Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısını yaptı

Fotoğraf: Ali Balıkçı / AA

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2022'de geçerli olacak asgari ücreti belirleme çalışmaları için bugün ilk kez toplandı. Toplantıya bu yıl da pandemi gerekçe gösterilerek AA, İHA, DHA ve TRT dışındaki haber kuruluşları alınmadı.

4 toplantıdan oluşması beklenen görüşme sürecinin ikinci toplantısı 7 Aralık'ta Türk-İş'te, üçüncü toplantısı 9 Aralık'ta TİSK'te yapılacak.

İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan komisyondan çıkacak karar doğrudan 7 milyona yakın çalışanı, dolaylı olarak ise neredeyse herkesi ilgilendiriyor.

Görüşmelerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hükümet kanadını, işverenleri Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), işçileri ise en fazla üyeye sahip konfederasyon olduğu için Türk-İş temsil ediyor.

Bakan Bilgin anket paylaştı

Bugünkü ilk toplantıya Türk-İş, Genel Eğitim Sekreteri Nazmi Irgat’la ve TİSK, Genel Sekreteri Akansel Koç’la katıldı. Çalışma Bakanı Vedat Bilgin de toplantıya başkanlık yaptı.

Toplantıda Bakan Bilgin, "Emeği koruyacak bir asgari ücret belirleyeceğiz" dedi. Bakan Bilgin ayrıca bakanlığın 26 şehirde 604 işletmeyle yaptığı asgari ücret anketinin sonuçlarını açıkladı.

Bilgin ankete katılan işverenlerin yüzde 34’ünün asgari ücretin ne kadar olması gerektiğine yönelik soruya 3 bin 501 lira ile 3 bin 750 lira arasında cevabını verdiğini söyledi.

Bilgin’in aktarımına göre işverenlerin yüzde 19.3’ü 3 bin 251-3 bin 500 lira, yüzde 13.7’si ise 3 bin 751-4 bin lira arasında olması gerektiği yönünde görüş bildirdi.

Ankete katılan çalışanların yüzde 37.3’ü asgari ücretin 3 bin 750-4 bin lira arasında olmasını yönünde görüşte bulundu. Çalışanların yüzde 13’ü ise 4 bin-4 bin 500 lira arasında olması gerektiğini söyledi.

Bunun üzerine Türk-İş temsilcisi Nazmi Irgat mevcut asgari ücretle 4 kişilik bir ailenin geçinmesinin mümkün olmadığını, TİSK temsilcisi Akansel Koç da ülke olarak birlikte büyümenin esas olduğuna vurgu yaptı.

“Geçinmek mümkün değil”

Nazmi Irgat şöyle konuştu:

“Her ne kadar dolarla maaş almasak da günümüz ekonomik yapısı içinde bütün alışveriş yaptığımız fiyatların döviz cinsinden değerlendirildiğini yaşayarak görüyoruz.

Ülkemizde ucuz emek üzerine kurulan bir ekonomik sistem var. İçinde bulunduğumuz şartlarda asgari ücretle dört kişilik bir ailenin geçinmesi mümkün değil. İşveren de ilk defa enflasyon üstü bir artışı savunuyor. Hükümet de buna dikkat çekiyor. Bundan memnuniyet duyuyoruz.

Vergi oranlarına yönelik düzenlemeleri de destekliyoruz. Asgari ücretten vergi alınmaması kadar insani başka bir şey yoktur.

“Dengeli bir artışa şimdiden 'Evet' diyoruz"

Irgat'ın ardından konuşan Akansel Koç ise şunları söyledi:

“Salgın nedeniyle 1,5 yıldır farklı bir dönemden geçiyoruz. Ülkeler arası yoğun rekabet için mücadele ediyoruz. Asgari ücret istihdam teşviki yeni istihdam yaratılmasına fayda sağlamaktadır.

“Girdi krizi ve yüksek belirsizlik birçok sektörü olumsuz etkiliyor. Asgari ücret belirlenirken ekonomi ve işletmelere etkileri de göz önüne alınmalı. Asgari ücret sadece asgari ücretle çalışanları değil, tüm çalışanları ilgilendiriyor.

Asgari ücreti tespitinde olağanüstü ekonomik durum ve kayıtdışılığın dikkate alınmasını, asgari ücret teşvikinin yüzde 6 oranında uygulanarak devam etmesini, istihdamı destekleyecek adımlar atılmasını, ücretler üzerindeki vergi ve sigorta primi yüklerinin kaldırılmasını istirham ediyoruz.

“Ülke olarak birlikte büyüyebilmek esastır. Çalışanlarımızı enflasyon karşısında ezdirmeyecek, dengeli bir artışa şimdiden 'Evet' diyoruz."

TIKLAYIN - Siyasal yalan, hakikat ve asgari ücret

Asgari ücret şu an ne kadar ve nasıl belirleniyor?

Asgari ücreti, yasa gereği 5'er işçi, işveren ve hükümet temsilcisi olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında dört kez toplanıyor.

Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp, oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.

Şu an için brüt asgari ücret 3 bin 577 TL. Ancak işçinin bekar ve çocuksuz bir işçinin eline net 2 bin 825 TL geçiyor.

Yıllar bazında net asgari ücret rakamları ise şöyle:

2019: 2020 TL
2018: 1603 TL
2017: 1404 TL
2016: 1300 TL
2015: 1 Ocak-949TL, 1 Temmuz: 1000 TL
2014: 1 Ocak-846 TL, 1 Temmuz: 891 TL
2013: 1 Ocak-773 TL, 1 Temmuz: 803 TL

TIKLAYIN - Türkiye ve Avrupa'da Asgari Ücret Ne Kadar?

Türkiye'nin asgari ücret gerçekleri

2018'den bu yana devam eden ekonomik kriz, Covid-19'un yaratmış olduğu iş ve gelir kayıpları, son aylarda giderek tırmanan fiyat artışları geniş emekçi kesimlerin alım gücünü düşürdü ve pahalılığı en önemli toplumsal sorunlardan biri haline getirdi.
Türkiye OECD ülkeleri içerisinde en fazla haftalık çalışma saatine sahip ülkelerden bir tanesi. Ancak buna rağmen işçiler ekonomik büyümeden ve artan üretimden payını alamıyor.
Asgari ücret düzeyi şu an açlık sınırının altında. 10 bin TL'yi aşan yoksulluk sınırı ile asgari ücret arasında ise büyük bir uçurum var.
TL'nin hızla değer kaybetmesi nedeniyle asgari ücret dolar cinsinden son 15 yılın en düşük düzeyine geriledi.
Asgari ücret Türkiye’de ücretlerin alt sınırı olmaktan çıktı ve son yıllarda giderek ortalama ücret haline geldi. Avrupa ülkeleri içinde asgari ücret civarında ücretle çalışanların oranının en yüksek olduğu ülke Türkiye.
Geniş kesimleri kapsayan asgari ücret üzerinde oldukça ağır bir vergi ve kesinti yükü söz konusu. 2021’de brüt asgari ücretten 750 TL'den fazla vergi ve kesinti yapıldı. Emekçiler tarafından ödenen dolaylı vergilerle asgari ücretin net harcanabilir kısmı daha da azalıyor.

(HA)