Bakanlığa göre İstanbul Sözleşmesi’nin iptali şiddeti arttırmadı

Fotoğraflar: Fatoş Erdoğan

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Siirt Milletvekili Meral Danış-Beştaş, bundan iki yıl önce Aile Bakanlığı’na “İstanbul Sözleşmesi'nin neden uygulanmadığını?” sordu.

Bakanlık, soru önergesine, 4 Ekim 2022 Salı günü yanıt verdi. Sözleşme’nin iptalinin erkek şiddetini arttırmadığını iddia etti.

“Gereken tedbirler alınıyor”

Bakanlığın Danış-Beştaş’a yanıtı özetle şöyle:

“Kadına yönelik şiddetle mücadele çalışmalarımız; çok yönlü, bütüncül bir yaklaşımla sıfır tolerans ilkesiyle sürdürülmektedir. Toplumun tüm kesimlerinin önleme, koruma, cezalandırma ve politika boyutuyla sürecin içinde ortak ve kararlı bir şekilde yer alması

önemlidir.

“Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilen Koronavirüs (Kovid-19) ile mücadele kapsamında; Bakanlığımıza bağlı, şiddet mağduru kadın ve beraberindeki çocuklara hizmet sunan kadın konukevlerinde söz konusu pandeminin etkilerini en aza indirmek amacıyla gereken tedbirler alınmaktadır.

"İstanbul Sözleşmesinden geri çekilme kararı hiçbir şekilde Türkiye'nin "kadınların korunmasından ve şiddetle mücadeleden taviz verdiği" anlamına gelmemektedir. Hukuk, şiddetle mücadelede önemli bir araçtır.

“Uluslararası sözleşmelerden biri olan İstanbul Sözleşmesi de kültürlere ve coğrafyalara göre şekillenecek hükümlere alan açan, dolayısıyla amil hükümler içermeyen çerçeve niteliği taşıyan bir sözleşmedir.

“İstanbul Sözleşmesi yürürlükteyken amil hükümleri içeren 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun bizim şiddetle mücadelemizin esas lokomotifi olmuştur ve amil hükümleri içeren 6284 sayılı Kanun yürürlüktedir. 6284 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi, yasal altyapının güçlendirildiğinin ve kadına yönelik şiddetle mücadelenin bir üst seviyeye taşındığının en önemli göstergesidir.

"Kadına yönelik şiddet ve kadın cinayetleri temel insan hakları ihlalidir. Söz konusu eylemlerin en ağır şekilde cezalandırılmasının yanı sıra bu vakaların ortaya çıkmadan önlenmesine yönelik çalışmalarımız çok geniş bir yelpazede, tüm tarafların kapsamlı işbirliği ile "Sıfır Tolerans" ilkesi çerçevesinde; mevzuat çalışmaları, eğitim ve farkındalık artırma çalışmaları, kurumlar arası işbirliği ve koordinasyonu artırma, şiddet mağduru kadınların korunması ve desteklenmesine yönelik kurumsal mekanizmalarm güçlendirilmesi, verilerin toplanması ve istatistiklerin geliştirilmesi başlıkları altında sürdürülmektedir.”

TIKLAYIN - bianet erkek şiddeti çetelelerinin tamamı

TIKLAYIN - bianet erkek şiddeti çetelesi metodolojisi

Cevap kısmının sonuç bölümünde son iki yılda çıkartılan genelgeler ve toplantıların bilgisine yer verildi.

Danış-Beştaş: Parlamentoyu yok sayıyorlar

“Soru önergemize, aradan 2 yıl geçtikten sonra yanıt verilmiş olup verilen yanıtta İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmenin şiddeti arttırmadığı vurgusu yapılmıştır.

“Oysa kamuoyuna yansıyan şiddet ve cinayet hadiseleri kadının hiçbir şekilde korunmadığını, Sözleşme'den çekilmenin ise şiddet faillerini teşvik edici nitelikte olduğunu göstermektedir.

“Konuya dair önerge yanıtını, hem yanıt içeriği itibariyle hem de bakanlıkların önergelere yanıt verme konusunda parlamentoyu yok sayan yaklaşımı aşikar edici tarafı ile kamuoyunun takdirlerine sunuyoruz.”

Ne olmuştu?

Türkiye, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile 20 Mart 2021 Cumartesi İstanbul Sözleşmesi’nden tek taraflı olarak feshedildiğini duyurdu. Fesih kararı 23 Mart 2021 Pazartesi günü Avrupa Konseyi’ne de bildirdi.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada “Fesih kararının” nedeni olarak “Sözleşme’nin eşcinselliği meşrulaştırıyor olması” iddia edildi.

Kadınlar, 20 Mart’tan beri Türkiye’nin birçok ilinde İstanbul Sözleşmesi’ni savunmaya devam ediyor.

İstanbul Sözleşmesi hakkında

Tam adı “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi” 11 Mayıs 2011'de İstanbul'da imzaya açıldı ve ilk imzalayan ülke Türkiye oldu. Sözleşme 1 Ağustos 2014'te yürürlüğe girdi.

Sözleşme, ''kadına yönelik şiddet'', ''aile içi şiddet'', ''kadına yönelik toplumsal cinsiyete dayalı şiddet'', ''kadın'' kavramlarını tanımlıyor.

Uluslararası alanda kadına yönelik ve aile içi şiddetle ilgili ilk bağlayıcı belge olma özelliğini taşıyan sözleşme şunları içeriyor:

İstanbul Sözleşmesi psikolojik şiddet, ısrarlı takip, fiziksel şiddet, tecavüz, zorla evlendirme, kadın sünneti, kürtaja zorlama, zorla kısırlaştırma, tecavüz ve taciz dahil cinsel şiddet olmak üzere kadına yönelik şiddetin tüm türlerini kapsıyor.

Sözleşme çerçevesinde eviçi şiddet, aynı evde yaşıyor olsun ya da olmasın mevcut ya da eski eş ya da partnerler arasında yaşanan her türlü şiddet edimini içerecek şekilde kadının korunmasını esas alıyor.

Kadınları konumlandırırken "aile" olmayı, evlilik birliği içinde bulunmayı ya da aynı evi paylaşıyor ya da paylaşmış bulunmayı gerektirmiyor.

Sözleşmenin getirdiği yükümlülükler öncelikle devlet görevlilerine yönelik. Devlet kendi adına hareket eden görevlilerinin İstanbul Sözleşmesi'nin gereklerini yerine getirmesini sağlamak zorunda.

Devletlerin sorumluluğu bununla sınırlı değil. Şiddeti gerçekleştiren ister kadının sevgilisi, ister kocası, ister babası, ister patronu olsun, yani kim olursa olsun şiddetin önlenmesi, soruşturulması, cezalandırılması, zararın tazmin edilmesi yükümlülüğü de devlete ait.

TIKLAYIN - İstanbul Sözleşmesi'nin tüm maddeleri...

TIKLAYIN - 7 Soru, 7 Yanıt: İstanbul Sözleşmesi Nedir, Ne Getiriyor?

TIKLAYIN - İstanbul Sözleşmesi nedir, ne değildir?

TIKLAYIN - “İstanbul Sözleşmesi 4 partinin de ortak fikriydi”

(EMK)