Vajina Sansürünün Anatomisi

Açık kaynak kodlu internet ansiklopedisi wikipedia’nin Türkçe versiyonunda Vajina, İnsan Penisi sözcükleri TTNET internet sağlayıcısı kullanıcıları için engellendi. Ancak yasağın tam olarak kim tarafından nasıl uygulandığı meçhul.

Bir kullanıcı olarak olayın izini sürersek;

* Bir TTNET kullanıcısı tr.wikipedia.org adresinde “vajina” sözcüğünü arattığında “Bu Web Sayfası Kullanılamıyor” uyarısıyla karşılaşıyor. Ancak 3G yahut farklı bir internet servis sağlayıcısı üzerinden bağlandığından içeriği görüntüleyebiliyor.

Fişleme teknolojisiyle sansür

* bianet’e konuşan Korsan Parti’den internet aktivisti Yasin Özel wikipedia’nın mobil uygulamasından da içeriğe ulaşılabildiği için engellemenin URL bazlı yapıldığına dikkat çekiyor. Böylesi bir uygulama yapılabilmesi için Derin Veri Analizi (DPI) denilen bir teknolojinin kullanılması gerektiğini vurgulayan Özel, bu teknolojinin kullanıcının hangi sayfaya girdiğini takip etmek anlamına da geleceğin, bu nedenle fişlemeye de elverişli olduğunun altını çiziyor.

ESB: Engelleme kararı yok

* Engellemenin mahkeme kararıyla olup olmadığı öğrenmek için TTNET kullanıcısı olarak Erişim Sağlayıcıları Birliğini aradığımızda kendilerinde http://tr.wikipedia.org/wiki/Vajina adresiyle ilgili bir URL bazlı engelleme kararı olmadığını öğreniyoruz.

TTNET: Biz yapmadık, TİB engelledi

* TTNET ise sansür iddiasını reddederek “Erişim engelleme işlemleri Mahkeme kararları ya da 5651 sayılı yasa kapsamında Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından verilen kararlara istinaden gerçekleştirilmektedir. Bahse konu olan sitede yer alan içeriklere erişim de Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı kararına istinaden engellenmiştir” açıklaması yaptı.

TİB: Herhangi bir karar yok

* TİB’in sitesindeyse ilgili URL’yle alakalı “Telekomünikasyon İletişim başkanlığı tarafından uygulanan bir karar bulunamadı” ifadesi yer alıyor.

* Konuyla ilgili bilgisine başvurduğumuz bilişim hukukçusu Serhat Koç, söz konusu - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin de mahkum ettiği- 5651 sayılı kanunun 8. maddesindeki katalog suçlar olduğunda Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın mahkeme kararı olmaksızın kendi idari tedbiriyle engelleme yapabildiğini söylüyor.

Sorular

Ancak tüm bunlar şu soruları akla getiriyor:

* Eğer, TTNET’in iddia ettiği gibi yasaklama kararı TİB’e aitse neden bu karar TİB’in sitesindeki sorgulama ekranında yer almıyor?

* Eğer, TTNET’in iddia ettiği gibi yasaklama kararı TİB’e aitse neden bu karar sadece TTNET için geçerli?

* Eğer, ortada böyle bir mahkeme kararı yok ama idari karar varsa neden bu TİB’in internet sitesinde yer almıyor ve neden sadece TTNET için geçerli?

* Eğer ortada bir karar yoksa TTNET kullanıcıları neden bu içeriklere erişemiyor? (EA)