Suriyeli mülteci bir çocuğun hikâyesini okuyalım

Geçen hafta çok güzel kitaplar elime ulaştı. Her birini özenle okuyup, sizler için özetlemeye çalışacağım. Ancak bazı kitaplar vardır ki bizi zamanla, insanla yüzleştirir. Hele hele savaşın eksik olmadığı coğrafyamızda, patlayan bombalar, göçe zorlanan insanlar, evsiz, anne ve babasız kalan çocuklar ve mülteci halleri beni hep derinden sarsmıştır. Bu günlerde yeniden ısıtılan Suriyeli mülteci karşıtlığı, düşmanlığı can sıkıcı.

Mülteciliğin ne olduğunu bilmeden empati kurulamaz. O yüzden de barışı hep sevdim. Barış kelimesini, barış politikasını, Barış ismini hep sevdim.

“Her şeyi geride bırakıp yeniden başlamak zorunda kalan herkes için…” giriş yazısıyla “Evden Uzakta” kitabını kaleme alan A. M. Dassu, bizi bir kez daha Ortadoğu gerçekliğiyle yüz yüze bıraktı. Kökleri coğrafyamıza dayanan Dassu, Suriye iç savaşının çok az konuşulan tarafını yani çocukların yaşamlarını bizlere hatırlatıyor.

Google’a ‘Şam’da bombalama’ yaz

Normal koşullar ve yaşamlarda “Google’a Şam’da bombalama yaz” diye bir cümle tüyleri ürpertmeli ama o kadar normalleşti ve sıradanlaştı ki acıyı bile hissedemez hale geldik. Ya da iyi savaş- kötü savaş, haklı savaş- haksız savaş, yakın savaş- uzak savaş, çıkarıma savaş- karşıtıma savaş tanımlamaları bile bize acının derecesini, hissini belirtiyor. Öyle bir hal aldı ki kime üzüleceğimizi, kime sevineceğimizi bile belirler oldular. Oysa savaş her zaman acı, gözyaşı, ölüm, sürgün, göç, yoksulluk demektir. “Her şey normaldi. Yaşlı portakal ağacı güneşli avluda dimdik duruyor, cami minaresinin tepesinde altın hilal uzaktan parlıyordu. Arkasında, kilisenin tepesindeki kırmızı, beyaz ve siyah çizgili bayrak rüzgârla hafifçe dalgalanıyordu, arabalar kornalar çalıyor ve gazete satan adam tezgâhının önünde gençlere sesleniyordu. Bomba nereye atılmıştı?” işte komşu halkların ülkesini yerle bir eden savaşın başlangıcı olan bu cümleler bizi, Sami’nin hikâyesine götürecek. Tamamen gerçek ve dokunaklı bir hikâye. O yüzden “zamanla, insanla yüzleşmenin hikâyesi” dedim.

Her şeyi arkada bırakıp gitmek nasıl bir şey?

Ülkesi Irak’ın savaşı unutulmadan Suriye iç savaşında bir çocuğun göç hikâyesini kitaplaştıran A.M. Dassu, “Evden Uzakta”nın kahramanı Sami’yle bizi yüzleştiriyor. Sami, aslında etrafınızda görebileceğiniz sıradan bir çocuk. On üç yaşında, arabalara ve futbola meraklı, PlayStation oyunlarını çok seven Sami’nin hayatı, Şam’da düşen bir bombalı saldırıyla değişir. Suriye’deki iç savaşın gölgesi, güvenli zannettikleri evlerine de düşmüştür artık. Anne ve babasının ani kararıyla her şeyi geride bırakıp ailece tehlikeli bir yolculuğa çıkarlar. Evini, eşyalarını, anılarını ve en önemlisi arkadaşlarını ardında bırakmak zorunda kalan Sami, artık bir mülteci ve onu çok şey bekliyor.

“Tarihin ne olduğuna dair hiçbir fikrim yok”

Sami’nin başına gelenleri ve yaşanan her bir olayı, bugün coğrafyamızda binlerce, yüz binlerce çocuğun yaşamında görebiliyoruz. Peki, Sami’nin başına ne mi geldi? Bu sarsıcı kitabı tabii ki uzun uzadıya anlatmayacağım. Okumaya değer, zaman ayırmaya değer, satın almaya değer bu eserde, Sami’nin geride bıraktığı okul arkadaşı Joseph’e yazdığı mektubu bırakarak özetleyeyim:

“Sevgili Joseph, gece mi gündüz mü bilmiyorum. Tarihin ne olduğuna dair hiçbir fikrim yok ve sadece duvarlara bakıyorum, hareket etmiyorum. Daha önce hiç bu kadar boş hissetmemiştim. Seni özledim. Gitmemeliydim. Sana yemin ederim ki ayrılmak istemedim ama Sara için gitmek zorundaydım. Şimdi hiç arkadaşım yok, annem ve kız kardeşim de yanımda değil. Üstümü değiştirecek yeni kıyafetim yok, hiçbir şeyim yok. Sadece babam yanımda, o da zar zor konuşuyor. Babam beni duş almaya zorlamadıkça odamızdan dışarı çıkamıyorum. Konuşmamız önemli değil. Artık konuşacak bir şey yok.”

Peki, Sami tekrardan arkadaşlarını görebilecek midir? Ve en önemlisi neler yaşadı? Suriyeli bir ailenin yeni bir hayata başlama yolculuğunu yakından tanımak istiyorsanız, o halde kitabı elinize alabilirsiniz. Bu kitap bugünün özetidir, yarının ise belgesidir. Eseri kitaplığınızda saklayın sevgili çocuklar!(SY/AÖ)

Kitap: Evden Uzakta
Yazar: A.M.Dassu
Çevirmen: Nazlıcan Kabataş
Yayınevi: Tekir Kitap
Okuma yaş grubu: 10 yaş ve üzeri