ISRARLI TAKİBİ SUÇ SAYAN TASARI MECLİS'TE
Avukat Ceren Akkaya: Tasarı, eksik ama olumlu
Fotoğraflar: csgorselarsiv.org/Esra Tokat, Video: Kıvılcım Akay
Haberin İngilizcesi için tıklayın
*Takdiri indirim adı üzerinde, hâkimin takdir yetkisini kullandığı ve cinsiyetçi uygulamaların bizim karşımıza en çok çıktığı yer. “İyi hal indirimi” olarak da biliniyor.
*Elbette "kravat indirimi" olarak bahsettiğimiz ve failleri koruyan bu indirimlerin özellikle kılık kıyafet ve mahkemedeki tutuma göre verilmeyecek olması güzel ancak öncelikle mahkeme hakimlerinin cinsiyetçi bakışlarını değiştirmek ve indirim yapmak için takdirlerini cinsiyetçi ve ayrımcı gerekçelere dayandırmamalarını sağlamak gerekiyor. Bu da hâkim ve savcılara verilecek toplumsal cinsiyet eşitliği eğitimleri ile mümkün.
Mor Çatı avukatlarından Ceren Akkaya, AKP’nin kadına şiddeti "katalog suç" kapsamına alan tasarısını bianet’e değerlendirdi.
Dün (16 Mart Çarşamba) Meclis’e sunulan tasarı kapsamında, kasten yaralama suçunun beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı veya canavarca hisle işlenmesi de katalog suç sayılacak.
Ayrıca, "yasayla ayrıca kadına karşı şiddetle daha etkin mücadele edilebilmesi ve caydırıcılığın sağlanması için nitelikli hal düzenlemeleri kapsamında, suçların kadına karşı işlenmesi halinde cezaların artırılması sağlanacak."
Tekifle "ısrarlı takip" ilk kez Türk Ceza Kanunu kapsamında başlı başına suç olarak tanımlanıyor. Kadına tacizin farklı bir biçimi olarak ısrarlı takibe 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. Suçun çocuğa, ayrılık kararı alınan veya boşandığı eşe karşı işlenmesi ya da mağdurun okulunu, iş yerini, konutunu terk etmesine, değiştirmesine yol açması halinde ceza 1 yıldan 3 yıla kadar hapis olarak belirlenecek.
“Caydırıcılıktan uzak”
Avukat Akkaya atılan bu adımın olumlu ancak eksik olduğunu vurguladı ve şu noktalara değindi:
*Nitelikli hal düzenlemelerinde cezanın alt sınırlarının yükseltilmesi iyi bir şey.
*Israrlı takibin ayrı bir suç olarak düzenlenmesi iyi bir şey. Ancak 6 aydan 2 yıla ve nitelikli halinde 1 yıldan 3 yıla hapis cezaları caydırıcılıktan uzak. Çünkü ısrarlı takip uzun süreye yayılan ve mağdurdaki hasarı çok büyük olabilen bir su tipi. 6 aydan 2 yıla olan suçta fail cezaevinde girmiyor bile. Bu sebeple ertelemeye tabi olacak ve yine faili caydırıcı bir hale gelmeyecek. Bu sebeple ısrarlı takip suçunun basit halinde bile alt sınırı 2 yıldan başlamalı.
İstanbul Sözleşmesi bunları düzenlemişti
*Şiddet mağduru kadınlar için ücretsiz avukat uygulaması çok önemli bir adım çünkü kadınlar 5 yılın altındaki suç türleri için faydalanamıyordu ücretsiz avukat desteğinden. Bu sebeple çok önemli bir adım olmakla beraber hakaret, tehdit ve şantaj suçlarını da kapsamalı diye düşünüyorum çünkü kadınlar sadece fiziksel şiddete maruz kalmıyorlar bu suç tipleri de en çok karşılaştığımız şiddet biçimlerini içeriyor.
*Atılan adımlar eksik ama olumlu. Biz yıllardır bu talepleri dile getiriyoruz feministler olarak. Kanun yapma tasarı hazırlama konusunda bizim görüşlerimize başvurulmadan fikirler alınmadan hareket ediliyor ve daha sonra birçok uygulama sorunu ortaya çıkıyor.
