İKD'den CİMER’e başvurusu: Refakatsiz çocuklar nerede?

Fotoğraf: Hakan Can Şahin - AA

6 Şubat depremleri, geride çok sayıda refakatsiz çocuk bıraktı. İlerici Kadınlar Derneği (İKD), yaptığı yazılı açıklamada Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na deprem bölgesinde refakatsiz kalan çocukların akıbetini sordu.

Bilgi edinme sistemi (CİMER) üzerinden kayıp çocukların akıbeti hakkında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'ndan bilgi talep etmeye çağıran İKD, açıklamada şunları kaydetti:

“Çocuk Koruma Kanunu’na göre kişisel güvenliği tehlikede ve korunmaya muhtaç olan çocuklar için bir takım koruyucu ve destekleyici tedbirler düzenlenmiştir. Bunlar danışmanlık, eğitim, bakım, sağlık ve barınma tedbirleridir ve bu tedbirlere Çocuk Koruma Kanunu’nun 9. ve 13. maddelerine göre çocuğun bulunduğu yerdeki çocuk mahkemesi ya da çocuk mahkemesine denk bir mahkeme tarafından karar verilir. Acil hallerde, çocuk hakkında acil koruma kararı alınır.

Kanun hükmüne uyulmadı

“6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli deprem felaketi sonrasında ailelerini kaybeden çocukların, kişisel güvenlikleri açısından Çocuk Mahkemeleri tarafından barınma tedbiri kararı alınmadan ve Çocuk Koruma Kanunu’nun 10. maddesinde düzenlenen “Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından, kendisine intikal eden olaylarda gerekli önlemler derhâl alınarak çocuk, resmî veya özel kuruluşlara yerleştirilir.” hükmüne uyulmaksızın çeşitli tarikatların yurtlarına, bazı şahısların evlerine verildikleri ortaya çıkmıştır.

“Çocuklar Kuran kursuna verildi”

“DW Türkçe’den Alican Uludağ’ın haberine göre deprem sonrasında Gaziantep’te babalarını kaybeden 9 çocuğun, anneleriyle birlikte Sakarya’ya getirildiği, çocukların anneleri olmadan Sakarya’nın Adapazarı ilçesinde bulunan Mekke Mescidi-Hanife Akın Kuran Kursu’na verildiği belirtilmiştir.

“Haberde açıklamasına verilen vakıf yöneticisi, “Sakarya İl Müftüsü Hasan Başiş bizi aradı, ‘Böyle böyle çocuklar var. Bunlara yer açar mısınız?’ dedi. Biz de çocukları aldık. Çocuklar deprem nedeniyle travma geçirdiği için psikolojik destek almış. Biz de bu çocukları bir nevi burada koruma altına aldık. Kursta kalıyorlar. 9 tane çocuk var burada. 2 tanesi annelerinin yanına gitti. 7 tanesi burada” denmiştir.”

“Kimsesiz çocukların zararı hizmet kusurudur”

“Yine 17 Şubat 2023 tarihli Duvar Gazetesi’nin haberine göre 0-4 yaş aralığında yaklaşık 20 çocuğun Hatay’dan birtakım dernekler aracılığıyla İstanbul’a getirildiği, durumun savcılığa yansıdığı haberleştirilmiştir. Aynı tarihli yayında 33 çocuğun özel arabalarla Tuzla’ya götürüldüğü iddia edilmiştir.”

“İddialara bazı devlet kurumlarından yanıtlar verilse de kesin sayılarla ve çocukların yerleştiği kurum kayıtlarını da içeren yasal bir yanıt verilmemiştir. Kimsesiz çocuklara ilişkin bütün yetki ve sorumluluk Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nındır. Kimsesiz çocukların uğrayacağı herhangi bir maddi ya da manevi zarar doğrudan Bakanlığın hizmet kusuru anlamına gelmektedir. Bu nedenlerle, 4982 sayılı Bilgi Edinme Kanunu kapsamında aşağıdaki soruların ivedilikle yanıtlanmasını İlerici Kadınlar Derneği olarak talep etmekteyiz.”

İKD, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na şunları sordu:

1. Deprem bölgelerinden kaç ailesiz çocuk getirildi
2. Bu çocuklar hangi yurtlara yerleştirildi?
3. Yurtlara yerleştirilmeyen çocuklar nerede ve nasıl barınıyor?
4. Kayıp çocuk sayısı kaç?
5. Depremde yakınlarını kaybeden çocuklar Çocuk Koruma Kanunu’nun 10. Maddesine göre hangi yurtlara yerleştirildi?
6. Yurtlara yerleştirilmeyen çocuklar için Çocuk Koruma Kanunu’nun 13. maddesi gereği barınma koruma tedbiri verilmiş midir? Verilmiş ise hangi mahkeme, hangi tarihte karar verdi?
7. Yakınlarını kaybeden kimsesiz/refakatsiz çocukların akrabalarına teslimi sırasında hangi hukuki dayanaklar gözetilerek teslim işlemi yapıldı? Çocukların ve yakınlarının kimlik tespitleri nasıl yapıldı? DNA testi yapılmış mıdır? Bu test süresince çocuklar nerede tutuldu?

İKD, bilgi talep edinme sistemine (CİMER) yapılacak başvurularda yukarıdaki İKD metni ve sorularının kullanılabileceğini belirtti.

Ne olmuştu?

Deprem nedeniyle birçok çocuğun ailesini kaybettiği veya çocukların kaybolduğu iddia ediliyor. Depremin ilk günlerinden bu yana bazı depremzede çocuklara devlet tarafından sahip çıkılmadığı ileri sürülüyor.

Bu iddialara ilişkin daha öne açıklama yapan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, "Deprem bölgesinde şu ana kadar ailelerine ulaşılamayan refakatsiz çocuklar konusunda tek yetkili kurum bakanlığımızdır” demişti. 

Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği, deprem bölgesindeki refakatsiz çocukların tarikatlar tarafından kaçırıldığı, kendilerini aileleri olarak tanıtan kişilere veya organ mafyalarına teslim edildiğine dair iddialar üzerine suç duyusunda bulundu.

Çağdaş Hukukçular Derneği de depremzede ve kimsesiz olabileceği düşünülen çocukların tarikatlarla ilişkili olabilecek bir derneğe teslim edildiği yönünde ciddi şüpheler içeren bir ihbar aldıklarını duyurmuştu.

(NK/EMK)