Filmekimi'ndeki İtalya

Bu sene 5-14 Ekim tarihleri arasında İstanbul'da gerçekleşecek sinema şöleni Filmekimi geniş programıyla hepimizi bir kez daha ihya edecek gibi görünüyor. Etkinlik 12-16 Ekim arasında Ankara'da, 19-23 Ekim'de ise İzmir'de seyirciyle buluşacak.

Fimekimi'nin listesinde yer alan filmler arasında İtalya'nın en başarılı yönetmenlerinden Paolo Sorrentino'nun Loro (Onlar) adlı filmi hemen dikkat çekiyor. Siyaset sahnesinden günümüzde bile bir türlü çekilmeyi bilmeyen tartışmalı lider Silvio Berlusconi hakkında şimdiye kadar bu kadar ihtişamlı bir sinema eseri seyretmediğinize eminim.

Ülkenin Berlusconi döneminde de içinden bir türlü çıkamadığı mafyatik atmosferin izleri, yine çok yetkin bir yönetmen olan Matteo Garrone'nin Dogman (Köpekçi)  adlı filminde karşımıza çıkıyor. Cannes'dan ödüllü film estetik olduğu kadar kasvetli havasıyla önce sizi etkisi altına alacak sonra da şiddete tahammül sınırınıza meydan okuyacak.

Pasolini'nin sık sık dile getirdiği İtalya'nın masumiyetini kaybettiğine dair söyleme bir güzelleme İtalya'nın yükselen değeri, kadın yönetmen Alice Rohrwacher'den geliyor. Yine Cannes film festivalinden ödüllü Lazzaro Felice (Mutlu Lazzaro)  yalnız çizmenin yakın geçmişine masalımsı bir dalış fırsatı olarak kalmıyor, tüm gezegende yaşanan değerler erozyonunu günümüzden çarpıcı manzaralarla gözümüze sokuyor.

İşbu yazının başlığına ihanet etme pahasına Bologna'da seyrettiğimi mazeret olarak öne sürüp Filmekimi programında yer alan filmlerden Portekiz yapımı Diamantino'yu anmadan geçemeyeceğim. Zıpır yönetmenler Gabriel Abrantes ve Daniel Schmidt'in futbol dünyasıyla hoyratça dalga geçtiği kuir ruhlu eğlenceliği seyretmeye cesaretiniz varsa, gezegen kıyamete doğru sürüklenirken futbola nasıl bağımlı edildiğiniz yüzünüze çarpılabilir.

Yine mi Berlusconi, demeyin

İtalya'yı belirli bir mesafeden tanıyıp hakkında eleştirelliği elden bırakmasam da  2008 yapımı Il Divo'yu seyrettiğimde adeta büyülenmiş, Paolo Sorrentino'nun şaaşalı sinema diline hayran olmuştum. Ülkeyi on yıllar sürmüş iktidarıyla ezen Hıristiyan Demokrat Andreotti hakkında fazla bir şey bilmediğimden filmdeki birçok ayrıntıyı kaçırdığımı düşünsem de İtalya halkının teatral ruhunu layıkıyla sinemasına yedirmiş Sorrentino'yu çok takdir etmiştim.

Şimdi karşımızda teşhirciliğini arsız global arenanın önünde doyasıya yaşamış çağdaş liderlerden Berlusconi var ve sanki bir operadaymışız hissiyle açılan perde bizi hayatımıza eşilk etmiş birçok anekdotun içyüzüyle karşı karşıya bırakıyor.

Olay örgüsünü çok abartılı, ritmi çok düşük, lideri ve diğer kahramanları çok sıkıcı bulabilirsiniz, fakat çok derin bir İtalya analiziyle temas etmekte olduğunuzu unutmayın. Megalomani, narsizm, benmerkezcilik ve "İtalyan" erkeğine atfedilen birçok husus peş peşe arzıendam edecek, asırların birikimi kültürün tüketim adına feda edilerek yerlerde nasıl süründürüldüğüne dair manzara moralinizi bozacak.

Yine de liderin inşaatçı olduğu çömezlik yıllarından villasının bahçesinde golf arabasıyla kendini taşıttığı döneme kadar, ilişkileri sıcak tuttuğu mafyatik zümreleri ve tarzlarını nasıl özümsediğini hissetmek, sonu gelmez cinsel fantazilerinin güdümündeki uçkurunun başına açtığı belaları Fellini'den de izler taşıyan bir sinema jargonunun filtresinden dikizlemek istemez misiniz?

En başta son yılların fazlasıyla çalışkan ve becerikli aktörü, lideri canlandıran Toni Servillo olmak üzere geniş mi geniş bir oyuncu kadrosuna da doyacaksınız. İroniyi asla elden bırakmayan Sorrentino'nun yönetiminde Riccardo Scamarcio, Fabrizio Bentivoglio, eskilerden Ugo Pagliai bir yana İKSV'nin yıllar önce İstanbul'da misafir ettiği Anna Bonaiuto, Elena Sofia Ricci ve Kasia Smutniak sizi belki tiksindirerek peşlerinden sürükleyecektir. İtalya'da uzun iki ayrı bölümde seyirciyle buluşan filmin kısaltılmış 150 dakikalık versiyonuyla yetinmek zorunda kalsak da görsel açıdan ihya olacak, koreografik tasarımlı uzun sekanslarda kameranın hipnotik hareketleriyle transa gireceğiz mutlaka. 

Sahne sanatlarından usta eliyle kotarılmış sinemasal bir sentez olarak betimleyebileceğimiz Loro'nun ve aslında yapayalnız liderin özel dünyasının içinizde bırakma ihtimali yüksek boşluğa da hazırlıklı olun…(RL/HK)