Dolardaki Keskin İniş Çıkışların 10 Nedeni
ABD Doları dün gece 4,81 lirayı görerek rekor kırdıktan sonra saat 11.00 sıralarında 4.88’e ulaştı.
Ekonomist Fatih Özatay, dolar/TL'de yaşanan sert hareketlerin 10 nedenini Dünya Gazetesi’nde yayınlanan yazısında anlattı.
Özatay'ın işaret ettiği 10 neden şöyle:
1. Büyük gelişmiş ülkeler para politikalarını ya sıkılaştırıyorlar (ABD) ya da sıkılaştırmak üzereler (Euro Bölgesi). ABD tahvil faizleri yükseliyor. Böyle dönemlerde olduğu gibi, çoğu yükselen piyasa ekonomisine dış kaynak girişi azalıyor. Söz konusu ülke diğerlerine kıyasla daha çok riskli ise yeni dış kaynak gelmediği gibi vaktiyle gelenin bir kısmı çıkıyor.
2. Türkiye’nin ABD ve Avrupa Birliği ile sorunlu ilişkileri. Türkiye’ye ilişkin risk algılamasını yükseltiyor.
3. Ülkedeki kutuplaşma ve hukuk sistemindeki sorunlar bir yandan Türkiye’ye ilişkin belirsizlikleri artırıyor, diğer yandan yatırım ortamını bozup, ekonomimizin geleceğine ilişkin soru işaretlerini çoğaltıyor.
4. Türkiye, büyüme potansiyelini yükseltmek içim adım atmadı.
5. Yurtdışından “bol kepçe” para akan dönemde potansiyelinin üzerinde büyüyebilmek (sürdürülemez bir durum) için çok fazla borçlandı. Özellikle şirketlerin dış borçları keskin biçimde yükseldi.
6. Merkez Bankası enflasyonla mücadele etmedi.
7. Merkez Bankası’nın kanununda yazılan “araç bağımsızlığı”nın kağıt üzerinde kaldığı, gerektiğinde faiz artıramayacağı algısı arttı.
8. Maliye politikası gevşemeye başladı. Son zamanlarda ise seçim ekonomisi uygulamaları çoğaldı.
9. Türkiye’nin kredi notu düşük düzeylere indi.
10. Bankaların kredi alacaklarında bazı sorunlar olabileceğine dair işaretler arttı: Önemli kredi alacak yapılandırmaları basına yansıdı.
TIKLAYIN - Kuzey Kıbrıs'ta TL'den Çıkmak Gündemde
Fatih Özatay kimdir?Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (SBF) İktisat Bölümü'nde Şubat 1995 - Nisan 2001 yıllarında Yardımcı Doçent Doktor ve Doçent Doktor olarak çalıştı. 2001 yılında aynı kurumda Profesör oldu. SBF dışında, Bilkent ve ODTÜ İktisat Bölümlerinde dersler verdi. Nisan 2006 - Aralık 2007 tarihleri arasında TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dekanı olarak görev yaptı. Halen aynı üniversitenin öğretim üyesi olarak çalışan Özatay, aynı zamanda Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nda (TEPAV) Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Enstitüsü Direktörü olarak görev yapıyor. Akademik görevlerinin yanı sıra, Özatay, 1978-1979 arasında TCDD'de Mühendis, 1979-1985 döneminde DPT'de Uzman Yardımcısı ve Uzman olarak görev yaptı. İki yıl özel sektörde çalıştıktan sonra, 1987 Haziranında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Araştırma Genel Müdürlüğü'nde Uzman olarak göreve başladı. Daha sonra, ekonomist ve genel müdür yardımcısı görevlerinde bulundu. 1995-1999 arasında T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü'nde danışmanlık yaptı. Mayıs 2001 tarihinde TCMB'ye Başkan Yardımcısı olarak atandı. Başkan Yardımcısı ve Para Politikası Kurulu'nun bir üyesi olarak para politikasının oluşturulması ile ilgili sorumluluğu paylaştı. Nisan 2006 tarihinde görevinden ayrılırken Türkiye'de enflasyon 1950'lerden beri ilk defa tek haneli rakamlara inmişti. 1996 yılından TCMB Başkan Yardımcılığı görevine atandığı tarihe kadar Radikal gazetesinde iktisat yazıları yazdı. Şubat 2007 tarihinden itibaren Dünya gazetesinde iktisat yazıları yazıyor. Prof. Özatay'ın para krizleri ve para politikaları, makro ekonometrik modeller ve istikrar programları üzerine Türkçe ve İngilizce olarak yayınlanmış çeşitli makale ve kitapları bulunuyor. |
(BK)