*O yüzden değişiklikler veya yenilikler yapılacaksa mutlaka alanda tecrübeli şiddete maruz kadınlarla çalışan örgütlerin fikirleri alınmalı. Ayrıca İstanbul sözleşmesi bu düzenlemelerin birçoğunu öngörüyordu ve yükümlülük yüklüyordu. Ancak devlet bu yükümlülükleri sırtından attı. Bizim ana sorunumuz uygulamada ve politik yaklaşım eksikliğinde.
TIKLAYIN - bianet erkek şiddeti çetelelerinin tamamı
Takdiri İndirim Nedenlerinin SınırlandırılmasıDüzenlemeyle, takdiri indirim nedenleri belli konularla sınırlandırılmaktadır. Takdiri indirim nedeni olarak sadece; - Failin geçmişi, - Sosyal ilişkileri, - Fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki pişmanlığını gösterendavranışları, - Cezanın failin geleceği üzerindeki olası etkileri, göz önünde bulundurulabilecektir. Failin pişmanlık içermeyen davranışları, takdiri indirim nedeni olarak kabul edilmeyecek, Failin salt indirim almaya yönelik (kılık ve kıyafetine özen göstermesi, takım elbise giymesi, kravat takması vb.)duruşmadaki şekli tutum ve davranışları, takdiri indirim nedeni olarak dikkate alınmayacak, Takdiri indirim uygulanması halinde ise gerekçeleri kararda mutlaka gösterilecektir. Nitelikli Hal Düzenlemeleri Kadına karşı şiddetle daha etkin mücadele edilebilmesi ve caydırıcılığın sağlanabilmesi amacıyla, aşağıda belirtilen suçların kadına karşı işlenmesi halinde cezası arttırılmaktadır. Kasten öldürme (ceza müebbet iken ağırlaştırılmış müebbet hapse çıkarılmaktadır). Kasten yaralama (cezanın alt sınırı 4 aydan, 6 ay hapse çıkarılmaktadır). Tehdit (cezanın alt sınırı 6 aydan, 9 ay hapse çıkarılmaktadır). İşkence (cezanın alt sınırı 3 yıldan, 5 yıl hapse çıkarılmaktadır). Eziyet (cezanın alt sınırı 2 yıldan, 2 yıl 6 ay hapse çıkarılmaktadır). Ayrıca kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçunun konusunun sağlık hizmeti olması halinde, verilecek cezanın 1/6 oranına kadar artırılacağı kabul edilmektedir. Israrlı Takip Suçu Israrlı takip fiilleri, müstakil suç olarak düzenlenerek; Israrlı şekilde; Fiziken takip etmek, Haberleşme ve iletişim araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışmak, Fiillerinin, mağdurda ciddi bir huzursuzluk oluşmasına ya da mağdurun kendisinin veya yakınlarından birinin güvenliğinden endişe duymasına neden olması hali suç olarak kabul edilmektedir. Suçun temel cezası, 6 aydan 2 yıla kadar hapis olarak belirlenmektedir. Israrlı takip suçunun; Çocuğa ya da ayrılık kararı verilen veya boşanılan eşe karşı işlenmesi, Mağdurun okulunu, işyerini, konutunu değiştirmesine ya da okulunu veya işini bırakmasına neden olması, Hakkında uzaklaştırma kararı verilen fail tarafından işlenmesi, Nitelikli hal olarak düzenlenmekte ve ceza 1 yıldan 3 yıla kadar hapis olarak belirlenmektedir. Tutuklamada Katalog Suç Düzenlemesi - Kadına karşı işlenen kasten yaralama suçu, - Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı kasten yaralama veya canavarca hisle işlenen suçlar, - Sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan personele karşı görevleri sırasında veya görevleri dolayısıyla işlenen kasten yaralama suçu tutuklama nedeni varsayılan katalog suçlar arasına alınmaktadır. Şiddet Mağduru Kadınlar İçin Avukat Görevlendirilmesi Vekili bulunmayan şiddet mağduru kadınlara istemleri halinde, baro tarafından ücretsiz olarak avukat görevlendirilmesi sağlanmaktadır. Bu kapsamda; - Kasten yaralama (madde 86), - Israrlı takip (madde 123/A), - İşkence (madde 94), - Eziyet (madde 96), - Çocukların cinsel istismarı (madde 103), Suçlarında avukat görevlendirilecektir. |
(EMK)