RES Olur Ama Her Yere Olmaz mı?
İzmir Çeşme Yarımadası uzun süredir rüzgar elektrik santrallerine (RES) karşı mücadele ediyor.
"RES olur da Çeşme'de olmaz" sözüyle yola çıkan yarımadanın farklı bölgelerinden yerel örgütlenmeler sayıları gittikçe artan RES'lerin tarım ve hayvancılığı yok ederek yaşam alanlarını gasp ettiğini söylüyor.
Yenilenebilir temiz enerjiden biri olan rüzgar santrallerine karşı olmadıklarını belirten halk bunların yer seçimine, sayısının fazlalığına ve köylülerin topraklarının acele kamulaştırılmasına itiraz ediyor.
Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) ise Avrupa'da kimsenin buna itiraz etmediğini söylüyor.
İzmir'e ilgi yoğun
TÜREB 2013 raporuna göre, Türkiye'de şu anda 2619 megawatt kurulu güç var. Bunun yüzde 40'ı Ege Bölgesi'nde. İller bazında ise Balıkesir başı çekerken onu 500 megawatt gücüyle İzmir izliyor. İnşa halinde ve lisans alan rüzgar santrallerinde ise yine yaklaşık 900 megavat güçle en büyük pay İzmir'de.
"Santral istiyoruz ama her yere değil"
Çeşme Sürdürülebilir Yaşam Platformu'ndan Esen Fatma Kabadayı, güneş enerjisi ile birlikte bilinen en sürdürülebilir ve temiz enerji kaynağı olan rüzgar enerjisi santralleri ile ilgili hiçbir sorunları olmadıklarını hatta yarımadanın tüm enerjisini karşılayacak ve uygun yerlere yapılacak santrallerin en büyük talepleri olduğunu belirtti.
"Ancak Çeşme yarımadasının tam ortasına, evlerimizin yanı başına, I. Derece doğal sit alanlarına, ekoturizm alanlarına, üç denizi de gören manzaralara, 130 metrelik direkler dikilemez."
Kabadayı, çevresel etki değerlendirmesinden (ÇED) muafiyet verilerek, sağlık sorunları yaratmaları gözardı edilerek yaşamsal, tarımsal ve hayvancılık alanlarını tehdit eden RES'lerin köylülerin tapulu topraklarına "acele kamulaştırma" ile el konularak yapıldığını belirtti.
Karaburun'da 100'den fazla tribün var
RES'lere itirazın en çok olduğu bölgelerden biri de Karaburun yarımadası. Bölgede şu anda 50 tribün var; 50'si daha izin aşamasında; başvurularla toplam sayının yarımadanın yarısını kaplayacak şekilde 166'yı bulacağı ifade ediliyor.
Karaburun'a İyi Bak İnisiyatifi'nden Pamir Teker, yenilenebilir ve temiz enerji üreten RES’lerin sosyokültürel doku, yerelin ekonomik ihtiyaçları, yaşamsal gereksinimleri, doğa ile bitki ve hayvan topluluklarının gözardı edilerek kurulduğunu belirtti.
"Keçiler, kuşlar zarar görüyor"
"Dünyada önemli bölgeler içinde yer alan Karaburun Yarımadası’nda bu ölçüde yoğun ve yaygın RES inşaası, türbinlerin kapladığı alanların yanı sıra, interkonekte sisteme bağlantıları, yan yollar, türbinlerin trafo merkezine bağlanması için kurulan yer altı şebeke tesisleri, türbinler arası açılan yollar, geçici inşaat alanları, türbinlerin kanatları ve emniyet ışıklarının etkisi, çıkardığı titreşim ve gürültüyle doğal ve yaşam hızla yok oluyor.
"Bu durum yöre halkının iki temel geçim kaynağı olan keçi yetiştiriciliği ve zeytinciliğe büyük zarar veriyor. Aralarında endemik, nesli tükenmekte /tehlike altında olan türlerin de bulunduğu zengin kuş popülasyonu RES yatırımlarının tehdidi altında. Nitekim, LODOS A.Ş'nin Çevre ve Sosyal Etki Değerlendirme (ÇSED) Raporunda dahi bu itirazlarımız yer alıyor."
"Yörük köyü Yaylaköy göç verecek"
Teker, özellikle 37 rüzgar tribünü arasında kalan 450 yıllık Yörük köyü olan Yaylaköy'ün durumuna dikkat çekiyor.
"Yüz yıllardır süregelen keçi kırkım şenliklerinin de dahil olduğu Yörük kültürünün yaşatıldığı, 114 nüfuslu köyün en önemli geçim kaynağı keçi yetiştiriciliği. 10 bin keçisi var. Yaylaköy yerleşim alanına en yakın türbinin köye mesafesi 480 metre. Gürültü kirliliği köy halkında sağlık sorunlarına neden oluyor. Köyün kadim kültürü göç verme tehdidi yaşıyor."
"Avrupa'da kimse şikayetçi değil"
Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) Başkanı Mustafa Serdar Ataseven, rüzgarda Ege kıyılarının muhteşem bir potansiyele sahip olduğunu belirterek yenilenebilir temiz enerji sayesinde hem doğaya zarar verilmeyeceği hem de enerjide yurtdışına bağımlılığın azalacağını söyledi.
"Avrupa’da rüzgar türbinleri evlerin arka bahçelerine kuruluyor. Evin elektriğini kendileri üretiyor. Senelerdir hastalanmadan, arıları, kuşları ölmeden yaşıyorlar. Liverpool’da şehrin merkezinde türbinleri görmek mümkün. Arazilerde kurulu türbinlerin yanında tarım ve hayvancılık yapılıyor. Kimse gürültüden, kirlilikten şikayet etmiyor çünkü türbinlerin çıkardığı ses neredeyse evlerimizdeki 3-4 klimanın çıkardığı ses kadar.
"Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü türbin kurulacak yerleşim yerlerindeki teknik standartları belirlemiş. Her şey yasalara, mevzuata uygun. Türbinler en yakın yerleşim yerlerine 300 m mesafede kurulabiliyor. Ayrıca yatırım yapan tüm kuruluşlar neredeyse 40 ayrı yerden türbin kurulumuna ilişkin onay alarak bu yatırıma başlıyor. " (NV)