Yerel Seçimlerde Ordu

Ordu; 6360 sayılı yasanın resmi gazetede yayınlanmasından sonra nüfusunun 750 bin’in üzerine çıkması için il dışında yaşayan Ordu’luları sürekli yaşama adreslerini illerine aktarmaya davet ederek, nüfusunu arttırıp Büyükşehir statüsünü kazanan 30’uncu il oldu.

2009 yerel yönetim belediye başkanlığı seçimlerinde 11 ilçenin belediye başkanlığını Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) kazanırken, geri kalan 8 ilçenin belediye başkanlıkları 4 parti ve 1 bağımsız aday arasında paylaşıldı.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Demokratik Sol Parti (DSP) ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Ordu’da 2’şer ilçe belediye başkanlığı alırken, Kabadüz ilçesinde Demokrat Parti (DP) Mesudiye ilçesinde de bağımsız aday belediye başkanlıklarını kazanmıştı. Oysa belediye sınırları içerisinde 2007 genel milletvekili seçimlerinin tartışmasız birinci partisi olan AKP, 19 ilçenin sadece 2’sinde birinciliği CHP’ye kaptırırken 17’sinde birinci parti olmuştu. 

Ordu’nun 19 ilçesinin 9’unda, 2009 belediye başkanlığı seçimlerini (+) aday etkisiyle kazanan partiler, genel milletvekili seçimlerinde birinci olan partinin dışındaki partiler oldu. İşte o kaybeden-kazanan partiler arasında AKP ile CHP yer alırken, kazanan partiler arsında ise CHP, MHP, DSP, DP ve  bir de bağımsız aday yer aldı.

AKP Ordu’da 11 ilçede belediye başkanlığı kazanırken 7 ilçede gösterdiği adaylar nedeniyle oy kaybına uğramasına karşın, parti oylarının ağırlığıyla seçimi kazanma başarısı gösterirken 7 ilçede AKP’nin parti oy ağırlığı seçim kaybını önlemeye yetmedi.

2009 – 2011 sonuçlarından 2014 Seçimlerine bakış

Yerel ve genel seçimlerde seçmenlerin siyasi partilere yöneliş tercih farkları nedeniyle 7 ilçede belediye başkanlığını, ilçenin birinci partisinden farklı bir parti kazandı, Bu olgu Ordu il ve ilçe seçmenlerinin siyasal yönelişleri açısından dikkat çekici bir nokta.

AKP ilçe belediye sınırları içerisinde 17 ilçenin birinci partisiyken, il genel meclisi seçiminde tüm ilçelerin birinci partisi durumuna geliyor. Bu sonuç 2011 genel milletvekili seçimlerinde de aynıyla yineleniyor. Hem de ilçelerin birinci partisiyle ikinci partisi arasındaki oy oran farkının 30 puanlar düzeyine erişmesiyle.

Kır/kent ve mahalle statüleri ayrımında siyasi yönelişi

AKP’nin kayıtlı seçmenlerin yüzde 49,2’sini, CHP’nin yüzde 18,5’ini aldığı 2011 genel milletvekili seçimlerinde Ordu seçmenlerinin yerleşim mekanları ayrımında dağılımı aşağıdaki tabloda yer alıyor. Bu tablo, öncelikle Ordu’nun kır ağılıklı bir seçmen yerleşim dağılımına sahip olduğunu ve 2009 – 2014 yerel yönetim belediye başkanlığı seçimleri seçmen kitlesinin çok büyük oranda değişmiş olduğunu (belediye başkanlığı seçiminde oy kullanacak seçmen sayısı yasa gereği Ordu’da yüzde 451,7 oranında arttığını) gösteriyor.

Ordu seçmeninin yüzde 60,1’i kırsal yerleşim yerlerinde yaşıyor ve AKP bu kesimlerden yüzde 52,2 oranında oy alıyor. Buna karşın CHP yüzde 15,9, MHP yüzde 8,7, diğer partiler ise yüzde 4,7 oranında kalıyor.

Ordu’da alt ve en alt statülü mahallelerde yaşayan seçmenlerin oranı yüzde 11 düzeyinde ve bu kesimde de AKP açık ara önde olan bir parti oluyor. AKP’nin bu kesimdeki oyu yüzde 52,7 iken, CHP yüzde 15,5, MHP yüzde 8,2, diğer partiler de 4,5 düzeyinde kalıyorlar.

Ordu’nun orta alt ve daha üst statülü mahallelerinde yaşayan seçmenlerinin oranı ancak yüzde 28,9’a ulaşabiliyor. Bu kesimde AKP oy kaybına uğramasına karşın kayıtlı seçmenlerin yüzde 41,5’inin oyunu almayı yine de başarıyor. Buna karşın diğer partilerin oylarını çıkarabildikleri düzey ise, CHP’de yüzde 24,6, MHP yüzde 12,1 ve diğer partiler de yüzde 4,5.

Ordu’da kentsel yerleşim yerlerinin orta alt ve daha üst statülü mahallelerinde 2011 genel milletvekili seçimlerinde AKP’ye oy veren seçmenlerle tüm diğer partilere oy veren seçmenlerin toplamı eşitlenmiş oluyor. Belki de bu eşitlik 2009 yerel yönetim belediye başkanlığı seçimlerinde 7 ilçede, (+) aday etkisinin seçim sonuçları üzerinde rol oynamasına imkan veriyor. Oysa, 2014 yerel yönetim seçimleri il ve ilçelerin (kır/kent bütünlüğünde) tamamında yapılacağı ve AKP’nin oy oranının bu kesim toplamında rakip partilerin oylarında çok daha fazla oluşu, belki de artık Ordu ve ilçeleri belediye başkanlığı seçimlerinde aday etkisiyle seçilecek belediye başkanlarının olabilmesini olanaksız kılacaktır. Burada insanın aklına Ordu’nun Büyükşehirler kapsamına alınışı geliyor, hele 31 Aralık 2013 tarihinde bile il nüfusunun 750 bini geçmediği göz önüne alınırsa. (ST/HK)