"Sarkis Amca Bize Örgütlenin Diyordu"

Sarkis Çerkezyan, 3 Ağustos'ta, 93 yaşnda, Kumkapı'daki evinde hayatını kaybetti. 5 Ağustos'ta, Kumkapı Ermeni Kilisesi'ndeki törenin ardından, Balıklı Ermeni Mezarlığı'nda toprağa verildi.

Cenaze törenine* katılan sosyalistler ve aktivistler, Sarkis Çerkezyan'ın Türkiyeli bir Ermeni komünist olarak önemini, kendileri için ne ifade ettiğini anlattı.

Sezai Sarıoğlu (şair / yazar): Sarkis Amca'yla ilgili önemli olan, sol kültürünün tarihine etkisi. Türkiye'deki sosyalistler bu tarihi genellikle 68 sonrasıyla ele alıyorlar ve kendileriyle başlatıyorlar. Çerkezyan Türkiye'de sosyalizmin kadim tarihini hatırlamak açısından çok önemli. Bize kendimizi hatırlatıyor. Hatırlatmayı hatırlatıyor. O eski tarihin hatıra kolu başkanı. Bunun yanında Türkiye'deki sosyalizmde bir soru işareti. Sosyalizm bir vicdan olarak var belki, ama Sarkis Amca bizlere "örgütlenin" diyordu. Bunu hatırlamak lazım. Can Yücel'in dediği gibi "ağaç kuşa, kuş ağaca kayıtlı." Sarkis Amca da sosyalizmin değerler kısmına kayıtlı diyebiliriz.

Masis Kürkçügil (yazar): Sıra dışı bir sınır neferiydi. Hayatının sonuna kadar ideallerine sadık kaldı, sahip çıktı. Onun için sosyalizm bir gençlik heyecanı değildi. Halkının, kuşağının, sınıfının sorunlarına vakıftı. Onu ayırt eden en önemli husus, otobiyografisinde de belirttiği gibi, bütün bu yaşananlardan sonra, insanlık için sosyalizmden başka bir kurtuluşun mümkün olmadığının bilincinde olmasıydı. Böyle sıradışı bir sınır neferi bu topraklara nadir gelmiştir.

Zafer Dize (Komünist Zemin Dergisi): Sosyalist hareket içinde, Türkiye solunun da kimliğini dışladığı Sarkis Amca önemli bir yer tutuyor. Türkiye sosyalizminin Sarkis Amca üzerinden hesaplaşması gereken, resmi ideolojinin kendisidir.

Mehmet Karaca (eski DİSK Genel Sekreteri, eski TKP üyesi): Sarkis Usta'yla ilgili bilinmeyen çok şey yok. Acı çekmiş biri olarak sosyalizme katkıları çoktur. 60'lı yıllarda gençlerin TKP' ye yönlendirilmesinde katkıları çok oldu. Sosyalist hareket içinde, farklı görüşlerdeki insanların saygı duyduğu bir isim olduğu için önemlidir.

Seçkin Ulaş (gazeteci, Adana): Halkların birbirine kırdırıldığı bir dönemde, komünist bir yazarın emekçi insanlara kattığı önemli değerler var. Zehra Kosova'nın, Ruhi Su'nun, Hrant Dink'in ardından yitirdiğimiz önemli biri. İnsanlar artık ayağa kalkmalı, sözün bittiği anı yaşıyoruz. Komünist olarak yaşamını yitiren Çerkezyan boşa ölmedi, bir şeylerin uğruna öldü.

Osman Kavala (aktivist): Süreklilik önemli. Çerkezyan'ın düşüncelerini değişen koşullara rağmen hâlâ gençlik heyecanıyla savunması önemli. Ermeni olarak karşılaştığı etnik sorunlara rağmen sosyalizmi insanlığın kurtuluşu olarak görmesi, zor şartlar altında özveri göstermesi önemli. Örnek bir kişilik. (ET-GK/TK)

* Fotoğraf: Pınar Konuk