PROF. DR. TAHSİN YEŞİLDERE’YE SORDUK
Başbakan Yardımcısına da Verilen Fahri Doktora İçin Kriterler Ne?
Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli’ye haftasonu Giresun Üniversitesi’nde düzenlenen törende fahri doktora unvanı verilmesi “Fahri doktora kime verilir” sorusunu beraberinde getirdi.
Giresun Valiliği Canikli'ye fahri doktora unvanının Türkiye'ye, Giresun'a ve Giresun Üniversitesi’ne yaptığı hizmetler nedeniyle verildiğini açıkladı.
Giresun Valiliği’nin internet sitesinde yer alan bilgilere göre, fahri doktora unvanı alarak cübbesini giyen Canikli “Öncelikle ders vermek bizim haddimize değil sadece naçizane bazı konularda kanaat ve düşünlerimizi paylaşacağız. Çünkü biz hala ders almaya devam ediyoruz. Dersi verecek olan sizlersiniz. Biz haddimizi biliyoruz” diyerek akademik yılın ilk açılış dersi olarak öğrencilere “2023’e Doğru Türkiye” adını verdiği dersi anlattı.
Peki, “Fahri doktora kime verilir”, “Ne işe yarar”, “Üniversiteler bu unvanı verirken nelere dikkat etmelidir”?
Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği Başkanı Prof. Dr. Tahsin Yeşildere’ye sorduk…
“Bilim ve liyakat”
“Fahri doktora, gerek ekonomik, toplumsal, sosyal, siyasal, hukuksal, sanatsal, gerekse de temel hak ve özgürlükleri gözeten çalışmalar yapmış kişilere verilir.
“Bu kişilerin insan haklarını koruyan, gözetenlerden olmasına dikkat edilir. Bu noktada bilim ve liyakate önem verilir.
“Sadece onurlandırıcı bir unvan”
“Fahri doktora sadece onurlandırıcı bir unvandır.
“Fahri doktor unvanı alan kişi titr olarak doktor unvanını taşıyamaz, bunu her yerde kullanamaz ama özgeçmişine yazabilir.
“Erdoğan’ın hukuk alanında bile fahri doktorası var”
“Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, gerek başbakanlığı gerekse cumhurbaşkanlığı döneminde pek çok alanda çok sayıda üniversiteden fahri doktor unvanı aldı. Hukuksal alanda bile aldı.
“Sadece Türkiye kapsamında değil, Japonya'dan dahi fahri doktora aldı. Ama tabii diğer ülkelerde bu unvan verilirken, o ülkenin Türkiye'ye yaptığı yatırımların önünün açılmasını hesaba katıyor. Burada iş çıkar ilişkileri üzerine kuruluyor.
Erdoğan'a fahri doktora veren bazı üniversiteler şöyle:İstanbul Ünivesitesi, Marmara Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Maltepe Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Harran Üniversitesi, Piri Reis Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Kocaeli Ünivesitesi, Bayburt Üniversitesi, Pamukkale Üniversitesi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, İnönü Üniversitesi, Kırım Üniversitesi, Bulgar Bilimler Akademisi, Girne Amerikan Üniversitesi, Gazze İslam Üniversitesi, Avrupa Madrid Üniversitesi, Priştine Üniversitesi, Kiev Üniversitesi, Ümmü'l-Kurra Üniversitesi, Waseda Üniversitesi, Katar Üniversitesi, Kazakistan Ahmet Yesevi Üniversitesi, Etiyopya Addia Ababa Üniversitesi, Malezya Üniversitesi, El-Kudüs Üniversitesi, Moskova Devlet Diplomasi Enstitüsü, Halep Üniversitesi, Saraybosna Üniversitesi, Makarere Üniversitesi. |
“İktidarlar üniversiteleri sevmez”
“Üniversiteyi her önüne geldiğinde eleştiren, akademisyenlerin giydikleri cüppelere dahi laf eden bir iktidarla karşı karşıyayız.
“Kenan Evren zamanında üniversiteler için ‘Türk bayrağının ucundan tutun desem, kaç para vereceksin diye sorar bunlar’ demişti.
“Üniversiteler topluma askeri rejimde de, bugün de bu şekilde yansıtılıyor. Çünkü üniversite, iktidarların hoşuna gitmeyenleri söyleyen kurumlardır ve öyle olmalıdır. Bu nedenle hiç bir iktidar tarafından da askeri rejimler tarafından da sevilmez.
Soru önergesi cevaplanmamıştıCumhuriyet Halk Partisi (CHP) 24. Dönem Sinop Milletvekili ve Grup Başkanvekili olan Engin Altay, 8 Ocak 2015'te dönemin Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı'nın yanıtlaması istemiyle verdiği yazılı soru önergesinde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarları süresince kimlere fahri doktora unvanı verildiğini sormuş ancak Avcı tarafından cevaplanmamıştı. Altay şu soruları yöneltmişti: * YÖK'ün kurulduğu 6 Kasım 1982 tarihinden bu yana hangi üniversitelerce kimlere fahri doktora unvanı verilmiştir? * AKP iktidarları döneminde kimler fahri doktora unvanı almıştır? * Fahri doktora unvanı verilip bu unvanı geri alınan var mıdır? Var ise gerekçeleri nedir? * Fahri doktora unvanı verilmesi ile ilgili mevzuata bu unvanın gereksiz yere ve siyaseten verilmemesi için 'ahlak, yolsuzluğa bulaşmamış olmamak, hakkında şaibe bulunmamak vb. gibi' ölçütler getirecek bir çalışmanız olacak mıdır? |
“Unvan verilen kişinin değil, üniversitenin sorunu”
“Bu unvanlar verilirken üniversitelerin dikkatli olması gerekir. Kime fahri doktora unvanı verileceğine ilişkin üniversite fakülteleri üniversite senatosuna teklif götürür.
“Bu noktada fakültelerin kime unvan verileceğini çok iyi araştırması lazım. Dolayısıyla bu verilen kişinin değil, üniversitenin sorunudur. Ancak Türkiye'de bu işin artık suyu çıktı.
“ODTÜ, Boğaziçi dikkat ediyordu”
“Türkiye'de Boğaziçi ve ODTÜ gibi üniversiteler fahri doktora unvanı verirken dikkat ediyorlardı. Ancak bundan sonra ne olur bilemeyiz.
“Üniversite bilim ve liyakate dayalı çalışmalar yaparsa fahri doktora unvanının kime verileceğini daha iyi değerlendirme şansına sahip olur.” (EKN)