Aile hekimleri iş bıraktı: "Yönetmelik geri çekilsin”

*Fotoğraf: Evrensel, İzmir'deki aile hekimleri açıklamasından

Sağlık Bakanlığı'nın hazırladığı ve 1 Temmuz’da yürürlüğe giren Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’ne karşı aile hekimleri bugün (16 Ağustos) iş bıraktı.

Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu Yönetim Kurulu’nun (AHEF) yaptığı duyuruda, sağlık bakanına çağrıda sorunları çözme çağrısında bulunuldu.

Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı 1 Temmuz’dan itibaren geçerli olan Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğinde, “izinsiz demeç” vermesine ceza kesilmesine karar verilmesinin ardından AHEF Yönetim Kurulu yaptığı duyuruda, baskı ve dayatma içeren yönetmeliğin hâlâ yürürlükte olduğu belirtildi. 

AHEF açıklamada, “Ceza yönetmeliği ile uygulamaya başlanan; tek kişide toplanan fesih yetkisi, Entegre ve Cezaevinde çalışanların sorunları, gelir kayıpları, sosyoekonomik gelişmişlik katsayı düzenlemesi ile oluşan kayıplar, basına demeç ve röportaj verme kısıtlaması, fesih tehdidi, katlanır cezalar, saldırgan hastaya karşı kendimizi korumamızın bile suç olması koşulları devam ediyor” dedi.

“Hak kayıpları var”

“Son on yılda yüzde 60 gelir erimesi ve hak kayıpları varken, tek kuruş ödenmeyen şartsız ek ödeme beklerken, vekaletsiz izin hakkımız hâlâ yokken, kopyala yapıştır yöntemler ile ülkemiz koşullarında uygulanması mümkün olmayan kronik hastalıkları takip ve izlemler devam ediyor" dedi.

Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası’nın yaptığı açıklamaya göre ise, aile hekimliği uygulamasının kimsenin keyfine göre yönetilmemesi gerektiği vurgulanarak, söz konusu yönetmeliğin geri çekilmesi istendi.

Mücadelede Kararlılık Vurgusu

AHESEN’in yaptığı açıklamada mücadelede kararlılık vurgulandı. Aile hekimlerinin talepleri şöyle: 

• “Aile hekimliği uygulamasının yürütülebilmesi için ortak akıl ile kanuni düzenlemeler yapılsın.
• Kaybettiğimiz özlük haklarımız ve yıllar içerisinde kaybımız olan hak edişlerimizin yerine konulsun. 
• Yok sayılmayı kabul etmeyeceğiz. 
• Aile hekimliğinde sonun başlangıcı olan Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’nin bir an önce geri çekilerek Aile hekimliği uygulamasının sürdürülmesini sağlansın. 

Destek yağdı

Hekimlerin iş bırakması 16 Ağustos Twitter gündeminde #işbırakıyoruzçünkü hashtagiyle gündem oldu.

#işbırakıyoruzçünkü ceza yönetmeliği geri çekilmemiş, negatif performans sadece covid süresince askıya alınmıştır.. ödeme ve sözleşme yönetmeliği geri çekilmeli ve yeniden @AHEF2008 ve ilgili STKlar ile birlikte çalışılarak düzenlenmelidir! @halksagligigm @saglikbakanligi

— Dr.Özlem sezen (@SezenDr) August 15, 2021

#işbırakıyoruzçünkü
Tüm ülkeye maaşlarımızın artacağı yalanı söylendi, oysa bugün maaşlarımız kesik ve eksik yattı..
hangisini söyleyelim?@istahed @ADANAHED @bursahed @ANKAHED

— Elazığ Aile Hekimleri Derneği (@ELAHED2) August 15, 2021

#işbırakıyoruzçünkü
Birinci basamağa üvey evlat muamelesi yaptığınız için..
Mobbing yaptığınız, ek ödeme pozitif performans deyip hakkımızı gasp ettiğiniz için..
Sesimizi duyurmak için..@drfahrettinkoca @halksagligigm @saglikbakanligi pic.twitter.com/q6MQHgeFld

