Dezenformasyon yasası ‘Adalet Komisyonu’ndan da geçti

Fotoğraf: Erçin Ertürk / AA

Haberin Kürtçesi için tıklayın

Kamuoyunda dezenformasyon yasası olarak adlandırılan, sosyal medya ve internet haberciliğine ilişkin düzenlemeleri içeren kanun teklifi Meclis Dijital Mecralar Komisyonu'ndan sonra Adalet Komisyonu’ndan da geçti.

Teklifte tanımlamaları muğlak bırakılan ve ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yaymaya’ 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası öngören 29. madde basın meslek kuruluşları ile tüm muhalefet partilerinin itirazlarına rağmen kabul edildi.

Komisyonda bu madde üzerine söz alan CHP Mersin Milletvekili Alpay Antmen, düzenlemenin Anayasa'ya aykırı olduğunu, iktidarın, seçim sathı mahallinde korku iklimi oluşturarak insanların muhalefet yapmasını engellemeyi ve muhalefet yapanları sindirmeyi amaçladığını belirtti.

CHP Antalya Milletvekili Rafet Zeybek "Düzenlemenin amacı basını baskı, tehdit altında tutmak. Bir ülkede basın baskı altındaysa o ülkede siz demokrasiyi ayakta tutamazsınız." dedi.

İktidarın, muhalif basını susturmayı istediğini belirten Zeybek, "Bunun demokrasiyle bir ilgisi yok, bu ancak diktatörlük olan ülkelerde olur. Bu maddeyi tamamen çekin" diye konuştu.

İYİ Parti Ankara Milletvekili Ayhan Altıntaş ise yakasına "sosyal medyama dokunma" yazılı kırmızı kurdele taktı. Kanun teklifinde muğlak ifadelerin bulunduğunu dile getiren Altıntaş, "Avrupa Birliği'nde platformların vatandaşı yanıltmasından korumak esas alınmış, bizde ise vatandaşı yayın yapmaktan korkutmak esas alınıyor. Bu düzenleme, gençliğe yapabileceğimiz ciddi bir engel olur" dedi.

Çakırözer: Her ay en az 50 gazeteci yargılanıyor

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, “Bu madde, açık seçik gazetecilerin ötesinde milyonlarca yurttaşın özgürlüğünü ihlal edecek. O yüzden sadece biz değil hem basın meslek örgütleri hem ifade özgürlüğünü savunan sivil toplum, bu maddenin çıkarılması konusunda hemfikir. Teklifi getiren milletvekili ‘Gazeteciler yargılanmayacak’ diyor. Bu kadar muğlak olduğu zaman, siyasetin etkisindeki yargı olduruyor. Reform paketlerinde ‘Haber yargılanmayacak’ denildi. Genel Kurul’dan geçtikten sonra yargılandı. Binlerce yurttaş yargının karşısına çıkmak durumunda bırakılıyorlar. Her ay en az 50 gazeteci hakkında yaptığı haber, yorum, paylaşım vs. nedeniyle soruşturma başlatılıyor, gözaltına alınıyor. Diyarbakır’da tutuklananlar oldu” dedi.

Özel: Dezenformasyon adı altında yeni bir sansür

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, düzenlemenin "dezenformasyon adı altında yeni bir sansür" içerdiğini söyledi.

Kanun teklifinin geri çekilmesini isteyen Özel, "Ayarını bozduğun kantar, gün gelir seni tartar. Bu kanun gelecek sene bugünlerde nasıl uygulanacak meselesini bir düşünün. Bu kadar keskin bir kılıcı böyle ortalığa koymak yanlış işler. Siz bizim iyi niyetimize güveniyorsunuz. 'CHP döneminde olsa da nasılsa bunlar öyle yapmaz, böyle yapmaz.' Bir yapan çıkarsa duman olursunuz." ifadelerini kullandı:

 “Siz ‘Türkiye’de haber yaptığı için yargılanan yok, o kişi halkı yanıltıcı bilgiyi yaydığı için yargılanıyor’ diyeceksiniz… 29. madde bu teklifin can damarı. 29. madde olmasa belki bu teklif olmaz. Artık Fahrettin Altun’un gazeteci saydıklarından geri kalanların mesleklerini yapabilecekleri imkân bırakmamaktadır. Rahmetli anneannemin dediği, ‘ayarını bozduğun kantar gelir seni tartar’… Bu kanundan gazeteciler yargılanacak mı, yargılanmayacak mı? Sayın Fethi Yıldız, ‘Yargılanmayacak’ diyor.

