Çocuk yoksulluğu: Hurda toplayıcı, seyyar satıcı, tekstil işçisi

Fotoğraf: Gürcan Öztürk- https://twitter.com/yoksulluk_ag

Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın

Derin Yoksulluk Ağı, "Türkiye'de Çocuk Yoksulluğu" bilgi notunu yayınladı. 

Türkiye hükümetinin taraf olduğu Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı hükümlerine dayanarak; Türkiye'de çocuk yoksulluğuna dair gözlemlerini ve çeşitli bulguları aktarmak üzere hazırlanan bilgi notu Etkiniz desteği ile Avrupa Sosyal Haklar Komitesi'ne iletildi.

Pandemi Döneminde Derin Yoksulluk ve Haklara Erişim Araştırmasının verileri; İstanbul'da ikamet eden, düzenli geliri olmayan, günlük ve güvencesiz işlerde çalışan 103 hane ile görüşmeler yapılarak elde edildi. 

Derin Yoksulluk Ağı'nın araştırmasına göre çocukların haneye gelir getiren yetişkinin hastalık veya farklı bir sebeple çalışamayacak durumda olması veya çalışan yetişkinlerin gelirlerinin hanenin ihtiyaçlarını karşılamaya yetmemesi sebebiyle çalıştıkları görülüyor.

Saha araştırmasından edinilen bazı bulgular:

• Derin Yoksulluk ve Haklara Erişim araştırmasında görüşülen hanelerin yüzde 13'ünde çocukların çalıştığı görülüyor. Bu hanelerin yüzde 6'sında eve sadece çocukların gelir getirdiği ortaya çıkıyor.
• Görüşme yapılan 103 haneden yüzde 38,8'i evini kaybetme riskiyle karşı karşıya kaldığını söylüyor.
• Günlük işlerde çalışarak geçimini sağlayan ailelerin yüzde 10'u baraka/çadır koşullarında yaşıyor.
• Ailelerin yüzde 74'ü bebek maması ve bezi almakta zorlanırken, yüzde 21'i hiç alamıyor. Aileler 0-3 yaş çocuklarını hazır çorba, şekerli su, pirinç lapası gibi besin değeri bu yaş grubu için yeterli olmayan besinlerle beslemek zorunda kalıyor. Hanelerin yüzde 38,7'sinde neredeyse her gün öğün atlanıyor.
• Görüşülen ailelerin yüzde 39'u pandemi döneminden önce de temiz içme suyuna erişemediğini söylerken, yüzde 49 pandemi döneminde içme suyuna erişemiyor.
• Saha araştırmasında görüşülen ailelerin yüzde 85'i yeterli besine ulaşamıyor.
• Yoksulluk koşulları altında yaşayan 103 hanenin yüzde 57,8'inde çocuklar uzaktan eğitime devam edemedi.
• Pandemi Döneminde Derin Yoksulluk ve Haklara Erişim araştırmasında görüşülen ailelerin yüzde 41'i herhangi bir sağlık güvencesi olmadığı için, yüzde 34'ü ise sağlık güvencesi ilaçlarını karşılamadığı için yeterli ilaca ulaşamıyor.
• Bu hanelerde görüşülen kişilerin yüzde 18,6'sı sağlık hizmetleri hakkında yeterli bilgiye ulaşamadığı için, yüzde 7,2'si sağlık sistemi içinde ayrımcılığa maruz kaldığı için, yüzed 25,8'i ise sosyal güvencesi olmadığı için sağlık hizmetlerine erişemediğini belirtiyor.

Eşit fırsatlara erişememe 

Derin Yoksulluk Ağı'nın bilgi notunda şu ifadeler yer alıyor:

"Ailelerle yapılan derinlemesine görüşmelerde çalışmaya başlamak okuldan kopma ve eşit fırsatlara erişememe sebebi olarak ortaya çıkıyor. Yine görüşmelerimizde aktarılanlara göre pandemi sürecinde hane gelirinin eve düzenli bir şekilde gıda alamayacak kadar düşmesi nedeniyle daha önce çalışmayan çocukların da günlük işler yapmaya başladığını, sokağa çıkma izni olan günlerde çalışmaya giden çocuklar olduğunu, bazı hanelerde uzaktan eğitimin 'okulların kapanması' olarak algılandığı ve çocukların çalışmaya başladığı görülüyor.

"Bunun yanında saha deneyimimize göre, derin yoksulluk koşulları altında yaşayan ailelerde çocuklar; kağıt, hurda toplayıcılığı, seyyar satıcılık ve tekstil işçiliği gibi ağır iş koşulları ve uzun çalışma saatlerine sahip alanlarda çalışıyorlar."

(AÖ)