31 Mayıs Gezi: Haberciye Cezasız Kalacak Şiddetin Günü
Tüm ülkeye yayılan İstanbul Gezi Parkı eylemlerinde görevlerini yaptıkları sırada güvenlik kuvvetlerinin saldırısına uğrayan 150’yi aşkın medya temsilcisinin şikâyetlerinde tek bir sonuç elde edilmedi.
30 Eylül 2013 itibariyle, uluslararası ve ulusal medya temsilcilerinden 153’ü, eski Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın sözlü saldırı ve hedef göstermelerine konu olduğu bir dönemde, güvenlik kuvvetlerinden kaynaklı şiddete mazur bırakılmıştı.
31 Mayıs: Haberciye toplu şiddetin günü
31 Mayıs 2013’ten bugüne kalan olaylardan biri de, Divan Oteli karşısında polisin Gezi parkını koruyanlara ve parka giriş yapan Cumhuriyet Halk Partili (CHP) milletvekillerine karşı müdahalesinde çok sayıda kişinin gazdan ve gaz kapsülünden yaralanmasıydı. Dönemin BirGün gazetesi muhabiri ve fotoğrafçı Ahmet Şık’ın başına gaz kapsülüyle ateş edilmesiydi. Başına sekiz dikiş atılan Şık, Taksim Hastanesi’nde bir gün müşahede altında tutulmuştu.
Aynı gün Beyoğlu İstiklal Caddesi’ndeki kitlesel eylemleri izleyen gazetecilerden Dönemin İMC TV program editörü ve EmekDünyası.Net sitesi yayın sorumlusu Gökhan Biçici de, canlı yayın sırasında ensesine isabet eden bir gaz fişeğiyle yaralanmış ve hastaneye kaldırılmıştı. Gazetecilere karşı yaygın şekilde gaz kullanmasına, plastik mermi ve gaz kapsüllüyle saldırmasına, silah doğrultmasına tanık olmuştu.
İki yıldır şikayetler sonuçsuz
Gökhan Biçici’nin, Şişli Halaskargazi Caddesi’nin Rumeli Caddesi’yle kesiştiği noktaya yakın YÖN FM radyosuna gelişmeleri aktarırken ve İ-pad ile görüntü alırken şiddet görerek gözaltına alınması da şikayet edilmişti.
Gazeteci, “Çeşitli fotoğraflar ve görüntüler üzerinden bu gruba mensup ve benim de darp edilmemde rol alan bazı polisleri teşhis etmem mümkün. Bana o muameleyi yapan çevik kuvvet ekibinin her iki gazcısı bana en çok vuran kişilerdi… O ekibin gazcılarının isimlerini öğrenmek mümkün” dese de, bugüne kadar girişimlerinden sonuç alamadı.
Aynı günlerde Milliyet gazetesi muhabiri Ceren Büyüktetik ve gazeteci Eylem Düzyol’a da saldırıldığına yer verilen avukat Metin İriz’in dilekçesinde, Biçici’ye “işkence ve aşağılayıcı muamelede bulunan” kolluk görevlilerinin cezalandırılması talep edilmişti.
Savcılık şiddete göz yumdu
Gazeteciler Ahmet Şık ve Onur Erem’in de aralarında olduğu 12 kişi, Temmuz 2013’te Gezi direnişindeki polis şiddeti nedeniyle dönemin Başbakanı Erdoğan, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ve dönemin İçişleri Bakanı Muammer Güler’den “görevi kötüye kullandıkları” gerekçesiyle şikayetçi oldu. Ancak Savcı “Miting alanı Kazlıçeşme’ydi” tespitiyle gazetecilerin darp edilmesiyle ilgili takipsizlik kararı verdi.
BİA Gezi karnesi: 4 ayda 153 saldırı, 39 gözaltı
24 Temmuz 2013’te gazeteci Emel Gülcan’ın hazırladığı BİA Medya Gözlem Raporu “33 günlük Gezi süreci” olarak nitelendirilen 27 Mayıs-30 Haziran 2013 döneminde polisin, 6’sı uluslararası basından en az 105 haberciye karşı şiddet kullandığını, habercileri biber gazı ve plastik mermiyle yaraladığını, görev yapmasını engellediğini, fotoğraflarını sildiği ve hakaret ettiğini gösteriyordu. Ayrıca, 5’i uluslararası basından en az 28 haberci de gözaltına alınıyordu. Saldırılan haberci sayısı, 30 Eylül 2013 itibariyle 153, gözaltına alınanlar 39’u buluyordu.
“Kanıt istiyoruz”…
Gezi şiddeti Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin (TGC) eski İstanbul Valisi Hüseyin Çapkın ile yaptığı bir görüşmede de gündeme gelmişti. Sorumluların belirlenip cezalandırılmasını talep eden TGC heyetine Çapkın’ın “görüntüleri getirin, gereğini yapalım” sözleri tepki çekmişti.
Gezi sonrası gazetecilerin çalışma şartları kötüleşecek, CNN International muhabiri Ivan Watson’a bir 1 Mayıs canlı yayını sırasında bir emniyet amirince pasaport kontrolü yapılacak, eski Başbakan Erdoğan The Economist muhabiri Amberin Zaman'ın da içerinde olduğu bir çok gazeteci sözlü olarak hedef alacaktı.
Haberciye şiddette dünya üçüncüsüyüz
Ancak Türkiye’de haberciye yönelik şiddet, uluslararası planda daha da görünür olmaya başladı. Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) 2014 yılını kapsayan bilançosunda Türkiye’yi 117 saldırıyla dünyada gazetecilerin en çok şiddet gördüğü 3. Ülke olarak tanıttı. 2014’te dünyada toplam 1846 haberci saldırıya uğradı veya tehdit edildi (EÖ).