— İZAHED (@izahedorgtr) August 15, 2021

“Ceza yönetmeliğini kabul etmiyoruz”

Evrensel’in aktardığına göre, İzmir’de Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası (AHESEN), İzmir Aile Sağlığı Çalışanları Derneği, Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) İzmir Şube, İzmir Tabip Odası, Birlik Dayanışma Sendikası, Birlik Sağlık Sendikası ve Genel Sağlık İş Sendikası Temmuz’da yürürlüğe giren Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’ne karşı Konak Eski Sümerbank önünde basın açıklaması yaptı.

"Haksızlık varsa biz yokuz. Ceza sözleşmesi iptal edilsin" pankartı açan sağlık emekçileri, "İnsanca yaşamak insanca çalışmak istiyoruz", "Sağlıkta dönüşüm ölüm demektir" , "Alkışlar balkonda haklar askıda", "Direne direne kazanacağız" sloganları attı. 

Açıklamayı İzmir Aile hekimleri Derneği Başkanı Funda Müftüoğlu okudu. Müftüoğlu, "Ben yaptım oldu, mantığı ile sahanın gerçekliklerinden uzak ve kapalı kapılar ardında hazırlanan bu yönetmeliğin adı her ne kadar Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği olsa da aslında ceza yönetmeliğidir" dedi. 

Sözleşmede yer alan sosyal medya veya demeç verme konusunda Aile Hekimlerinin puanlama sistemi üzerinden cezalandırılacağını hatırlatan Müftüoğlu, "Entegre olarak hizmet vermekte olan Aile Sağlığı Merkezlerinde, hastalık vb. bir sebeple raporlu olsa bile 5 kez nöbete gelmemek, sözleşme fesih sebebi sayılmıştır. Bu durum en basit insan hakkı olan, yaşam ve sağlık hakkının gasp edilmesi demektir"  diye ekledi.

Yönetmelik ne diyor?

Türk Tabipleri Birliği (TTB) 5 Temmuz 2021'de düzenlediği çevrimiçi toplantı ile yönetmeliğe tepki göstermişti. Şu noktalara dikkat çekmişti: 

Yönetmeliğin ihtar puan cetveline eklenen 39. yeni ek maddeye göre: "Kamu görevleri hakkında izinsiz olarak basına, haber ajanslarına, radyo ve televizyon kuramlarına veya sosyal medya araçlarıyla bilgi veya demeç vermek 50 ceza puanı..."

TTB: Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-3 Aile Hekimliği Uygulamasında Uygulanacak İhtar Puanı Cetveli'nde yapılan değişiklikle fiil sayısı 35'ten 40'a çıkarılarak adeta "Aile Hekimliği Yasak ve Ceza Yönetmeliği" oluşturtulmuş.

Başta pandemi sürecinde olduğu gibi, toplum sağlığını ve sağlık çalışanlarının haklarını savunan, kamuoyunu bilgilendiren, görüş ve önerilerini, taleplerini basın ve sosyal medya aracılığıyla üç kez dile getiren aile sağlığı merkezi (ASM) sağlık çalışanlarının sözleşmeleri feshedilecek.

5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu'nda disiplin süreçlerine ilişkin hiçbir hükme veya atıfta bulunulmazken, "ihtar puanı" adı verilen bu sistem, kanuni dayanağı olmaksızın yönetmeliklerle keyfi bir şekilde düzenlenip ve uygulanıyor.

