“Yesmar Yesmar” şarkısı nasıl “Nazdar Nazdar” oldu?
Son günlerin en hit şarkılarından olan “Yesmar Yesmar”ı duymayan yoktur. Bu Arapça şarkı, hem sosyal medyada hem de gece kulüplerinde en çok çalınan şarkı haline geldi. Dinleyenleri yerinden kaldıran oldukça ritmik ve hareketli bir şarkı. Dünyanın değişik bölgelerinden müzisyenler bu şarkıyı yorumluyor, remix yapıyor ve daha fazla dolaşıma sokuyor. Bir dönemin PSY’nin “Gangam Style” şarkısı gibi.
“Yesmar Yesmar”’ın Türkiye’den kimi kullanıcıların ırkçı saldırılarına maruz kaldığını da bir parantez olarak belirtmek gerekiyor.
Şarkı, Türkiye’de ve Kürt toplumu arasında ise son günlerde “çalıntı olduğu” iddialarıyla gündemde. İddiaya göre, bu şarkı Kürt sanatçı Hesen Zîrek’in “Nazdar Nazdar” şarkısından “çalınmış.”
Bu iddiayı geçen hafta bir X kullanıcısı dile getirdi. Paylaşımına Hesen Zîrek’in seslendirdiği “Nazdar Nazdar” şarkısını ekleyen bu kullanıcıya göre, “Yesmar Yesmar” şarkısı “Nazdar Nazdar”dan alınmış. “Nazdar Nazdar”ı dinlediğinizde, müzik olarak “Yesmar Yesmar” ile aynı olduğunu fark ediyorsunuz. Söz konusu Hesen Zîrek olunca, pek çok insanın aklına çalıntı olma ihtimali geliyor. Hesen Zîrek ki Kürt müziğinin en renkli isimlerinden biri. 1800’e yakın bestesi olduğu söyleniyor. Kimi şarkılarının “çalınıp” Türkçeleştirildiği de konuşuluyor. Türkçe’ye “Ankara’nın taşına Bak” adıyla geçen “Ey Niştiman” bunlardan biri.
Onlarca sosyal medya kullanıcısı, bu bilgiyi “Hesen Zîrek’in şarkısını çalmışlar” sözleriyle paylaştı. Bu da yetmedi kimi internet haber siteleri haber yaptı. Ama bunlardan daha da ilginci, Show TV’nin mevzuyu son günlerin popüler tartışma konularından olan “Fenomenlere” getirmesiydi.
Show TV’nin 21 Kasım 2023 tarihli Ana Haber Bülteninin haberlerinden birinin başlığı şöyleydi: “Fenomenlerin Şarkısı da Çalıntı Çıktı.” Sunucu perforenin kendisine ayrılan kısmını şöyle okuyordu: “Dilan Polat, Şulemsi ve daha niceleri…Videolarında, fotoğraflarında hepsi aynı şarkıyı kullanıyordu... Fenomenlerin işleri gibi, şarkılarında da bit yeniği ortaya çıktı. 'Yesmar Yesmar’ adlı şarkının aslında 'Nazdar Nazdar’ olduğu anlaşıldı...”
Habere göre “Yesmar Yesmar” şarkısının, 1971 yılında İranlı şarkıcı tarafından seslendirildiği ortaya çıkmış. İranlı şarkıcı dedikleri Kürt şarkıcı Hesen Zîrek. Hesen Zîrek’in Doğu Kürdistanlı olmasından yola çıkarak, Kürt dememek için elinden geleni yapmış, kanal.
Peki gerçekten de “Yesmar Yesmar”, Zîrek’in “Nazdar Nazdar”ından mı (ç)alındı?
Hesen Zîrek”in “Nazdar û Nazdar” adlı bir şarkısı var. Şarkı 1950 yılında yayınlanmış. Ancak bu “Nazdar” ile “Yesmar Yesmar”la aynı olduğu iddia edilen “Nazdar” aynı şarkılar değil.
“Yesmar Yesmar”ın orijinal ismi “Rafat Rafat Yasmar Yasmar”. Bu şarkının sözleri Dawoud Al-Abullah’a ait. Taher Al Ojaily de bestesini yapıp seslendirmiş.
Şarkı 4 yıl önce Al Ojaily’nin YouTube sayfasında yayınlanmış ve şimdiye kadar 18 milyon kişi tarafından izlenmiş. Daha sonra da bir şarkı yarışmasında Mısırlı bir şarkıcı seslendirmiş ve şarkı popüler hale gelmiş.
Sonra bu şarkı hit olunca, diğer pek çok sanatçı gibi Kürt sanatçı Ahmad Karim üzerine Kürtçe sözler yazarak seslendirmiş. 3 Kasım tarihinde Instagram sayfasında Karim’in bu kaydına ulaşmak mümkün.
Sonra da kim olduğunu bulamadığımız biri, Ahmad Karim’in “Nazdar Nazdar”ını alıp yapay zeka uygulaması sayesinde Hesen Zîrek’in sesiyle birleştirerek yeni bir şarkı ortaya çıkarmış.
Her ne kadar “çalıntı” iddiasını yayınlayan X kullanıcısı hesabının sahibi, sonrasında, kaydın yapay zeka ile yapıldığını açıklasa da, ilk paylaşımı çoktan doğru kabul görmüş ve sanal dünyanın dehlizlerinde dolaşmaya başlamıştı. Öyle ki Shazam gibi platformlarda şarkının melodisi çalındığında, Hesen Zîrek öneriliyor hemen.
Yaş: Makamlar yakın ama aynı şarkı değiller
Kürt müzik derlemecisi ve araştırmacı Zeynep Yaş bianet’e yaptığı açıklamada, Hesen Zîrek’in 1950 yılında seslendirdiği “Nazdar û Nazdar” şarkısının makamı ile “Yesmar Yesmar” şarkısının makamının yakın olduğunu ama “Yesmar Yesmar” şarkısının bununla ilgisinin olmadığını söyledi. Yaş bu kadar iç içe geçmiş topluluklarda etkilenmenin kaçınılmaz olduğunu belirterek bunu da bir zenginlik olarak görmek gerektiğini ifade etti.
Zeynep Yaş sanatın buna açık olduğunu söyleyerek “Kürt sanatının talana maruz kaldığını ve buna benzer durumlarda, herkesin eserin çalıntı olduğunu düşündüğünü” kaydetti.
Söz konusu X hesabının kullanıcısına ulaşıp şarkıyı yapay zeka uygulaması ile hazırlayan kişiyi bulmak istediğimizi söyledik. Ancak söz konusu kullanıcı, onun kim olduğunu hatırlayamadığını, sorup soruşturacağını ve bulduğunda bize ileteceğini belirtti. Haberi yayına hazırladığımız ana kadar da şarkıyı yapan kişiye ulaşamadık. (FD)