"Özel İhtiyaçları Olan Mahpuslar için Politika Üretilmesi Gerek"

Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) hapishanelerdeki engellilerin, LGBT'lerin, yabancı uyrukluların ve yaşlı mahpusların ihtiyaçlarına odaklanan bir proje başlattı.

bianet'e konuşan CİSST'ten Mustafa Eren Özel İhtiyaçları Bulunan Mahpuslar projesi hakkında bilgi verdi.

Eren bu projeyle Türkiye'deki hapishanelerde görünmeyen grupları görünür kılmaya, sorunlarını ve çözüm önerilerini ortaya çıkarmaya çalıştıklarını anlattı.

"Projenin odağında Birleşmiş Milletler'in yayımladığı özel ihtiyaçları olan mahpuslara ilişkin el kitabı var.

Bu kitabın çevirisini yaptık. Şubat ayı içinde ilgili sivil toplum kuruluşlarına (STK) dağıtacağız."

Projenin bu kitapta da geçen özel gruplardan dördünü ele aldığını anlatan Eren, çalışma esnasında devletin bu gruplara; engelliler, LGBT'ler, yabancı uyruklular ve yaşlı mahpuslara dair özel bir yaklaşımı olmadığını gördüklerini kaydetti.

"Proje ilerledikçe devletin bu mahpuslara dair özel bir yaklaşımı olmadığını, hatta ellerinde veri olmadığını görüyoruz.

"Devlet henüz bu mahpuslara yönelik bir politika üretmemiş durumda.

"Bizim yapmaya çalıştığımız da bu mahpusların özel ihtiyaçlarını ortaya koymak ve devletten buna yönelik politikalar talep etmek.

"Bunu yaparken de STK'larla bu mahpus grupları arasında iletişim kurulmasını sağlamak."

Veriler bloglarda toplanacak

Bu yöndeki ilk girişimi hapisteki engellilerle ilgili bir toplantıyla yaptıklarını söyleyen Eren, toplantıda çağrılarına yanıt veren 14 STK ile biraraya geldiklerini anlattı.

"Konunun nasıl gündeme getirilebileceğini, nasıl duyarlılık yaratılabileceğini konuştuk. Asıl olarak bu verileri nasıl toplayabileceğimizi konuştuk. Keza neler yapılabileceğini, nasıl bir yol haritası izlenebileceğini de..."

Eren dün de LGBT örgütleriyle toplandıklarını ve hapishanedeki LGBT bireyler üzerinden aynı çerçeveyi tartıştıklarını aktardı.

Mustafa Eren'in verdiği bilgilere göre, Hapiste LGBT ve Hapiste Engelli diye iki blog oluşturulduğunu, diğer iki özel durumu olan mahpuslara yönelik olarak da iki blog üzerine çalıştıklarını belirtti.

"Bu bloglar projenin ardından da ilgili derneklerin katkısıyla sürsün ve veriler orada toplansın istiyoruz.

"Hapishanelerdeki LGBT ve engellilerin mektuplarının yayınlandığı, verilerin toplandığı, çözüm önerilerinin ve hukuki mevzuatın yer aldığı, ilerideki çalışmalara da kaynaklık edebilecek bir bloga dönüşsün istiyoruz.

"Tüm katılan STK'ların verileri de orada yer alacak."

Devletten talepler

Eren ceza infaz memurlarının bu mahpuslara yönelik bir bilinci olmadığını, bu mahpuslara nasıl yaklaşmak gerektiği konusunda onların da bilgilendirilmesi gerektiğini belirtti.

Projenin sadece mahpuslara yönelik şekilde yürütülmesinin çalışmanın bir ayağını eksik bırakacağını da ekledi.

Ceza ve Tevkifevlerinin Güvenliğine Dair İnfaz Kanunu'nun hapishanelere yönelik temel kanun olduğunu söyleyen Eren, LGBT ya da engelli, yaşlı gibi gruplara yönelik bir madde olmadığını hatırlattı ve bunların mevzuata girmesi gerektiğini belirtti.

"Mesela kanunda eşitlik ilkesi öne sürülüyor, cinsel yönden ayrımcılık yapılamaz, deniyor ama cinsel yönelimi kapsamıyor. Bunun özellikle eklenmesini talep etmek lazım."

Hapiste bulunan engellilere dair mimarinin büyük problem yarattığını anlatan Eren, alaturka tuvaletler yüzünden tuvalet ihtiyacını tek başına göremeyen ya da sadece düz yürüyebileceğiyle ilgili rapora rağmen yatakhanenin üst katta olduğu hapishanede kalan engelli mahpuslardan da örnekler verdi.

"İşitme engelli bir mahpus bir mektubunda işaret dilinden anlayan kimse olmadığı için kendi derdini bile anlatamadığını yazmıştı.

"Kimseyle iletişim kuramıyormuş, idareye anlatmaya çalıştığında kendisini dinlememişler, koğuş sorumlusunu çağırıp biz anlaşamıyoruz derdini sen söyle demişler."

Eren projenin sonunda hukuki, mimari, sağlık veya başka bir şekilde düzenlemeler yapılmasını devletten talep edeceklerini de vurguladı.

"Projenin sonunda her gruba dair ayrı bir rapor hazırlanacak ve bu doğrultuda yapılması gereken düzenlemeler Adalet Bakanlığı'na sunulacak." (YY)