Avrupa Parlamentosu'nda "2021 Türkiye raporu" oylaması
* Fotoğraf: Dursun Aydemir / AA
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Avrupa Parlamentosu (AP) dün (6 Haziran) AP'nin 2021 Türkiye raporunu tartışmak üzere Fransa'nın Strasbourg kentinde bir araya geldi.
Raporu hazırlayan ve dünkü genel kurul oturumunda söz alan AP Türkiye Daimi Raportörü Nacho Sánchez Amor, Türkiye'de demokratik standartlardaki gerilemenin "kasıtlı" olduğunu ifade etti.
"İnsanlar demokratik umutlarının uçsuz bucaksız otoriter bir sarmalda yok olup gittiğini görüyor" diyen Sánchez Amor, ülkedeki mevcut durumun bir sonraki seçimler sonrasında da devam etmesi halinde "Türkiye'nin üyelik sürecinin sonlanacağını düşündüğünü" söyledi.
Konuşmasının başında Avrupa Birliği'nin (AB) "gelişmiş demokrasiler kulübü olarak kalmaya devam ettiğini" belirten Sánchez Amor, "Türkiye ile ilgili raporun merkezinde ülkedeki demokratik standartların mevcut korkunç durumunun yer aldığını" ifade etti.
Ülkedeki sorunun "sadece demokratik standartlardaki kötü durum ile ilgili değil, aynı zamanfs mevcut durumun daha da kötüleşme eğilimi ile ilgili olduğunu" vurgulayan Raportör, Türkiye'yi "diğer otoriter ülkeler" ile karşılaştırarak Türkiye'nin durumunun bu ülkelerden farklı olduğunu, çünkü Türkiye'nin "daha iyi bir durumdayken kötüye gitmeye başladığını" söyledi.
Rusya'nın Ukrayna'yı 24 Şubat'ta işgali ile başlayan savaşa da değinen Sánchez Amor, "Rusyalı kleptokratlara Türkiye sahillerinde yatırım hakkı tanınıyor, Türkiye ile Rusya arasındaki uçuş sayısı kat kat artıyor, binlerce Rusya vatandaşına kredi kartı veriliyor" dedi.
Tüm bunları "bir tür yaptırım delme sistemi" olarak değerlendiren Sanchez Amor, Türkiye'nin işgal sonrasında NATO üyeliğine başvuran İsveç ve Finlandiya'nın üyeliklerini "sorumsuzca veto" ettiğini ifade ederek "bu iki ülkeyle değil demokrasiyle sorunu olduğunu" söyledi.
My speech today at the plenary debate on the #Turkey report that will be voted tomorrow. The @Europarl_EN won't remain silent in front of the latest violations of fundamental freedoms, no matter what geopolitical role ???????? plays. https://t.co/foXlNqDrQb
— Nacho Sánchez Amor (@NachoSAmor) June 6, 2022
Raporda ne var?
Avrupa Parlamentosu (AP) Dış İlişkiler Komisyonu, 12 Mayıs 2022'de yapılan oylamada 2021 Türkiye raporunu kabul etmişti.
Rapor, Türkiye'de "temel özgürlükler, demokrasi ve hukukun üstünlüğü konularında hiçbir iyileşme olmadığını" not ediyor.
AP'nin Türkiye raporunda ayrıca "AB ile ilişkili reformlarda net ve önemli bir gelişme kaydedilmeden Avrupa Parlamentosu'nun Türkiye ile üyelik müzakerelerini sürdürmeyi öngöremediğinin" de altı çiziliyor:
"Parlamenterler, Türkiye'nin AB'ye üyelik amacını tekrar tekrar dile getirmesine rağmen son iki sene içinde üyelik sürecine ilişkin taahhütleri yerine getirme konusunda sürekli yetersiz kaldığı uyarısında bulunuyor."
Yeniden görülen Gezi davasında Osman Kavala ve yedi hak savunucusunun aldığı mahkumiyet ve tutuklama kararlarına da değinen Türkiye raporuna ilişkin AP Dış İlişkiler Komisyonu özetle şöyle demişti:
"Rapor, Türkiye'deki insan hakları durumunun sürekli kötüleştiğine işaret ediyor. Parlamenterler hükümetin sivil toplum ve insan hakları savunucuları, avukatlar ve gazetecilere yönelik aralıksız adli ve idari baskısını üzüntüyle karşılıyor. Parlamenterler, Komisyonu ilgili mali araçlar yoluyla Türkiye'deki demokrasi yanlısı çabalara yeterince kaynak sağlamaya çağırıyor.
"Parlamenterler, Avrupa Parlamentosunun bu aşamada 2018 yılından bu yana bilfiil durmuş vaziyette olan Türkiye ile üyelik müzakerelerine ilişkin tutumunu değiştirmeyi savunamayacağı sonucuna vardı.
"Türkiye, Osman Kavala ve diğerlerinin davasına ilişkin olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) bağlayıcı kararlarına açıkça meydan okuyarak AB'ye üyelik sürecini yeniden başlatmaya yönelik isteğini kasıtlı olarak ortadan kaldırdı."
Raporda ayrıca "son dönemde genel olarak AB-Türkiye ilişkilerinde hafif bir iyileşme olduğu" değerlendirmesinde de bulunuluyor.
Bu bağlamda "son dönemdeki üst düzey diyaloglara" ve bu yöndeki çağrılara atıfta bulunan rapor, "Fakat bu artan işbirliği maalesef devam eden çatışmalar ile aynı anda gerçekleşti; AB üyesi komşu ülkeler ile ilişkiler zorlayıcı olmaya devam ediyor" değerlendirmesini paylaşıyor. (SD)