Aşırı hava olayları: Avrupa'da 40 yılda 142 bin ölüm

* Fotoğraf: Pexels

Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) yayımladığı yeni bir rapor ile 1980-2020 arasında Avrupa’da sıcak hava dalgası ve seller gibi aşırı hava olayları ve bunların beraberinde getirdiği tahribatın, kıtaya 500 milyar Euro’ya mal olduğu ve 142 bin kişinin ölümüne yol açtığını açıkladı.

AA'nın rapordan aktardığına göre, sadece 2003 yılındaki sıcak hava dalgası 32 Avrupa ülkesinde 80 bin kişinin hayatını kaybetmesine yol açtı.

Özellikle sıcak hava dalgası, soğuk hava dalgası, kuraklık ve orman yangınlarının ölümlerin yüzde 93’ünden, finansal zararın ise yüzde 22’sinden sorumlu olduğu kaydedildi. Maliyetin yüzde 44’ünü seller yüzde 34’ünü ise seller oluşturdu.

TIKLAYIN - İklim krizi: Isınma yüzyılın sonunda 4 dereceye ulaşabilir

TIKLAYIN - "İnsan etkisiyle yeni bir iklim oluştu"

Diğer raporlardan

Son yedi yıl, açık ara en sıcak yedi yıl

Avrupa Birliği Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin (C3S) yıllık bulgularına göre, son yedi yılda en yüksek sıcaklıkları yaşayan Avrupa, sıcak dalgaları ve sellerle boğuşurken, karbondioksit (CO2) ve metan (CH4) konsantrasyonları da artmaya devam etti.

C3S’nin 2021’in dünya genelinde kayıtlara geçen açık ara en sıcak yedi yıl olduğunu gösteren yıllık bulgularına göre, Avrupa; Akdeniz’de şiddetli sıcak hava dalgaları ve Orta Avrupa’da sellerin damgasını vurduğu aşırı uçlarda bir yaz yaşadı. 

C3S’nin verilerine göre, son yedi yıl içinde 2015, 2018 ve 2021 daha serin yıllar arasında yer alıyor. Bir taraftan da 2021’de Avrupa en sıcak yazını yaşadı. Sıcaklık değerleri, 2010 ve 2018’de yaşanan diğer en sıcak yazlardan çok az daha yüksek ölçüldü.

C3S, Copernicus Atmosfer İzleme Servisi (CAMS) ile birlikte uydu ölçümlerini kullanılarak yaptığı ön analiz çerçevesinde, atmosferik sera gazı konsantrasyonlarının 2021 yılı boyunca artmaya devam ettiğini, CO2 seviyelerinin yıllık küresel ortalamasının yaklaşık 414 ppm’lik rekor seviyeye ulaştığını ve CH4 seviyesinin de yaklaşık 1876 ppb’e ulaşarak yıllık rekoru kırdığını bildirdi.

Dünyada sıcaklık artışı

Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) Kasım ayında yayımladığı “Küresel İklimin Durumu 2021” raporuna göre, yoğun sıcak hava dalgaları ve yıkıcı seller gibi aşırı hava olayları şu anda dünyanın "yeni normali" oldu.

Çalışmaya göre, 2002'den sonraki 20 yıllık sıcaklık ortalaması, sanayi devri öncesine kıyasla 1 dereceyi aşma yolunda. Küresel deniz seviyeleri ve atmosferdeki sera gazı birikimi de 2021’de rekor düzeylere çıktı.

Sera gazı yoğunluğunun küresel sıcaklık üzerindeki etkisiyle Ocak-Eylül 2021 döneminde küresel sıcaklık artışı 1850-1900 dönemindeki ortalama sıcaklığa göre 1,09 dereceyi buldu.

Rapora göre, artan sıcaklıkların gezegen üzerindeki etkisi de artarken, dünya daha önce görülmemiş bir yere doğru gidiyor. Rapor, 2021 dahil son 7 yılın büyük ihtimalle kayıtlara geçen en sıcak dönem olacağını söylüyor.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın (UNEP) 12'ncisi yayımlanan Emisyon Raporu da sıcaklık ve emisyonlar konusunda diğer raporları destekliyor. 

Rapor, karbon emisyonunun azaltılması yönündeki planların iklim krizinin tehlikeli boyutlarını önleyecek düzeyde olmadığını belirtirken bu yüzyıl sonunda küresel sıcaklık artışının 2,7 dereceyi bulabileceği ve bunun yıkıcı sonuçlar doğuracağı ifade ediliyor. 

Okyanuslarda sıcaklık rekoru

Atmosfer Bilimlerinde Gelişmeler adlı dergide yayımlanan bir araştırmaya göre de 2021’de tarihteki en yüksek okyanus sıcaklıkları kaydedildi, bu rekor üst üste altıncı kez kırılmış oldu. 2021 rekoru, 1955’e kadar uzanan bir dizi modern rekoru geride bıraktı. Okyanuslar için en sıcak ikinci yıl 2020, en sıcak üçüncü yıl ise 2019 oldu.

Bilim insanları, okyanusların ısınmasının temel nedeni olarak insan kaynaklı iklim krizini işaret etti ve aslında küresel ısıtmayı basitçe temsil ettiğini kaydetti. 

Makaleye göre, daha sıcak okyanus suları; şiddetli sel, fırtına, kasırga ve aşırı yağışları güçlendirmeye neden olacak etkiye sahip.

(TP)