Vergi Barışı Nasıl Sağlanacak ?
Bu projeler, heyecan verici olsa da, ekonomi dünyasının en merak ettiği nokta, bu projelere nasıl kaynak yaratılacağı. AKP ise, bu projelere kaynağı "Vergi Barışı Projesi" olarak ifade ettiği ve 11 katrilyon lira gelir elde edileceğini düşündüğü bir çözüm ile yaratacağını düşünüyor.
Vergide 'AK' sayfa
Vergi barışı projesi AKP yönetiminin 3 ay içinde hayata geçirmeyi vaat ettiği uygulamalardan biri... Proje, AKP seçim bildirgesinde şu sözlerle anlatılmış: "Vergi barışı projesi" çerçevesinde, kayıt dışılığı kontrol altına almak amacıyla vergide ak sayfa açılması planlanıyor.
SSK primleriyle birlikte vergi oranları da düşürülüyor. Genel katma Değer Vergisi (KDV) yüzde 15, kurumlar vergisi yüzde 20 oluyor. Çok işçi çalıştırandan daha az gelir ve kurumlar vergisi alınacak. Yeni işe başlayanlardan 3 yıl süre ile vergi alınmayacak.
Yeni yatırıma vergi indirimi
Yeni yatırım yapana 3 yıl vergi indirimi getiriliyor. Makine ve teçhizat hariç tüm teşvikli yatırım harcamalarında KDV istisnası sağlanıyor. Yatırım indirimi üzerinden alınan yüzde 19.8'lik stopaj da kaldırılıyor. Organize Sanayi Bölgeleri'ndeki (OSB) yatırım harcamalarına doğrudan KDV istisnası getirilecek, yatırım işlemleri kolaylaştırılacak.
170 bin dosya tasfiye edilecek
Proje kapsamında, vergi ihtilafları ile ilgili 170 bine ulaşan dosya vergi ve faiz indirimi yoluyla tasfiye edilecek; matrah artırımı, tahsilat kolaylığı, stok affı, demirbaş affı gibi yollarla sistemin kayıtlı ekonomiye geçmesinin altyapısı hazırlanacak. Gayrimenkul satarak sermayesine eklenen şirketten stopaj alınmayacak.
Kamu maliyesi
AKP seçim bildirgesinde sözünü ettiği bu projenin hayata geçirilmesi ile, sözün özü tam 11 katrilyon liralık ek gelir elde etmeyi amaçlıyor... İşe ihtilaflı 170 bin dosyanın yeniden ekonomiye kazandırılması ile başlanacak. Vergi uzmanlarına göre, Kamu Maliyesi bu 170 bin dosyanın yüzde 90'ının kontrolünü tamamen yitirmiş durumda. Uluslar arası Para Fonu (IMF) raporlarına göre de bu dosyaların devlete maliyeti tam 4 katrilyon lira.
AKP yönetimi, önce devreye matrah artırımını koyacak. Yani, önce geçmiş yıllara yönelik vergi incelemesi kapsamdan çıkarılacak. Bunun ardından devreye stok ve demirbaş affı girecek. Yani, sözgelimi 10 birim stoku 10 birim de demirbaşı olan işyerleri eğer bu malları vergilendirmemişlerse, onlardan stok ve demirbaşlarını vergilendirmeleri istenecek. Vergi için düşünülen oran yüzde 10. Bu yolla hem işyeri sahibi yüksek oranlı cezalardan kurtulacak hem de devletin vergi geliri yükselmiş olacak.
Borçların silinmesi ve taksit
Vergide, Kamu Maliyesi ile iş dünyası arasında oluşturulacak barış ortamı ile vergi mükelleflerinin de incelenmesinin kolaylaştırılması bekleniyor. Şu anda Türkiye'de toplam vergi mükelleflerinin sadece yüzde 1'i kontrol edilebiliyor. Vergi barışı projesinin son başlığı ise tahsilat kolaylığı. Bu kapsamda vergi borçlarının faizlerinin silinmesi ve vergi borçlarının 24 aya kadar taksitlendirilmesi gündemde. Tüm bu projenin yegane amacı ise Türkiye'de oranı yüzde 50'yi bulan kayıt dışı ekonomiyi ortadan kaldırabilmek.
Asıl sorun nerede?
İşte bu noktada, vergi uzmanlarının bir kısmı, AKP'nin kayıt dışı ekonomiyle mücadele konusunda gösterdiği kararlılık ile, "mali milat"ın kaldırılması kararının uyuşmadığını ifade ediyorlar. İş dünyası ise mali milat'tan anladığını, vergi, stok ve servet affı olarak değerlendiriyor. Bu nedenle, verginin tabana yayılması ve elde edilecek ek vergi geliri ile 58. hükümetin hedeflediği projeleri gerçekleştirmesi açısından, uzmanlar mali milat'ın kaldırılması yerine, "nereden buldun" uygulamasının ertelenmesinin daha yararlı olduğunu savunuyorlar.
Özellikle, Avrupa Birliği'ne (AB) tam üyelik sürecindeki Türkiye'nin, mali milat ile birlikte eninde sonunda "nereden buldun" uygulamasını da hayata geçirmesi gerektiğini hatırlatan uzmanlar, mali milat'ı tümden kaldırmak yerine, piyasa toparlandıktan ve ekonomi tekrar canlılık sürecine girdikten sonra, "nereden buldun" uygulamasının hayata geçirilmesinin kaçınılmaz olduğunu vurguluyorlar.
IMF'nin 57. hükümetten beklediği vergi reformu çalışması da, 4. Gözden Geçirme'nin tamamlanması açısından 58. hükümetin üstüne kaldı. Bu nedenle, AKP'nin Ocak ayında IMF Ankara'ya gelmezden önce zaten bir vergi reformu sürecini tamamlaması veya en azından vergi reformunun Meclis'e sunulmuş olması gerekiyor. (NK/BB)