Kötülük İmparatorluğu

Bir kitabı en çok satanlar listesine sokmak zor zenaattir. Moda yaratmayı ve medyayı manipüle etemeyi gerektirir. Apansız, bir kitap herkesin diline düşer ve hepimiz ondan bir adet edinmek için kitapçı dükkanlarına üşüşür yada İnternet'in başına geçeriz. Sürü içgüdüsünün boşa çıktığı nadiren görülür.

Ve işte huzurlarınızda "İmparatorluk". Karnından konuşan New York Times'a sorarsanız bu İmparatorluk, Son Büyük Fikir olup " Sao Paolo'dan Tokyo'ya kadar bütün üniversite kampüslerini heyecanla ürpertiyor." Time onu "günümüzün yakıcı ve sevimli kitabı" olarak kutsuyor. Ne oluyoruz? Çok satan bir aşk romanı değil üzerinde konuştuğumuz, Komünizm için yeni bir kılavuz. Başka bir deyişle, bu, kampüs heyecanlarından çok daha öteye varmış olan Gerçekleşmemiş Son Büyük Fikir'in modernleştirilmesi için bir öneri.

İmparatorluk'un ürperten özelliklerinin başında yazarı Antonio Negri geliyor . Negri Görünüşte Padova Üniversitesi profesörlerindedi. Ama perde gerisinde Kızıl Tugaylar'ın -İtalya'nın IRA'sı yada Baader Meinhoff Çetesi- beyniydi.

Kızıl Tugaylar 1978'de başbakan Aldo Moro'yu kaçırdılar. Moro öldürülmeden az önce birisi telefonla arayarak eşine hakaret etti. Telefon edenin Negri olduğu saptandı. Negri Moro'nunki de dahil olmak üzere 17 cinayetin ve "devlete karşı silahlı isyan"ın faili olmakla suçlandı.

Ama İtalya'da adalet bir pazarlık konusu olduğundan Negri mahkeme önüne çıkarılmaksızın dört yıl hapiste tutulduktan sonra 1983'te milletvekili seçilmesi sağlandı ve parlamenter dokunulmazlık gerekçesiyle serbest bırakıldı. Dokunulmazlığının kaldırılması oylamasından bir gün önce de Paris'e kaçtı. 1997'de İtalya'ya döndü. Bugün çektiği tek ceza geceleri hapisanede kalmak zorunda olması..

Negri'nin İmparatorluk'ta verdiği mesaj şu: Kapitalizm kokuşmuştur, ortadan kalkması gerekir ve yakında da kalkacaktır zaten. Küreselleşme -yeni "İmparatorluk"- ulus-devleti yıkarak milyonlarca insanı bütün yer kürede iş aramak zorunda bırakmıştır. Bütün bunlar da bir sürü sınıf mücadelecisi yarattığı için iyidir. Yüklenin yoldaşlar bakın nasıl devrim olacak! "Sadece yapının siyasal olgunlaşmasını bekliyoruz. Bu işin için önereceğimiz bir model yok!"

Ne yani, hiçbir devlet adamı kaçırılıp öldürülmeyecek mi? Hakikaten çok terbiyeliler. Olgunlaşma yapıda pek ürperti yaratacağa benzemiyor. Somut bir şey önermemenin eşi pek görülmemiş bu örneğinde yazarlarımız Buchewald'ı anıyorlar: "Komünistlerin, eşcinsellerin Çingenelerin ve diğerlerinin ortadan kaldırılışının simgesi." Bu listede yer almayan kim kalıyor.

"İmparatorluk" Soğuk Savaşı kazananlara bundan ötürü itibar edilmesi gerekmediğini vurguluyor. Komünistlerinse hep haklı olmuş olduklarını iddia etmeleri için tarihin denetimini ele geçirmeleri ve bütün deneyimi yeni bir biçim altında bir kez daha yaşamamız gerekiyor. İşte bu sıcak sevimli kitap bize bunu anlatıyor.

Marx, büyük olayların "ilkinde bir trajedi, ikincisinde bir komedi" olarak iki kez gerçekleştiğini, söyelmişti. Bu New York Times gazetesi, Time dergisi, ve İmparatorluk'un İngilizce baskısını yayımlayan Harvard University Press için de geçerli. Ürpertileri bir yana bırakıp içine düştükleri komik durumu görseler iyi olur doğrusu.