Türkiye Adil Yargılanma ve Yaşam Hakkı İhlallerinden Mahkum

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) bugün Türkiye hakkında iki ayrı davada iki ihlal kararı verdi.

Aydın Çetinkaya’nın gözaltında işkence başvurusuyla ilgili Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin adil yargılanma hakkını düzenleyen (AİHS) 6/1 maddesi uyarınca işkenceyle alınan ifadenin kanıt olarak kabul edilmesini hak ihlali olarak değerlendirdi.

Yüksekova’da askerin açtığı ateşle öldürülen ve sonrasında PKK’lilere yardım ettiği suçlaması yapılan Reşat Çiçek’le ilgili davada da yaşam hakkı ihlali kararı çıktı.

İşkencede imzaladığı ifadeyle mahkumiyet

52 yaşındaki Aydın Çetinkaya 23 Mart 2002’de İstanbul’daki evinden “suç örgütü yönetmek” ve “insan kaçırmak” suçlamalarıyla gözaltına alındı.

Hakkında aynı suçlamalarla açılan davanın ilk duruşmasında, poliste imzaladığı ifadenin işkence altında alındığını söyleyerek ifadesini reddetti.

Çetinkaya gözaltındayken kendisine elektrik verildiğini, kol ve bacaklarından askıya asıldığını ve demir bir boruya beş gün boyunca kelepçelendiğini anlattı.

İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesindeki Temmuz 2003’te görülen duruşmada “insan kaçırmaya teşebbüs” suçlamasıyla 9 yıl 5 ay hapse mahkum edildi.

Çetinkaya 2002’de işkence iddiasıyla suç duyurusu yapmıştı. Şikayeti üzerine altı polise dava açıldı. İşkence davasındaki kanıtlar arasında, Çetinkaya’nın işkence gördüğüne dair doktor raporları da yer aldı.

İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi Aralık 2005’te, Çetinkaya’daki yaralanmaların kelepçeli şekilde beş gün bekletilmesiyle ilgili olduğunu ifade etti. Ancak dava zamanaşımından düştü.

Çetinkaya iç hukuk yollarının tükenmesinin ardından AİHM’e başvurdu. Mahkeme bugün kararını açıkladı, Devlet Güvenlik Mahkemesinin işkence altında alınan ifadeyle mahkumiyet kararı vermesini, “adil yargılanma hakkı ihlali” olarak değerlendirdi.

Çetinkaya’ya 2 bin Euro manevi, 5 bin Euro mahkeme masrafı ödenecek.

PKK’ye yardım iddiasıyla öldürüldü

Muhacir, Halit, Neşat, Sadık, Nurdan, Hatice, Cemile, Şehriban ve Türkan Çiçek’inb AİHM başvurusu da bugün sonuçlandı. Hakkari’de yaşayan aile üyeleri, yakınları olan Reşat Çiçek’in ölümüyle ilgili mahkemeye başvurmuştu.

Reşat Çiçek 3 Eylül 2008’de Yüksekova’da düzenlenen askeri operasyonda öldürüldü. Ertesi gün ölümüyle ilgili soruşturma başlatıldı.

Jandarmanın olay tutanağına göre, komando birlikleri operasyonunu yapıldığı gece PKK’lilerce saldırı düzenleneceğine dair ihbar almıştı. Bunun üzerine sabah saatlerinde Suüstü ve Büyükçiftlik köylerinin arasındaki yolda PKK’lileri beklemeye başladılar.

Tutanağa göre, üç kişi yaya olarak köprüyü geçerken dur ihtarı yapıldı. Köprüdekiler ateş açınca çatışma çıktı, üç kişi de öldürüldü. Çiçek çatışma sırasında öldürüldü, iki kişi yaralandı.

2 Aralık’ta Çiçek’in ailesi jandarmadan şikayetçi oldu. 13 Şubat 2009’da jandarma tutanağını kanıt olarak kabul eden savcılık takipsizlik kararı verdi. Ancak yakınları Çiçek’in PKK’ye yardım ettiğine, silahlı olduğuna ve ateş açtığına dair hiçbir kanıtın olmadığını söyleyerek itiraz etti.

Van Ağır Ceza Mahkemesi itirazlarını reddedince AİHM’e başvurdular. AİHM bugünkü kararında, yaşam hakkını düzenleyen AİHS’in ikinci maddesinin etkin soruşturma yapılmaması sonucu ihlal edildiğine karar verdi. Türkiye Çiçek’in ailesine 10 bin Euro manevi, 5 bin Euro mahkeme masrafı ödeyecek. (AS)