Tozlu raflarda kalmaması gereken bir eser: Sanat, çocuk, dönüşüm…

Sizi baskısı yenilenmeyen ancak arandığında bulunabilen ergenlik çağı sorunları üzerine yazılmış, hayatın acılarından “şifa bulmaya” götüren bir başyapıtla tanıştırmak istiyorum.

Belçikalı romancı, şair ve oyun yazarı Henry Bauchau’nun başkalarıyla iletişim kurmakta zorlanan engelli bir çocuğun sanat yoluyla dönüşümünü konu edinen efsane eseri “Mavi Çocuk”la buluşturayım. 90 yaşında yazılmış romanda hiç büyümeyen çocuğun öyküsüne buyrun…

Dezavantajlı, dışlanan ve öfkeli çocuk… 

Kitabımızın kahramanı olan dezavantajlı Orion, başkalarıyla iletişim kurmakta zorlanan, yaşıtları tarafından dışlandıkça öfkelenen, bundan kaynaklı etrafını kırıp döken, saldırganlaşan ve sonunda yorgun düştükçe ağlayarak rahatlayan bir çocuk. Aynı zamanda ergenlik çağı sorunları üzerine uzman olan Bauchau, büyük bir sabırla, inatla, sevgiyle, arkadaşlıkla, dostlukla ve en önemlisi sanatla Orion’u değiştirip, dönüştürüyor.

Sanatın dönüştürme gücü

Gittiği Gündüz hastanesinde Orion’u öfkelendiren, öfkeden korkan ve o korku veren hali seyretmekten zevk alan arkadaşları, onu iyice uzaklaştırır ve atılmakla karşı karşıya bırakır.

İşte tam bu sırada hastaneye psikiyatrist olarak çalışmaya gelen ve Orion’un hayatını değiştirecek olan Veronique’nin olağanüstü çabasını görüyoruz.

Veronique ve Orion’un sınırları aşan ilişkisi sizi nefessiz bir okumaya teşvik ediyor. Çok fazla sözcük bilmeyen, konuşmakta ve anlamakta zorluk çeken ancak sürekli resim çizemeye çalışan Orion’u keşfeden Veronique, sevgiyle, özenle desteğini sürdürür ve onu “ben” olmaya giden yolun taşlarını döşer. Orion’un bir dahi olabileceğini düşünen Veronique, adeta sanatın dönüştürme gücünü kanıtlıyor.

Labirentten çıkış…

Bauchau’nun yarattığı Veronique karakteri, bize her çocuğun kendine has özellikleri, duygusu, hissi, düşüncesi, davranış biçimi olduğunu ve “sorunlu” gibi gösterilen dezavantajlı çocukların kurulacak doğru bir iletişimin dönüşümünü bir sevgi zinciri gibi halka halka sağlıyor. Veronique, Orion’u keşfettikçe yol yöntem buluyor ve o “aksi” günlerinden birinde ondan labirent çizmesini istiyor. Aslında o labirent biz “normallerin” dezavantajlara dayattığı zorluklar olduğunu kitabı okudukça bilince çıkarıyoruz.

Orion’un labirenti olağanüstü bir hız ve beceriyle çizmesi ve o labirentteki engellere takılmadan çıkış yolunu bulması sadece öğretici Veronique’i değil bizleri de şaşırtıyor. Bazen Orion gibi davranmaya çalışan Veronique’nin zor ve sabırlı yaklaşımında hayat bulan Orion kendine “Cennet Adaları” yaratıyor.

"Zıplamayı kesiyor"

Kitaba dair merakınızı arttırmak için bir tutam bırakayım: “Orion gittikçe çılgına dönüyor, ben de; tam o sırada aklıma ona gösterdiğim labirent resimleriyle nasıl ilgilendiği geliyor. Neredeyse çığlık çığlığa, ‘Labirent, Orion, bir labirent yap!’ diye bağırıyorum.

Bu kelime onu tam on ikiden vuruyor adeta. Zıplamayı kesiyor, beni görüyor, bu da onu yatıştırıyor. Sandalyesini yerden kaldırıyorum, masaya oturuyor, kâğıdını görüyor, kalemlerini. Artık korkmuyorum, tekrar ediyorum: ‘Bir labirent yap!”

Müzik, resim, aşk ve yaşamı ilmek ilmek işleyen ve "Normaller"in dünyasında bir "engelli" olarak kendini var etmenin hayalini kurduysanız, bir şekilde “Mavi Çocuk”a ulaşabilirsiniz.

Uzun uzadıya anlatmak yerine harika eseri tek baskıda bırakan Metis Yayınları’na topu atalım. Bu vesileyle 1914 yılında Louvain kentinin Almanlar tarafından yakılmasına tanık olan, bu korku ve yıkım imgesini yaşam ve yapıtlarına taşıyan Bauchau’nin “Mavi Çocuk” eseri belki yeniden tozlu raflardan iner ve yeni baskısına kavuşuruz.

Yayınevi: Metis Yayınları

Kitap: Mavi Çocuk

Yazar: Henry Bauchau

Çeviri: Sosi Dolanoğlu

Kapak Tasarımı: Emine Bora

Okuma Yaş Grubu: 10 yaş ve üstü

(SYZ/EMK)