Muhalif yazılarıyla bilinen Suudi gazeteci ve Washington Post yazarı Cemal Kaşıkçı 2 Ekim'de evlilik işlemleri için geldiği İstanbul Levent'teki Suudi Arabistan Başkonsolosluğuna girdikten sonra kendisinden bir daha haber alınamadı.
Nişanlısı Hatice Cengiz'in AKP Genel Başkan Yardımcısı Yasin Aktay ve Türk Arap Derneği'ne durumu haber vermesinden sonra dünya gündemine gelen olayın üzerinden 24 gün geçti.
Türkiyeli yetkililerin aradan geçen 24 günde olayı çözmek ve Cemal Kaşıkçı'nın cesedini bulmak için yoğun mesai harcadığı gözlendi.
Peki Cemal Kaşıkçı'nın işlemler işin ilk olarak Türkiye'ye geldiği 28 Eylül'den bu yana hangi gelişmeler yaşandı?
Washington Post yazarı Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı evlilik işlemleri için Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğuna geldi.
Burada gerekli evrakların bir hafta sonra hazır olacağının kendine söylenmesini üzerine konsolosluktan ayrılarak Londra'ya gitti.
Suudi gazeteci Kaşıkçı İstanbul'a ilk gelişinden beş gün sonra evrakları almak için Suudi Arabistan'ın Levent'teki binasına tekrar geldi.
Kaşıkçı, başkonsolosluk binasından çıkmayınca nişanlısı Hatice Cengiz, AKP Genel Başkan Yardımcısı Yasin Aktay ve Türk Arap Derneğine haber verdi.
Konsolosluktan bir görevli Hatice Cengiz'e "O zaten çıkmış, burada beklemenize gerek yok" dedi.
Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğu resmi Twitter adresinden açıklamalarda bulunarak olayı yalanladı.
Daha sonraki saatlerde Suudi Arabistan'ın Ankara Büyükelçisi Velid bin Aldulkerim El-Hireyci Dışişleri Bakanlığına çağrıldı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'nca konu hakkında soruşturma başlattığını açıkladı.
Kaşıkçı'nın konsolosluk içerisinde olduğu saatlerde iki uçakla İstanbul'a gelen 15 Suudi vatandaşının konsoloslukta bulunduğu ve bu kişilerin daha sonra ülkelerine döndükleri belirlendi.
*Grafik Anadolu Ajansı
Konsolosluk daha sonra Twitter hesabından Arapça ve Türkçe ikinci bir açıklama yayınladı. Açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
"Suudi Arabistan Krallığı İstanbul Başkonsolosluğu'nda resmi bir kaynak, Reuters Haber Ajansı tarafından yayınlanan ve Türk
yetkililer kaynak olarak gösteren açıklamalarnda, Suudi vatandaşı Jamal Khashoggi'nin İstanbul'daki Suudi Konsolosluğu'nda öldürüldüğüne dair suçlamaları reddetti.
"Kaynak, bu temelsiz suçlamaları şiddetle reddetti ve bu ifadelerinin konuyu vakıf olan veya gerçek bir Türk yetkililer tarafından yapıldığını sorguladı. Kaynak, Krallığın, nerede olurlarsa olsunlar vatandaşlarının güvenliği konusundaki üstün hassasiyetini ve özenini vurguladı."
Suudi yetkililer, konsolosluk binasını Reuters muhabirlerine açarak, Kaşıkçı'nın konsoloslukta olmadığını iddia etti.
Aynı gün Dışişleri Bakanlığı Kaşıkçı'nın kaybolması soruşturması çerçevesinde Suudi Arabistan İstanbul Başkonsolosluğu'nda inceleme yapılacağını duyurdu.
Suudi Arabistan'dan geldikleri belirlenen 15 kişiden 8'inin kimlik bilgilerine ulaşıldı ve kamuoyuna sızdırıldı.
ABD Senatosu Dış ilişkiler Komitesi, ABD Başkanı Donald Trump'tan, Kaşıkçı'nın akıbeti hakkında "Küresel Magnitsky İnsan Hakları Sorumluluk Yasası" gereğince soruşturma açması talebinde bulundu.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu başsavcılığın yoğun ve kapsamlı bir soruşturma başlattığını açıkladı.
Suudi Arabistan'dan bir heyet soruşturmayla alakalı olarak Ankara'ya geldi. Heyet daha sonra İstanbul'a geçti. Başkonsolosluğun Twitter adresinden yapılan açıklamada ortak çalışma grubu oluşturulmasından duyulan memnuniyet dile getirildi.
Açıklama | Suudi Arabistan kaynağı, T.C.Cumhurbaşkanlığı’nın Suudi Arabistan’ın Cemal Kaşıkçı’nın kaybolması olayının aydınlatılması için kurulmasını talep ettiği ortak çalışma grubunun oluşturulmasını olumlu karşılamasından memnuniyet duymaktadır. pic.twitter.com/Ru8J9GbZ3y
— القنصلية في اسطنبول (@KSAconsulateTR) 12 Ekim 2018
CNN İnternational, Türkiye'nin, Kaşıkçı'nın konsoloslukta öldürüldüğü sonucunu destekleyen ses ve görüntü dosyalarına sahip olduğunu iddia etti. Kaşıkçı'nın konsolosluğa girerken telefonunu nişanlısına bıraktığını fakat akıllı saatinin yanında olduğu belirtildi.
