TTB’den varyantlar için “kartopu etkisi” uyarısı

* Fotoğraf: Pixabay

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Türk Tabipleri Birliği (TTB) COVID-19’un varyantlarına* (mutasyona uğramış virüs) dair açıklama yaptı, bulguların şeffaf şekilde paylaşılmasını talep etti.

Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) 2 Şubat'ta yayımlanan haftalık durum raporunda şu ana kadar SARS-CoV-2 (COVID-19) virüsünde VOC (Variant of Concern- Endişe Verici Varyant) kategorisinde olan üç varyantın saptandığı bildirildi: B.1.1.7 (İngiltere Varyantı), B.1.351 (Güney Afrika Varyantı) ve P.1 (Brezilya Varyantı).

Bulaşma hızı belirgin olarak artmış olan bu varyantların, mevcut epidemiyolojik durumda değişikliklere neden olması nedeniyle risk oluşturduğu kabul ediliyor.

Üç varyant risk oluşturuyor

TTB’nin bugünkü yazılı açıklamasında, varyantlarla ilgili şu bilgiler yer aldı:

“Saptanıldıkları ülkelerde kısa sürede hâkim hale gelen bu varyantlar için salgın hızı ve dolayısıyla ölümlere etki için “kartopu etkisi”nden söz ediliyor. Bu etkiyi tanımlayan modellemeye göre bu varyantlar bir coğrafyaya girdiklerinde bulaşma hızını yüzde 30 veya 50 artırmaları durumunda, 1-2 ay içinde o coğrafyada hâkim hale geliyor.

“Üç varyant da SARS-CoV-2’nin evrimleşme hızından beklenenin ötesinde mutasyon biriktirmiş olmaları ile dikkat çekiyor. Varyantlarda ortak mutasyonların birikmiş olması virüse avantaj sağladıklarına dair işaret olarak değerlendiriliyor.”

* Varyant nedir? Koronavirüslerde, diğer RNA virüslerinde (örneğin influenza) olduğu gibi, çoğalma ve yayılma sırasında mutasyonlar gelişir. Mutasyonlar, yani gen dizilimindeki değişiklikler, çoğunlukla bir anlam taşımaz ancak bazı mutasyonlar virüs için bulaştırıcılığın artması gibi avantajlar sağlayabilir. Bu şekilde avantajlı hale gelen ve virüsün ilk halinden genetik yapı olarak farklı olan yeni virüs “varyant” olarak adlandırılır. Daha kolay bulaşan varyantlar zamanla seçilir ve baskın hale gelir.

Hangi şehirde görüldü, klinik seyri nasıl?

TTB, Türkiye'deki güncel durumunun ise Sağlık Bakanı’nın tweetlerinden izlendiğine dikkat çekti:

“Bakan, Türkiye'deki durumu 3 Şubat 2021 tarihli mesajında “Ülkemizdeki İngiltere mutasyonu 196 oldu. İki Güney Afrika, bir de Brezilya varyantı ile karşılaşıldı” olarak ifade etti. Varyantların hangi şehir(ler)de, hangi yaş gruplarında görüldükleri, klinik seyrin nasıl olduğu ve benzeri bilgilere ise -yine hep olduğu gibi- ulaşabilmiş değiliz.

“Oysa ilk olarak İngiltere'den bildirilen varyantın yüzde 35 oranında daha ağır seyrettiğine ilişkin, analiz ve değerlendirme aşamasında bulgular vardır.

“Varyantlar hastalık şiddetini ağırlaştırmasa bile, bulaşma hızındaki artış nedeniyle, salgın hızındaki “kartopu etkisi”nin ölümler için de geçerli olacağı anlaşılacaktır. Şöyle ki; basit bir matematik hesaplama ile, bulaşma hızı yüzde 50 artmış, enfeksiyon periyodu altı gün kabul edilerek, başlangıçta 1000 olgu olduğunu varsaydığımızda, bir ay sonra enfekte olanların 7,59 kat, iki ay sonra 57,67 kat artması ve buna bağlı olarak da hastane yatışlarının ve ölümlerin artması kaçınılmazdır.

“Ayrıca, bu üstel büyümenin hızlanması durumunda salgın kontrolü için alınan önlemlerin de yetersiz kalması söz konusu.”

“Daha bulaşıcı ve muhtemelen daha öldürücü”

TTB, pandemi henüz kontrol altına alınmadan daha bulaşıcı ve muhtemelen daha öldürücü olabileceği düşünülen türde varyantların ortaya çıktığını ifade etti:

“Genel salgın yönetimi ile birlikte bu durumun da göz önünde bulundurulması ve gerekli düzenlemelerin yapılması çok önemlidir.

“Virüsler bulaştıkça mutasyon gelişmesi ve bazı mutasyonların kalıcı hale gelmesi kaçınılmaz olacaktır. Aşılama stratejilerinin doğru kurulması, hızlı ve etkili bir aşılama ile bağışıklığın hızla oluşturulması, varyant gerçeği nedeniyle artan ve acil önemdedir.

“Varyantlar ile ilgili uluslararası işbirliği önemli ve şarttır.” (AS)