“Siz, gazetecilere ‘Bundan size bir şey olmaz’ diyormuşsunuz. Siz, ‘Türkiye’de haber yaptığı için yargılanan yok, o kişi halkı yanıltıcı bilgiyi yaydığı için yargılanıyor’ diyeceksiniz. Ya ajan ya terörist. Ne görürseniz. Karşı taraftaki herkesi bir şeyle itham ediyorsunuz. Siz vatansever, karşı vatan haini. Bu özgüvensiz yasama biçimini doğru bulmuyoruz. Muğlak ifadelere sığınmayın. Muğlak ifadeler, yargı vesayeti getirir. ‘Nasıl olsa devir bizim devrimiz’ diye yapılmış yasalardan fayda görmeyeceksiniz.”

Koç: Düşünce hürriyetini yok edeceksiniz

HDP Ağrı Milletvekili Abdullah Koç ise toplumun yararına olabilecek hiçbir teklif getirilmediği eleştirisinde bulunarak "Düzenlemeyle düşünce hürriyetini yok edeceksiniz. Bunu bütünüyle geri çekin." dedi:

“Çünkü siz korku iktidarı haline getirmiş durumdasınız. Örnekler çoktur. Van’da üç kişi gözaltına alındı. Süleyman Soylu, ‘Teröristler’ dedi. Bu insanlar helikopterden atıldı. Bunun haberini yapan da cezaevine atıldı. Demokrasiyi rafa kaldıran iktidardan bahsediyoruz. 20 gazeteci şu an gözaltında. Birkaç kişi kurumlarında sigortasız çalıştığı için ‘örgüt üyesisiniz’ deniyor. Türkiye’de düşünceye yönelik kırıntı kaldıysa yok etmeye yönelik teklif getiriyorsunuz”

Özdemir: Burada basından bahsetmiyoruz

Bunun üzerine söz alan teklif sahibi AKP Milletvekili Ahmet Özdemir, “Burada basından bahsetmiyoruz. Sanki gazetecilere dair düzenleme gibi lanse edildi. Öyle bir şey yok. Basın bu suçun içinde değil” diye konuştu.

Yargıtay üyesi: Uygulamada önemli tartışmalar çıkacaktır

Komisyonda konuşan Yargıtay 8. Ceza Dairesi üyesi İhsan Baştürk, hangi fiilin suç olarak tanımlandığının açık ve net, hiçbir tereddüde imkân bırakmayacak şekilde belirlenmesinin hukuki önemine vurgu yaptı.

Baştürk, bu suçun yüzde 99 basın yoluyla işlenebileceğini ve bu suçun basın yoluyla yapılmasının ağırlaştırıcı neden sayılmasının kanun yapma tekniği açısından sıkıntı yaratacağını kaydetti.

Baştürk, “Gerek Türk Ceza Kanunu’na gerek özel ceza kanunlarımıza baktığımızda; Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen ve iptale gerekçe olarak en sık başvurulan ilkelerden birisi belirlilik ilkesidir. ‘Ülkenin iç ve dış güvenliği’ kavramı, ‘kamu barışını bozma’ kavramı... Bunların içeriğinin belirlenmesinin yargı erki tarafından uygulanmasında önemli tartışmalar çıkabileceğini tahmin etmek hiç de güç değildir. ‘Ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı’, ‘kamu barışını bozmaya elverişli şekilde yayılması’, ‘alenen yayma’ ifadesinin ne olduğunun belirlenmesi, uygulamada güçlük doğurabilecek nitelikte gözüküyor” dedi.

Yargıtay üyesi Baştürk değerlendirilmesi AKP ve MHP’li kanun teklifi sahipleri tarafından kabul edilmedi.

Genel Kurul'da görüşülecek

AKP’nin sunduğu önergeyle maddedeki suçta ve cezada değişikliğe gidilmeden cezayı artıran ibarede kısmi değişiklik yapıldı.

“Suçun, failin gerçek kimliğini gizlemek suretiyle veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkraya göre verilen ceza yarı oranında artırılır” ibaresi “Failin, suçu gerçek kimliğini gizlemek suretiyle veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkraya göre verilen ceza yarı oranında artırılır” olarak değiştirildi.

Teklifin geri kalan maddelerine dair de muhalefetin eleştirileri ve verdiği önergeler dikkate alınmadan AKP ve MHP oylarıyla kabul edildi.

Söz konusu teklif önümüzdeki haftalarda Genel Kurul’da görüşmeleri tamamlanması ardından yasallaşacak.

TIKLAYIN - Dezenformasyon yasası: İlk 15 madde Adalet Komisyonu'ndan geçti

TIKLAYIN - Dezenformasyon yasası: Teklifin geri çekilmesine dair önergeler reddedildi

TIKLAYIN - Gazeteciler 'dezenformasyon yasasına' neden karşı çıkıyor?

(HA)