İngiltere, Fransa ve Almanya Dışişleri Bakanları, ortak açıklama yayımlayarak Suudi Arabistan hükümetini olayla ilgili tam ve ayrıntılı bir cevap vermeye çağırdı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz telefonda görüştü. Kral Selman, ortak çalışma grubu kurulması teklifini kabul etmesinden dolayı Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkür ettiği öğrenildi.
Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz ile görüştüğünü açıklayan Trump, Kaşıkçı'nın öldürülme ihtimaline ilişkin, "Bunlar serseri katiller olabilir. Kim bilir? Olayın sonuna kadar gitmeye çalışıyoruz" ifadesini kullandı.
Ortak çalışma grubu, Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğunda 9 saat süren inceleme yaptı.
Suudi Arabistan Kralı Selman, ABD Dışişleri Bakanı Pompeo ile Riyad'da bir araya geldi.
Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosunun konutunda da inceleme yapılacağı bildirildi.
Birleşmiş Milletler, başkonsolos ve konsolosluk çalışanlarının dokunulmazlıklarının kaldırılması çağrısı yaptı.
Suudi Arabistan Başkonsolosu Muhammed El Uteybi ülkesine geri çağrıldığı için Türkiye'den ayrılarak Suudi Arabistan'a gitti.
AKP Sözcüsü Ömer Çelik "Her şeye bakılıyor, Atlanan herhangi bir konu yok. Tam olarak açığı çıkması için her şeyin yapılacağını ve dünya ile bu şekilde paylaşılacağını ifade edebilirim" açıklaması yaptı.
Kaşıkçı olayını görüşmek için Türkiye'ye Gelen ABD Dışişleri Bakanı Pompeo, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile bir araya geldi.
Türk polisi Başkonsolosluk konutunda 9 saatlik inceleme yaptı.
Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman'a yakın bir yetkilinin, Kaşıkçı'dan kısa bir süre önce konsolosluğa girdiği görüntüler kamuoyuyla paylaşıldı.
ABC News, cinayete ait ses kayıtlarının ABD Dışişleri Bakanı Pompeo'ya dinletildiğini iddia etti.
ABD Başkanı Trump, Pompeo'ya ses kaydı dinletildiği haberlerini yalanladı.
Suudi Arabistan, Cemal Kaşıkçı'nın konsoloslukta öldürüldüğünü kabul etti. Yetkililer, Kaşıkçı'nın sorgulanırken çıkan arbedede hayatını kaybettiğini açıkladı.
Türkiye'deki başkonsolosluk ise Twitter üzerinden bir açıklamada yayınladı.
Suudi Arabistan Krallığı Yetkili Kaynakları: Suudi Arabistan, vatandaşı Cemal Kaşıkçı olayında gerçeklerin ortaya çıkarılması için gerekli işlemleri başlatmış olup, olaya karışan tüm suçluların cezalandırılacağını ve adalete teslim edileceğini vurgulamaktadır. pic.twitter.com/Bvvx1HdL8L
— السفارة في تركيا (@KSAembassyTR) 20 Ekim 2018
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil el Cubeyr, Kaşıkçı'nın ölümü hakkında ilk defa 'cinayet' ifadesini kullandı ve sorumluları cezalandıracaklarını söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan aynı gün yaptığı açıklamada, Kaşıkçı olayıyla ilgili ayrıntıların salı günü (23 Ekim) açıklayacağını söyledi.
Güvenlik kameralarından yeni görüntüler ortaya çıktı. Görüntülerde bir kişinin Kaşıkçı'nın kıyafetlerini giyerek konsolosluktan çıkış yaptığı görüldü.
İstanbul Sultangazi'deki bir otoparkta, Suudi konsolosluğuna ait bir otomobil bulundu. Aracın Kaşıkçı cinayetinden sonra kullanıldığı iddia edildi.
Suudi arabistan Dışişleri Bakanı yaptığı açıklamada "Veliahtın bilgisi yoktu. Daha önce böyle bir şey yapmadık ve katiyen buna benzer bir eylemde yapmayız" ifadesini kullandı.
Dışişleri Bakanlığı_ İnfografiği|
— القنصلية في اسطنبول (@KSAconsulateTR) 22 Ekim 2018
Suçlular Cezalandırılacaktır pic.twitter.com/Enx0o7TlMX
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kaşıkçı cinayeti hakkında konuştu. Cinayetin planlı işlendiğine dair deliller olduğunu söyleyen Erdoğan, yerli işbirlikçinin kim olduğunu sordu ve sorumlu 15 artı üç kişinin yargılanmasının İstanbul'da yapılmasını teklif etti.
Suudi yetkilileri, cinayetin araştırılması için konsolosluktaki kuyuda arama yapılması için izin verdi.
Suudi Arabistan'ın resmi haber ajansı SPA, soruşturmayı yürüten Suudi savcının Kaşıkçı cinayetinin 'planlı' bir eylem olduğunu kabul ettiğini yazdı.
Washington Post ise, Türkiye'ye gelen CIA Başkanı Gina Haspel'in, Kaşıkçı cinayetinin ses kayıtlarını dinlediğini öne sürdü.
Polis, arama izninin ardından konsolosluktaki kuyuda delil toplama çalışmaları yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kaşıkçı cinayetine ilişkin, "Aslında fail belli. Elimizde başka bilgi belge yok değil, var. Kaşıkçı'yı öldürenleri Suudi yetkililer açıklayacak" dedi.
(OI / HA)