Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) kamuoyunda dezenformasyon yasası olarak bilinen ‘Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi’yle ilgili TBMM Adalet Komisyonu’nda görüşlerini dile getirdi.
Komisyonun dün yapılan (9 Haziran Perşembe) toplantısına davet edilen TGC’yi Genel Sekreter Sibel Güneş ve Ankara Temsilcisi Taylan Erten temsil etti.
Burada yasa teklifi üzerine hazırladıkları raporu dile getiren Sibel Güneş “Mesleğimizin geleceğini olumsuz etkileyecek” yorumunu yaptı.
TIKLAYIN - Gazeteciler 'dezenformasyon yasasına' neden karşı çıkıyor?
“Her boyutuyla ağır sansüre neden olacak”
Tasarı hazırlanırken gazetecilik meslek örgütlerinin görüşünün alınmadığını söyleyen Güneş Gazeteciler Cemiyeti olarak yasa tasarısının getireceği sakıncaları raporlaştırdıklarını belirterek 29. maddenin geri çekilmesini istedi:
“Seçime giderken bu tasarı yasalaşırsa basın ve düşünceyi ifade özgürlüğü ortadan kalkacaktır. Her boyutuyla ağır sansüre neden olacak, hangi partiye oy verirse versin yurttaşın habere ve gerçeğe erişimi engellenecektir.
“Tutuklu gazeteci sayısını artıracak, internet sitelerine, internet sağlayıcılarına ağır para cezaları getirilmesine yol açacaktır. İnternet sitelerine ceza verildiğinde o sitede çalışan gazetecilerin de basın kartı iptal edilecektir. Bu tasarının yürürlüğe girmesi halinde iktidarın hoşuna gitmeyen her haber için dezenformasyon denilerek ceza istenecektir.
“Dezenformasyon sorunu ile ilgili olarak hazırlandığı vurgulanan tasarının ağır cezalandırma mekanizmasına dönüşmemesi için şimdiden gerekli önlemler alınmalıdır. Dezenformasyonu düzenleyen 29. madde geri çekilmelidir.”
29. madde nedir?
Dezenformasyon yasasının en çok konuşulan maddeleri arasında. Söz konusu maddeyle Türk Ceza Kanunu'na "Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma" suçu eklenecek. Maddeye göre "Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis" cezasıyla cezalandırılacak. Suçun, failin gerçek kimliğini gizlemek suretiyle veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde verilen ceza yarı oranında artırılacak.
Dezenformasyon yasası ne getiriyor?
- İnternet haber siteleri de diğer süreli yayınlar gibi Basın Yasası kapsamına alarak, editoryal işlerde çalışanların basın kartı almasının yolu açılıyor. Ayrıca, haber siteleri de, diğer yayın organları gibi Basın İlan Kurumu'ndan resmi ilan alabilecek.
- Haber siteleri faaliyet gösterdiği işyeri adresi, ticari unvanı, elektronik posta adresi, elektronik tebligat adresi, iletişim bilgileri ile yer sağlayıcısının adını, kendi sitelerinden ilan etmek zorunda olacak. Ayrıca bir içeriğin ilk kez sunulmaya başlandığı tarih ile sonraki güncelleme tarihleri, her erişildiğinde değişmeyecek şekilde içeriğin üzerinde belirtilecek.
- Haber siteleri de faaliyet alanlarına ilişkin beyanname vermek zorunda ve bu beyannamede elektronik tebligat adresleri de yer alacak. Haber sitelerinin de süreli yayın kapsamına alınması nedeniyle, "yargının iş yükünün artacağı" gerekçesiyle, beyannamenin Cumhuriyet savcılıkları yerine Basın İlan Kurumu'na verilmesi öngörülüyor. Beyanname yükümlülüğünü yerine getiremeyen veya görülen eksiklikleri 2 hafta içinde düzeltmeyen haber sitesi, "süreli yayın" hakkını kazanamayacak.
- İnternet haber siteleri yayınladıkları içerikleri doğruluğu, bütünlüğü ve erişilebilirliği sağlanmış şekilde 2 yıl süreyle korumak zorunda ve gerektiğinde talep eden yetkili mercilere teslim etmek zorunda olacak.
- Haber siteleri düzeltme ve cevap istemini, en geç bir gün içinde aynı puntolarla ve aynı şekilde yayımlamak zorunda olacak, yayın hakkına verilen erişimin engellenmesi veya içeriğin çıkarılması kararının uygulanması durumunda da düzeltme ve cevap hakkı 1 hafta süreyle ana sayfadan yayımlanacak.
- Basın kartı başvuruları Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'na yapılacak. Gazete, televizyon, internet haber siteleri, Türkiye'ye yönelik faaliyet gösteren yabancı medya kuruluşlarının çalışanlarının yanı sıra, medya alanında faaliyet gösteren sendikalar, kamu yararına faaliyette bulunduğu Cumhurbaşkanı kararıyla saptanan dernek ve vakıf yöneticilerine de basın kartı verilebilecek.
- Kasten işlenen bir suçtan dolayı 5 ve daha fazla süreyle hapis cezası alanlar ile hırsızlık güveni kötüye kullanma iftira, rüşvet, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma ve diğer yüz kızartıcı suçlar ile "kamu barışına karşı suçlar", anayasal düzene ve bu düzenine karşı, milli savunmaya karşı, devlet sırlarına karşı ve casusluk suçlarından hüküm giyenlere basın kartı verilmeyecek. Ayrıca terör suçları ile medya dışında ticari faaliyette bulunanlara da basın kartı verilmeyecek. Basın kartı yeterliliği taşımadığı saptananların veya belirtilen suçlardan hüküm giyenlerin basın kartları iptal edilecek.
- Ayrıca "basın ahlak esaslarına aykırı davranışlarda bulunulması" da kartın iptal nedeni olacak.
|
