Siirt Maden Cinayetinde Üç Bakan ve Ciner Holding'e 16 Soru

Sosyal Haklar Derneği’nden avukat Evren İşler, Siirt’teki iş cinayetinin göz göre geldiğini belirterek önlem almayan şirket sahipleri ve denetim yapmayan kamunun olası kasta insan öldürmek suçundan yargılanması gerektiğini belirtti.

17 Kasım akşamı saat 20:30’da Ciner Grubu'na bağlı Park Elektrik'in taşeron şirketi Antlar İnşaat'ın çalışması sırasında şev kayması sonrası gerçekleşen iş cinayetinde şu ana kadar sekiz işçi öldü, göçük altında kalan sekiz işçi için arama çalışmaları devam ediyor.

İş cinayetiyle ilgili Park Elektrik şirketinin işletme müdürü Mehmet Oğuz tutuklandı.

1969 yılında Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından işletilmeye başlanan maden, 2004’te şirkete devredilmişti. 1080 işçinin çalıştığı madende 480 işçi Ciner, kalanları ise dört taşeron şirkette çalışıyor.

"25 Temmuz'da faaliyet durdurulmuş"

Bölgede inceleme yapan Sosyal Haklar Derneği’nden avukat Evren İşler, işçilerle yaptıkları görüşmelerden edindikleri izlenimlerini bianet’e aktardı.

* Genel görüntü göz göre göre gelen bir iş cinayeti. Bu yıl 25 Temmuz’da maden sahasında şev kayması olmuş ve 60 gün şirket faaliyet durdurma kararı vermiş. Kararda “2006 yılından beri kesintisiz üretim yapılan konsantrasyon tesisinde, uzun üretim sürecinin yarattığı yıpranmalar ve teknolojik eskimenin neden olduğu verimlilik düşüşüne karşı önlem almak amacı ile bu kararın alındığı” belirtiliyor.

"Altın bulunmuş olabilir"

* Burada üretim yapılamayacağı anlaşılmış olmasına rağmen hiçbir önlem alınmadan tekrar faaliyete başlanmış. Bu esnada madende açık ocaktan kapalı ocağa geçmek için Çinliler ile görüşmeler de yapılmış. Ancak yeni 2 damar bulunduğu için çalışmalara eskisinden daha hızlı şekilde devam edilmiş. Bu yeni damarlarda altın bulmuş olabilirler Muhtemelen amaçları bu damarları bitirip kapalı ocağa geçmekti.

"İşçiler çatlaklar görmüş"

* İşçilerin bize aktardığına göre, basamak olarak tarif edebileceğimiz şevler olması gerektiği gibi değil. Olması gereken genişliğin yarısı ve olması gereken yüksekliğin çok üstünde. Şevler dar ve yüksek olduğu için de yağış sonucunda şev kayması oluyor. Ancak bu heyelan nedeniyle değil. Çünkü dağın yan tarafında herhangi bir kayma yok. Yani ortada bir doğal afet yok.

"İşyeri güvenliği yok"

* İşçiler maden toprak kayması ve çatlak gördüklerini söylüyorlar. Bu çatlaklar kamyonlar rahat geçsin diye çamurlarla kapatılmış. Taşeron işçilere gerekli eğitimlerin verilmemiş. Park Elektrik işçilerinden isteyenlere 1 saat süren iş güvenliği eğitimi verilmiş ancak işçilerin anlatımlarına göre iş güvenliği uzmanlarının yaptığı uyarılar sadece yeleklerin giyilmesi yönünde yapılan uyarılardan ibaret. Çok tehlikeli işyeri sınıfındaki madenlerde kullanılması zorunlu olan iş güvenliği ekipmanları temin edilmemiş, mevcut olanların ise kullanımları denetlenmemiş. İşçiler, madende denetim yapıldığını görmediklerini belirttiler.

"Savcı neden yok?"

* Soruşturma aşamasına baktığımızda ise savcılığın arama kurtarma faaliyeti devam ederken orada olmadığını ve delilleri toplamadığını, kaybolan delilleri kayıt altına almadığını görüyoruz. Eksik soruşturma yürütülüyor.

