Zeybekçi'nin "Aşırı Oynak" Dediği Patates-Soğan Neden Zamlanıyor?

Patatesin raflardaki fiyatının 6 liraya, soğanın fiyatının da 8 liraya kadar yükselmesi sonrası Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, ithalat sinyali verdi.

NTV’ye konuşan Zeybekçi, “Soğan-patates fiyatlarıyla ilgili aşırı oynaklık görüyoruz” derken, konuyla ilgili müdahalelerinin başladığını, bu ürünlerin ithalatına müsaade edeceklerini söyledi.

Zeybekçi’nin açıklamasına tepki gösteren CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise "16 yılda bu ülke saman, mercimek, fasulye, yulaf, canlı hayvan, et ithal etti, şimdi soğan ve patates ithal edecek. Hükümet, büyük güçlerin, Batı'daki tarım lobisinin oyuncağı konumundadır" dedi.

1 yılda fiyat değişimleri

Peki, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Hal Müdürlüğü’nün sayfasındaki verilere göre geçtiğimiz ay bugünle kıyaslayınca patates ve soğan fiyatlarındaki artış ne kadar?

21 Mayıs 2018 günü 1,40 – 2,20 TL aralığında olan patates, bugün 2,50 – 3,50 TL aralığında.

2,50 – 3,50 TL aralığında olan soğan ise bugün 4,50 – 5,50 aralığında.

Geçtiğimiz yıl bugün ise patatesin hal fiyatı 1,40 – 2,30 aralığında, soğanın 1,40 – 2,00 TL aralığındaydı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi meyve-sebze fiyatları için tıklayın.

“Stoktaki ürün azaldıysa…”

Telefonla İstanbul Hal’inden görüştüğümüz bir meyve-sebze toptancısı, piyasanın arz talep dengesine göre dengelendiğini belirtiyor.

Soğan ve patates fiyatlarındaki yükselişin farklı nedenleri olabileceğini belirten toptancı, iki ihtimali ön plana çıkartıyor:

“Patates ve soğan stoklaması kolay ürünler. Eğer stoktaki mal azaldıysa ve talep yüksekse fiyat da haliyle yükselir. Diğer bir ihtimal de ihracatın yükselmiş olması ihtimali. İhracat yüksek, talep fazlaysa fiyatlar yine yükselir.”

“Zincir marketler, ürünü halden almayabiliyor”

Fiyatlardaki artışı Beyoğlu’ndaki Yaman Manav ve Yeşilçam Manav’la konuştuk.

Manavlar, ürünlerin hale ulaşana kadar aracılar nedeniyle fiyatlarının yükseldiğinden bahsediyor ve ekliyorlar:

"Bir de stokçular var. Bunlar malların büyük kısmını kontrolleri altında tutuyorlar. Piyasaya sürmeyip, talep nedeniyle fiyatların yükselmesi sonrası malları ellerinden çıkartabiliyorlar." 

Market zincirlerinde fiyatların daha düşük olabildiğine dikkat çeken işletmeciler, bu zincirlerin farklı yöntemlerle doğrudan üreticiden mal alarak ürünleri hale sokmadan satışa çıkarıyor olabileceğinden bahsediyor.

Ürünleri halden alan manavlar kendi kar marjlarını da kattıktan sonra bugün itibariyle patatesi 6,00-6,50; soğanı 7,50-8,00 TL aralığında satıyorlar. (EKN)