Keyfi işten atmalar kolaylaşacak

Yönetmelik Madde 7: (1) Sözleşme süresi sonunda, aile hekimi ve aile sağlığı çalışanı olarak görevine devam etmek isteyenlerin sözleşmesi yenilenir. Ancak bir sözleşme döneminde bu Yönetmeliğin eki (EK-3 Aile Hekimliği Uygulamasında Uygulanacak İhtar Puanı Cetveli)'nde yer alan fiillerden 5 ve daha fazla kez ihtar puanı verilmesi veya toplamda 150 ve üzerinde ihtar puanına ulaşılması halinde müdürlükçe komisyon oluşturularak değerlendirme yapılır. Değerlendirme neticesinde komisyon tarafından; yeniden sözleşme imzalanmasına veya sözleşmenin yenilenmemesine karar verilir. Aile sağlığı çalışanları için verilecek kararlarda aile hekiminin görüşü de alınır. Komisyonun teşekkülü ile çalışma usul ve esasları Bakanlıkça belirlenir. Bakanlık müfettişlerince yapılacak inceleme ve soruşturma neticesine göre sözleşmenin yenilenmemesi kararı verilebilir. Birinci ve ikinci fıkralara göre sözleşmesi yenilenmeyenler, bir yıl süreyle aile hekimi veya aile sağlığı çalışanı olmak üzere başvuruda bulunamaz.

TTB: Sözleşmenin 7. maddesi başta olmak üzere ASM sağlık çalışanlarının mevcut iş güvencesi artık pamuk ipliğine bile bağlı kalmayacak.

Kanuni dayanağı bile bulunmayan, kurulacağı belirtilen komisyonun verebileceği keyfi kararlarla işten atmalar kolaylaşacak, iş güvencesi tamamen ortadan kaldırılacak.

Nöbete 5 kez gitmeyenler işten atılacak

Yönetmelikte "Görevi başında bulunduğu halde entegre sağlık hizmetlerinde mazeretli olup olmadığına bakılmaksızın beş nöbet görevini yerine getirmediğinin/getiremediğinin tespit edilmesi durumunda sözleşme feshi uygulanacak" diyor.

TTB: İhtar Puanı Cetveli ile çelişen, disiplin hukukuna uymayan ölçüsüzlükte, hiçbir hukuk kuralında olmayan "mazeretin kabul görmediği" bir ceza yöntemi kabul edilemez.

İhtar puanları iki katına çıkarıldı

Yönetmelikte, "Bir sözleşme dönemi içerisinde herhangi bir fiilin ikinci ve devam eden ihlallerinde, ihtar puanı iki kat olarak uygulanır" diyor.

TTB: ASM sağlık çalışanlarının iş güvencesini ortadan kaldıran sözleşme ceza puanları daha da ağırlaştırılarak sözleşme fesihleri kolaylaştırılıyor.

"Yeni iş ve ek görevler getiriliyor"

Yönetmelik: "Kayıtlı kişiler ile ilgili olarak, hipertansiyon, diyabet, kanser ve obezite gibi hastalıkların taranması, takibi ve takip sonucunda meydana gelen değişim oranları ile vaka yönetimine göre (0,90) ila (1,50) arasında belirlenecek olan tarama ve takip katsayısı ile ara puan çarpılmak suretiyle maaşa esas puan hesaplanır. Bakanlıkça sevk sistemi uygulamasına geçilmesine karar verilen il ve/veya ilçelerde tarama ve takip katsayısı (0,90) ila (2) arasında uygulanır."

TTB: Performansa bağlı güvencesiz çalışan ASM sağlık çalışanlarına aşı, bebek ve gebe izlemlerinde olduğu gibi negatif performanslarına kronik hasta yönetimi ek görev ve sorumluluğunu da yükleyerek baskı altında emek gaspı katmerleştiriliyor.

"Çalışanlar zapturat altına alınıyor"

40. Ek Ceza Maddesi: "Görev yerinde kişilere basit tıbbi müdahale ile giderilebilir fiili eylemde bulunmak veya tehdit etmek 50 ceza puanı..."

TTB: İhtar Ceza Cetveli'nin yeni 40. maddesine göre; ASM'lere başvuranların gerçek dışı beyanlarıyla tehdit gibi muğlak suçlamalarda bulunması, bu durumun üç kez olması durumunda sözleşme fesihlerinin gerçekleşmesi, mesleki bağımsızlığı, kişisel hakların ihlali, tehdit altında çalışmayı beraberinde getirecektir.

(NÇ/EMK)