Türkiye Karbondioksit Salımında AB Ülkeleri İçinde Yedinci Sırada

"Karbondioksit Salımları Araştırması"na göre Türkiye toplam karbondioksit salımında, 2005 yılı verilerine göre Avrupa Birliği ülkeleriyle karşılaştırıldığında yıllık 215,9 milyon tonla yedinci sırada.

Sanayi sektörünün salımlarındaysa ilk sırada.

Türkiye'den daha çok karbondioksit salan ülkeler Almanya, Britanya, İtalya, Fransa, İspanya ve Polonya.

Boğaziçi Üniversitesi'nden Doç. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, Arş. Gör. Nihan Karali ve Sabancı Üniversitesi'nden Doç. Dr. Yıldız Arıkan'ın Açık Toplum Enstitüsü'nün desteğiyle yürüttüğü çalışma, iklim değişikliğinin en önemli nedenlerinden biri olan karbondioksit salımlarında Türkiye'nin payını gösteriyor.

En çok karbondioksit salan Marmara

2003 yılı verilerine göre kişi başı salım miktarlarında ilk sırada Marmara bölgesi var. Miktarlar Marmara Bölgesi’nde 3,4 ton, Ege Bölgesi’nde 4,3 ton, İç Anadolu Bölgesi’nde 2,9 ton, Karadeniz Bölgesi’nde 3,1 ton, Akdeniz Bölgesi’nde 3,1 ton, Doğu Anadolu Bölgesi’nde 1,0 ton ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 0,9 ton.

Ekonomik faaliyetlerin ve nüfusun yoğun olduğu Batı'da salımlar daha yüksek düzeyde. Bölgeler içinde İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük kentler salımların en büyük kaynağı. İstanbul’un içinde bulunduğu Marmara Bölgesi’nde 1990-2002 yılları arasında karbondioksit salımları yüzde 54,4 artmış durumda.

Elektrik üretimi ve sanayi ilk sırada

Salımların sektörel dağılımına gelince, 2004 yılında elektrik üretiminin payı yüzde 34, sanayi sektörünün payı yüzde 31, ulaşım sektörünün payı yüzde 18.

Hayat değişmek zorunda

Araştırmanın önerileri, hayatımızın yapısal olarak değişmesi gerektiğini söylüyor. Önerilerden bazıları şöyle:

• Ulaşımda toplu taşımacılık yaygınlaşmalı; merkezi ve yerel yönetimler buna öncelik vermeli.
• Elektrik üretiminde eski tesislerin rehabilitasyonu yapılmalı. Enerji verimliliği artırılmalı. Ege Bölgesi'ndeki santraller için karbon tutma ve depolama sistemi geliştirilmeli. Kömür yakıtlı santrallerde temiz kömür yakma teknolojilerine öncelik verilmeli.
• Yenilenebilir enerji potansiyeli kullanılmalı. Bunun için politika üretilmeli.
• Sanayide enerji verimliliği artırılmalı.

Evde konfordan vazgeçmeden daha az karbondioksit salınabilir

Rapora göre, verimli duş başlıkları ve ampuller kullanmak, televizyonu geceleri düğmesinden kapatmak, çamaşır ve bulaşık makinelerini tam dolulukta kullanmak gibi ev hayatında konfordan ödün vermeden kolayca değiştirilebilecek bireysel alışkanlıkların, 12 milyonluk bir kentteki toplam yıllık tasarrufu 4,7 milyon ton karbondioksit olabilir. (TK)