"Homofobi Bir Tür Edebiyat Günahı"

Kaos GL Derneği tarafından düzenlenen Uluslararası Homofobi Karşıtı Buluşma etkinlikleri içinde üçüncü kez düzenlenen "Sakalsız Bir Oğlanın Tragedyası: Arkadaş Z. Özger Homofobi Karşıtı Buluşma" şairin okuduğu okul olan Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde (SBF) düzenlendi.

Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğrencileri Dayanışma Derneği'nin de (SBF <D>DER) destek verdiği buluşma etkinlikleri çerçevesinde SBF Konferans salonunda dün saat 15.30'da şair Fırat Demir ile Çevirmen Kıvanç Tanrıyar öğrencilerle bir söyleşi gerçekleştirdi.

"Toplumsal Bir Örgütlenme Olarak İkiyüzlülük" konulu söyleşide Fırat Demir, Türk edebiyatında daha çok heteroseksüel aklın egemen olduğunu söyledi.

"Türk edebiyatında, şiirinde katı bir heteroseksizm hâkim. İyi şairlerin hepsi kadınlara dair yazdıklarıyla ilişkilendiriliyor. Örneğin; Cemal Süreya için "Rakı masasında kadınları çok güzel tanımlardı" deniliyor. Bu bakış açısı da şiirin alanını daraltıyor."

Demir: Bazı şeylerden feragat edebilmeliyiz

Türkiye'de insanların kendilerine "Kendin misin? Yoksa kendine misin?" sorusunu yöneltmesi gerektiğini söyleyen Demir "Benim önemsediğim şey kendinden ne kadar feragat edebildiğindir" diye konuştu.

"Homofobiyi yenmen için beraberinde sana tanınan bazı rahatlıklardan feragat etmen de gerekir. Çünkü sen homofobiyi yendikçe, insanlar sana yüklenecektir. Bu yüzden bazı şeylerden feragat edilemiyor."

Homofobinin bir tür edebiyat günahı olduğunu dile getiren kitapların pek fazla olmadığını belirten Demir, "Dünyada bu tür edebiyat kitapları var. Fakat Türkiye'de az. Murathan Mungan, Bilge Karasu, Küçük İskender gibi yazarlar var bu meseleye dair yazan" dedi.

"Arkadaş Z. Özger, kitabına 'Sakalsız Bir Oğlanın Tragedyası' ismini konmasını vasiyet etmişti. Ancak bu isim konmadı, kitaba 'Sevdadır' ismi verildi" diyen Demir, şairin kitabına verilmesini istediği isimden dahi rahatsızlık duyulduğunu ifade etti.

Tanrıyar: Gürpınar'da homoerotizm

"Anlatıyı Dolaptan Çıkarmak" konulu söyleşide ise Kıvanç Tanrıyar, erken dönem Türk edebiyatı yazarlarından Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın eserlerinde incelediği homoerotizm konusu üzerinde durdu.  

Gürpınar'ın "Ben Deli Miyim?", "İffet", "Dirilen İskelet" gibi eserlerini incelediğini ifade eden Tanrıyar "Bu romanlarda homoerotizmi inceledim. Homoerotizmin en geniş anlamıyla ele alarak namus kavramının nasıl tabu ve libidinal eşik görevi gördüğü üzerinde durdum" diye konuştu.

Arkadaş Z. Özger Kimdir?

Arkadaş Zekâi Özger, 1948 yılında Bursa'da doğdu. Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi (SBF) Basın Yayın Yüksek Okulu'nda okudu.

TRT Ankara TV'de çalıştı, dönemin öğrenci hareketi içinde yer aldı. SBF'nin polislerce basıldığı bir gün başına ağır darbeler yedi. 5 Mayıs 1973'de sokakta ölü bulundu. Beyin kanamasından öldüğü belirlendi.

Arkadaşları ölümünü o olayda başına yediği ağır darbelere bağladılar. Dergi ve gazetelerde yayınlanan şiirleri "Şiirler" adlı bir kitapta toplandı. Daha sonra aynı kitap Sevdadır adıyla Mayıs yayınlarınca Mart 1988'de yayınlandı.

Şiir yazdığı yıllardaki üniversite ortamının da etkisiyle ölüm konusunu sık sık işledi. Kısa yaşamına sığdırdığı az sayıda şiirinde genellikle cinselliği işledi. Azımsanmayacak sayıda şiirinde ölüm teması veya değinmeleri yer aldı. (SK/HK)