Ekokırım yasası hazırlanıyor: Meclis’e sunulacak
* Fotoğraf: Yeşil Gazete, Kaynak: Mezopotamya Ajansı.
Türkiye'de süregiden ekolojik tahribatı durdurmak ve doğaya karşı suç işleyenlerin cezaya tabi tutulması için yola çıkan Ekoloji Birliği ve İklim Adaleti Koalisyonu, 21-22 Ocak tarihlerinde İstanbul'da düzenlenen "Ekoloji Hareketleri Konferansı"ndan sonra "Yurttaş ekokırım yasası yapıyor" adıyla bir kampanya başlattı.
Kampanya ile birlikte doğaya karşı işlenen suçların da insanlığa karşı işlenen suçlar kapsamında alınması isteniyor.
Doğaya karşı suç
İmzaya açılan kanun taslağına göre Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 77. maddesine A bendi eklenerek "Soykırım ve insanlığa karşı suçlar" başlığının "Soykırım, insanlığa ve gezegene karşı suçlar" olarak değiştirilmesi isteniyor.
Madde 77/A olarak hazırlanan kanun teklifi şöyle:
"Madde 1- 26/09/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ikinci kitap-birinci kısım- birinci bölümün 'Soykırım ve insanlığa karşı suçlar' başlığı 'Soykırım, insanlığa ve gezegene karşı suçlar' olarak değiştirilmiştir.
"Madde 2- 5237 sayılı kanunun 77'nci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 77/A maddesi eklenmiştir.
Madde 77/A
- Doğal ve kültürel çevrede insan ve diğer canlıların hayatını tehlikeye atmak, doğal veya kültürel varlıklar üzerinde ağır tahribata yol açabilecek davranışlarda bulunmak yahut hukuka aykırı diğer bir fiil işlemek suretiyle bütün bir ekosistemde kıs vadede telafisi mümkün olmayacak zarara yol açma tehlikesi doğuran kişiye müebbet hapis cezası verilir, aryıca suçun işlenmesinden elde edilen maddi menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazancın on katı kadar adli para cezası hükmedilir.
- Birinci fıkradaki suçun taksirle işlenmesi halindeyse 15 yıldan az olmamak üzere hapis cezasına hükmolunur, ayrıca suçun işlenmesinden elde edilen maddi menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazancın beş katı kadar adli para cezasına hükmedilir.
- Ekokırım suçunun işlenmesi sonucu bütün bir ekosistemde kısa vadede telafisi mümkün olmayacak zarar meydana gelmişse, fail hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmolunur, ayrıca suçun işlenmesinden elde edilen maddi menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazancın 20 katı kadar adli para cezasına hükmedilir.
- Bu suçlardan dolayı tüzel kişiler hakkında da güvenlik tedbirine hükmolunur.
- Bu suçlardan dolayı zamanaşımı işlemez.
|
Ekokırım nedir? Dünya ekosistemi veya küresel müşterekler üzerinde ciddi ve daimi değişime yol açan geniş çaplı zarar ve tahribat. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) 2019 yılında Taraf Devletler Kurulu'nda Pasifik Ada Ülkeleri tarafından gündeme getirilen ekokırım suçu, Haziran 2021'de Ekokırımı Durdurun Vakfı girişimiyle 12 kişilik bir uzman heyet tarafından yeniden ele alındı. Ekokırımın savaş zamanlarıyla sınırlı kalmayan bağımsız bir suç olarak tanınması ve suçun kapsamına dair tanımını yapan bir tasarı metni hazırlandı. Greta Thunberg, Papa Francis, Emmanuel Macron gibi isimler tarafından anıldığında ve iklim grevlerinde de bir talebe dönüştüğünde dünya genelinde de gündem oldu. |
30 Nisan'a dek sürecek
Kampanya, 30 Nisan 2023 tarihine kadar sürecek.
İmzalar Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı'na sunularak, yasalaşması istenecek. Ekoloji aktivistleri, sözkonusu kampanya ile bir yandan ekokırım suçunu toplumun ve siyasetin gündemine getirmek, diğer yandan da ilk kez yurttaşın yasama faaliyetine katılma pratiğini deneyimlemesini istiyor.
Kampanya kapsamında İstanbul'da stantlar kurularak imzalar toplanmaya başlandı. Önümüzdeki günlerde birçok kentte stant çalışmaları yaygınlaştırılacak.
(TY)