Tunus’ta Beş Yıl Sonra Yeniden İşsizlik Protestoları

Ortadoğu isyanlarının başladığı Tunus’ta, yine işsiz kalan bir genç yanarak öldü. Protesto gösterileri tüm ülkeye yayıldı.

Tunus'ta başkentin güney batısındaki Kasrin vilayetinde 28 yaşındaki Ridha Yahyaoui ve bir grup üniversite mezunu genç, 2014’te iş talebiyle düzenledikleri gösteriler sonucu valilik tarafından ilk işe alınacaklar listesine adlarını yazdırmıştı.

19 Ocak’ta listede adının olmadığını gören Yahyaoui, protesto amacıyla tırmandığı direkte intihar edeceğini söyledi. O sırada elektrik akımına kapılarak ağır yaralandı, hastanede hayatını kaybetti. Ölümünün ardından hükümete karşı protestolar başladı.

Protestolar birçok kente yayıldı

Kasrin'de başlayan gösteriler, Silyane, Sidi Bu Zeyd, Kafsa, Bace, Cendube, Kayravan, Mehdiye, Safaks, Tatavin ve Medenin kentlerine de yayıldı.

Eylemciler ve güvenlik güçleri arasında çatışma çıkarken bir polis hayatını kaybetti.

“Diplomalı işsizlerin gösterileri” olarak tanımlanan protestolar nedeniyle Başbakan El-Habib es-Sıyd, Davos zirvesinden ülkeye erken dönme kararı aldı.

Tunus'ta resmi veriler, işsizlik oranının yüzde 15 olduğunu gösterirken, iş bulamayanların 3'te birini üniversite mezunları oluşturuyor.

Tunus’ta ne olmuştu?

Başlarda "Arap Baharı" olarak adlandırılan süreç, Tunus'ta 17 Aralık 2010'da Muhammed el-Buazizi adlı üniversite mezununun, seyyar satıcılık yaptığı arabasına el konulması üzerine kendini yakmasıyla başladı.

Eylemler, 14 Ocak 2011’de, 26 yıllık Cumhurbaşkanı Zeynelabidin bin Ali'nin görevi bırakarak, ülkeyi terk edip Suudi Arabistan'a sığınmasıyla sonuçlandı.

Gelişmeler, sokaktaki Tunuslular tarafından “Yasemin Devrimi” olarak adlandırıldı.

Muhammed Buazizi’nin kendini yakmasıyla başlayan ve Zeynel Abidin Bin Ali rejiminin yıkılmasıyla sonuçlanan protestolar Mısır’da yankı bulmuş, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek görevi bırakmak zorunda kalmış ve yargılanmıştı.

Ardından Libya’da silahlı çatışmalar çıktı, Devlet Başkanı Muammer Kaddafi öldürüldü. Bahreyn ve Yemen’de protestolar sert şekilde bastırıldı. Suriye’de çıkan savaş halen sürüyor.  

Ayaklanmaların ardından anayasa ve seçimlerle demokratik geçişi gerçekleştiren tek ülke Tunus oldu.

Tunus’ta 2014'ün Ocak ayında anayasanın onaylanmasının ardından parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı.

26 Ekim 2014’teki parlamento seçimlerinde seküler tabanlı Nida Tunus Partisi 217 sandalyeli meclisten 85 milletvekili çıkarırken Müslüman Kardeşler'e yakın Nahda Partisi 69 sandalye elde ederek ikinci parti oldu.

Cumhurbaşkanlığı seçimini de Nida Tunus lideri Baci Kaid Sibsi kazandı.

Parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerini izleyen AB gözlemcileri seçimlerin genel olarak adil ve ılımlı bir atmosferde gerçekleştiğini açıkladı

Tunus Ulusal Diyalog Dörtlüsü’ne "2011'deki Yasemin Devrimi'nden sonra çoğulcu demokrasinin tesisi için yaptığı katkıdan ötürü" 2015 Nobel Barış Ödülü verildi. Tunus Ulusal Diyalog Dörtlüsü, Tunus Genel Sendikası, Tunus Endüstri ve Ticaret Konfederasyonu, Tunus İnsan Hakları Ligi ve Tunus Hukukçular Derneği’nden oluşuyor. (AS)

* Haberi hazırlarken, Reuters, Al Jazeera, CNN, BBC’den faydalandık.