Gelincik Tarlasında Muhalefet

İngiltere’de ve tabii Londra’da 11 Kasım tarihi yaklaşınca ortalık adeta gelincik tarlasına dönüştü. Ekimin ikinci yarısından itibaren kafelerde, metro girişlerinde adım başı gelincik köşeleri, stantları beliriverdi. Yolda, metroda, otobüste göğsüne bu poppy rozetlerini takanlar ortaya çıktı. Kasım ayına girince bu sayı giderek arttı ve daha görünür hale geldi. Bağış kutusuna bozuk parasını atan gelincik rozetini alıp göğsüne iğneleyebiliyordu. Bu birkaç hafta boyunca ülkede 41 milyon, evet 41 milyon adet gelincik rozeti dağıtıldığı tahmin ediliyor.

Bu geleneğin sebebi 11 Kasım Anma Günü, ‘Büyük Savaş’a yani Birinci Dünya Savaşı’na son veren mütarekenin yıldönümü. İngiltere’de 1921’de savaşta ölen askerleri anmak için gelincik rozeti takma geleneği başlatılmış. Gelenek o gün bu gündür sürüyor. Hatta bugünkü haliyle sadece Birinci Dünya Savaşı’nda değil tüm savaşlarda ölen Britanya askerleri için yapıldığını söylemek lazım.

2018’in Birinci Dünya Savaşı’nın bitişinin 100. yıldönümü olması bu yıl gelincikleri daha da görünür hale getirdi. Hele geçen haftasonu 11 Kasım savaşın bitişinin 100’üncü yıldönüm günüydü. Londra’nın her yerinde gelincik sembollerini görmek mümkündü.

Tabii bu işin bir de spora, futbola yansıyan yönü var. Meslea haftalardır TV’deki futbol programlarında sunucu ve konuklar poppy’lerini takmadan ekrana çıkmıyor. Başta BBC’nin bir numaralı sunucusu, eski gol kralı Gary Lineker olmak üzere tüm yorumcular bu geleneğe uyuyor. Kasım ayındaki tüm Premier League maçlarından önce sahanın ortasına dev gelincik brandaları geriliyor, Britanya ordusunun askerleri maç öncesi seremonide hazır bulunuyor. Zaten 2010’dan beri Premier League’deki tüm takımlar 11 Kasım’a en yakın hafta sonu maçlara gelincik armalı özel formalarla çıkıyor. Kısacası İngiltere ölçülerinde bir milli birlik beraberlik havası esiyor.

Sadece futbolla da sınırlı değil bu durum. Örneğin geçen cumartesi İngiltere Ragbi Milli Takımı Twickenham’da Yeni Zelanda All Blacks’i ağırladı. Yaklaşık 80 bin kişinin izlediği maç öncesi sokaklarda ve trende bol bol karşılaştım maça gidenlerle. Çoğunun göğsünde gelincikleri mevcuttu. Maçtan önce de dev gelincik açıldı sağanak yağmur altında, Prens Harry gelinciklerden oluşan bir çelenk bıraktı sahanın ortasına.

James McClean'in başına gelenler

Peki iyi güzel de ya poppy’yi takmak istemezseniz ne olacak? Ben yolda gelinciksiz yürüyene laf edene rastlamadım. Ancak bunu kamusal alanda protesto etmek isterseniz işte o zaman biraz derde girebilir başınız. İşte birkaç sezondur İrlandalı futbolcu James McClean’in başına gelen de bu oluyor. 29 yaşındaki İrlandalı oyuncu ülkesinde yetiştikten sonra sekiz sezondur İngiltere’de Premier League’de ya da Championship’de forma giyiyor. McClean geçen yaz Championship takımlarından Stoke City’ye transfer olmuştu.

Ancak James McClean’i yılın bu döneminde ön plana çıkaran özelliği sahada yaptıklarından ziyade saha dışındaki davranışları ve fikirleri. McClean, İngiltere’de oynamaya başladığı 2011’den bu yana gelincik rozetli forma giymeyi reddediyor. Bu sebeple de her sezon, özellikle de deplasman maçlarında tacize uğruyor. Hatta ölüm tehditleri bile alıyor.

Önceki hafta Stoke City’nin gittiği Middlesbrough deplasmanında 90 dakika sonunda sahadan çıkarken yine bir grup taraftarın tacizine uğradı. Sosyal medyada yayılan bu görüntülere göre küfrederek McClean’e doğru yönelen taraftarları yelekli güvenlik görevlileri zorlukla zaptedebiliyor. Yani bıraksalar McClean’i linç etmeye kalkışacak adamlar! Sadece onlar değil, kendi takımının taraftarları da protesto etti McClean’i.

Maçtan sonra James McClean sosyal medya hesabından ‘eğitimsiz mağara adamı’ diye ağızlarının payını verdi hepsine. Ayrıca 1981’de ölüm orucunda ölen Kuzey İrlandalı eylemci ve milletvekili Bobby Sands’in sözlerini paylaştı.

İrlandalı oyuncunun bu protestosunun bir sebebi var elbette. McClean, aslında İrlanda’da değil Kuzey İrlanda’nın ağırlıkla Katolik şehri Derry’de doğup büyümüş. Derry tam da 30 Ocak 1972’deki Kanlı Pazar’ın vuku bulduğu şehir. 46 yıl önce İngiliz askerleri protestocu Kuzey İrlandalı sivillerin üzerine açmasıyla 14 sivil hayatını kaybetmiş, bu olay tarihe ‘Kanlı Pazar’ (Bloody Sunday) olarak geçmişti. Üstelik ölenlerden altısı McClean’in yetiştiği Creggan mahallesindendi. İşte bu sebeple McLean yıllardır gelincik takmayı reddediyor, bunu da sosyal medya hesaplarında açıklıyor.

Şunun da altını çiziyor: “Birinci Dünya Savaşı’nda çok sayıda İrlandalı da öldü. Bu gelincikler tüm Britanya askerleri yerine sadece savaşta ölenler için kullanılsa ben de takarım.”

Peki McClean haklı gerekçelerini açıklamasına karşın ne oldu?

İngiltere Futbol Federasyonu, tacizci taraftarlara küfrettiği için James McClean’i uyardı, taraftarlara karşı ise açılan bir soruşturma yok.

James McClean bu sezon gelincik takmayı reddeden tek oyuncu değildi. Manchester United’ın Sırp orta saha oyuncusu Nemanja Matic de bu sezon kararını gözden geçirdi ve gelincik takmayı bıraktı.

Matic’in gerekçesi de 1999’da 12 yaşındayken ülkesinde maruz kaldığı NATO bombardımanları. Premier League’de oynayan 351 yabancı oyuncudan gelincik takmayan tek oyuncu olması da son derece ilginç. (AU/HK)