"Olası kastla yargılanmalılar"

* Madenlerde kazalar bir anda değil, uzun zamanlarda olur. Çünkü sorunlar görülüp önlemler alınmamış olur. Ciner Holding, yıllardır madencilik yapıyor. Soma madeninin de önceki işletmecisi. Bu madeni de 10 senedir yönetiyorlar. Temmuzdaki açıklamadan da ne yaptıklarının farkındalar. Hukuken olası kastla insan öldürmek suçundan şirket yöneticileri yargılanmalı. Sorumluluğun iş güvenliği mühendisine bırakılması mümkün değil. Ayrıca bakanlık da denetim yapmadığı için sorumludur.

Sosyal Haklar Derneği, sorumlulara 16 soru yönetti

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’na sorular:

1- Facianın yaşandığı madende, iş müfettişleri tarafından en son denetim ne zaman yapılmıştır? Son 5 yıla ait denetim raporlarını paylaşmanızı talep ediyoruz.

2- Kamu adına teftiş yapması gereken müfettişlerin terör gerekçesi ile madene gidemedikleri ya da diğer bir söyleyişle ilgili makamların gerekli ve zorunlu önlemleri almamaları nedeni bahane edilerek anılan madende iş güvenliğine ilişkin teftiş yapılamadığı doğru mudur?

3- 25 Temmuz’da vuku bulan toprak kayması konusunda Bakanlığın bilgisi var mıdır? Var ise muhtemel bir faciayı önlemek üzere ne gibi önlemler alınmıştır?

4- Yoğun yağışların ardından üzerinde çalışması elverişsiz hale gelen zeminde işçileri çalışmaya zorlayan firma sorumlularına Bakanlığınızca soruşturma açılacak mıdır?

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı’na sorular:

1- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Siirt Şirvan Madenköy Bakır Sahası’nda çıkarılan madende daha önce yaşanan, madenin işletiliş şeklinden kaynaklı benzeri toprak kaymalarından haberdar olmuş mudur ve bu konuda ne yapmıştır?

2- Maden sahasındaki şevlerin yapısı, maden arama izin ve yönetmeliklerindeki koşullara uygun mudur? Bu türden ihlallerin facialara açık alan bıraktığı yönünde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının görüşü nedir?

3- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın, facianın yaşandığı madene verilen çalışma izni ve ruhsatlara ilişkin belgelerin kamuoyu ile paylaşılmasını talep ediyoruz.

4-Eti madenden alınarak açık işletmeye çevrilen madenin, iddialar üzere yeniden kapalı işletmeye döndürülmesi çalışmaları konusunda Bakanlığın bilgisi var mıdır. Bunun gerekçelerine dair bir çalışma raporu tarafınıza ulaşmış mıdır?

İçişleri Bakanı’na sorular

1- Arama kurtarma çalışmalarında ilk iki gün yeterli çalışma yürütülemediği ifadeleri doğru mudur? Bunun gerekçeleri nelerdir?

2-Soruşturma faaliyetlerinin Valilikçe yapıldığı bilinmektedir. Böyle bir facianın ardından olay yerinde neden savcı bulunmamaktadır.

3-Yağmurun arama kurtarma çalışmalarını elverişsizleştirdiği bir zeminde işçileri çalışmaya zorlayan kişi kimdir? Sorgulanmış mıdır?

4- İfadesine başvurulan 4 işçi ve ilk gün göz altına alınarak biri tutuklanıp diğerleri serbest bırakılan firma görevlileri dışında, bu faciaya zemin hazırlayan şirket yöneticileri hakkında işlem yapılacak mıdır?

Ciner Holding Park Elektrik Üretim Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye sorular

1- Park Elektrik Üretim Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş., Siirt Şirvan Madenköy Bakır Madenini hangi statü ile çalıştırmaktadır. Bakanlık ve şirket arasındaki sözleşmelerin kamuoyu ile paylaşılmasını talep ediyoruz.

2- Kapalı olarak devralınan maden, ne zaman açık işletilmeye başlanmıştır ve yeniden kapatılması için bir yabancı heyetle facianın olduğu gün madene ziyaret gerçekleştirildiği doğru mudur? Firma bu değişim gereğini nereden duymuştur?

3-Park Elektrik Çalışanlarının ve firmanız için çalışan 4 taşeron şirketin iş güvencesi konusunda denetimlerinin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz? Bu konuda firma içerisinde de soruşturma başlatacak mısınız?

4-Madende altın mı buldunuz? eğer yanıt evet ise yeni işletme projesi Bakanlığa sunuldu mu? Bakanlık uygun buldu mu?