi tam tersine olmasa bile dümdüz de değildir. Fotoğraflar dış dünyayı değil fotoğrafçının algı dünyasını gösterir.

* Fotoğrafçı kendi varlığının fotoğrafladığı ortam üzerinde yaratacağı etkinin farkında olmalı ve sahnelenmiş fotoğraf fırsatlarının yönlendiriciliğine karşı direnmelidir.

* Fotoğrafçı çektiği fotoğrafın bütünlüğünü korumalı, içerisinde materyal değişikliği yapmamalıdır.

* Fotoğrafçı foto-hikayesinin diziliş ve sunum düzenlenmesinin içeriği doğru ve adil biçimde temsil ettiğinden emin olmalı.

* Fotoğrafçı tüm oluşum süreçleri hakkında açık ve şeffaf olmalı, yaptığı çalışmanın sorumluluğunu üstlenmeli.

“Tarafların çokluğunu görünür kılmak önemli”

* Bir anlaşmazlığın aynı hedef için çatışan iki tarafı yoktur. Her anlaşmazlık çok sayıda farklı hedefi ve grubu barındırır. Tarafların çokluğunu görünür kılan haberci, çözüm imkanlarını çoğaltmış olur.

* "Biz" ve "öteki" ayrımında birinin yanında taraf tutmak yerine "bizdeki öteki" ve "ötekindeki biz”i arayıp görünür hale getirmenin yollarını bulmalıyız.

* “Ötekinin yaptığı kötü ile bizim yaptığımız kötü arasında gerçekten bir fark var mı?” sorusunu önemsemeliyiz.

“Şiddetin öncesi ve sonrasıyla olan bağı da göstermeli”

 * Şiddeti gerçekleştiği anda ve yerde fotoğraflamak yetmez. O anın öncesi ve sonrasıyla olan bağ ve ilişkilerini araştırmak ve göstermek gerekir.

* Şiddetin sadece görünen sonuçlarını değil görünmeyen etkilerini de ortaya çıkarmaya, görünür kılmaya çalışılmalı.

* Acıyı aza indirgememeli ama pornografik görüntülerin izleyicide yaratacağı cazibeden istifade etmemeli. Temsili içeriğinden uzaklaştıran yüzeysel bakıştan uzak durmalı.

* Korkuyu, dertleri ve acıları tek tarafa ait bir durum olarak göstermekten kaçınmalı. Dengesiz olsa bile her iki tarafın acılarını görünür kılmaya çalışmalı.

* Şiddete haksızlığa gadre uğramış kişileri "zavallı" çaresi harap göstermek yerine, onların temsillerini dayanma gücü, direnme iradesi ve grup içi dayanışma davranışıyla gösterebilmenin yolunu aramalı.

* İzleyici üstünde merhamet hissi uyandıran görüntüler üretmek yerine izleyiciye o fotoğrafta temsil edilen durumun ortaya çıkmasında kendi payını sorgulatan görsel bir dil kurmaya çalışmalı.

“İnsanları özne olarak temsil etmeli”

* Teknik görüntüler canlılar aleminin öznelerini nesnelleştirir. Görüntümüzdeki insanları birer özne olarak temsil etmeli adları ve soyadlarıyla birlikte anmalıyız.

* Künyesi bulunmayan, doğru yazılmış bir fotoğrafaltı olamayan görselin "haber fotoğrafı" vasfını kaybettiğini bilinmeli. (HA/BK)