IPCC 1,5°C Derece Raporu Yayınlandı
Hükümetlerarası İklim Paneli’nin (IPCC) 6.000’in üzerinde bilimsel çalışmayı inceleyerek hazırladığı 1,5°C Küresel Isınma Özel Raporu, hükümetler tarafından onaylandı.
IPCC raporu, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (UNFCCC) 2015’te Paris Anlaşması’nın kabul edilmesinin ardından yaptığı davet üzerine, 40 ülkeden 91 yazar ve editör tarafından hazırlandı.
Çalışma, tam adıyla, “1,5°C Küresel Isınma; iklim değişikliği tehdidini önlemek ve sürdürülebilir kalkınma ve yoksulluğun ortadan kaldırılmak için ortaya konan küresel çabaların güçlendirilmesi kapsamında, sanayi öncesi seviyelerin 1,5°C üzerindeki küresel ısınmanın etkilerine ve ilişkili küresel sera gazı emisyon patikalarına dair bir IPCC Özel Raporu” olarak adlandırıldı.
Cumartesi günü Kore Cumhuriyeti’nin İncheon kentinde IPCC tarafından onaylanan Rapor, Aralık ayında Polonya’da hükümetlerin Paris Anlaşması’nı değerlendirmek üzere bir araya gelecekleri Katowice İklim Değişliği Konferansı için temel bir bilimsel veri niteliğini taşıyacak.
“2 derecede buzsuzluk 10 yılda 1”
Rapor, küresel ısınmayı 1,5°C’de tutarak, 2°C ve üzeri sıcaklık artışlarına göre birçok önemli iklim değişikliği etkisinin önlenebileceğini vurguluyor.
Örneğin, 2100 itibarıyla 1,5°C derecelik bir küresel ısınmada küresel deniz seviyelerindeki yükselme, 2°C derecelik bir küresel ısınmayla karşılaştırıldığında, 10 santim daha az olacak.
1,5°C derecelik bir küresel ısınmada, Arktik Okyanusu’nun yaz aylarında buzsuz olma ihtimali 100 yılda birken, 2°C derecelik bir küresel ısınmada bu durum on yılda en az bir kere gerçekleşecek.
Mercan resifleri 1,5°C derecelik bir küresel ısınmada yüzde 70-90 kadar azalırken, 2°C derecede resiflerin hemen hemen tamamı (> yüzde 99) yok olacak.
"1,5ºC sınırlaması önemli"1,5ºC Küresel Isınma Özel Raporu, Politikacılar Özeti'nde öne çıkan bulgular şöyle: * İnsanlar, yeryüzünün sanayi öncesi döneme göre yaklaşık 1,0ºC ısınmasına sebep oldu. * Halihazırdaki 1°C derecelik küresel ısınmanın sonuçları, aşırı hava olayları, yükselen deniz seviyeleri ve Arktik deniz buzlarının erimesi ve diğer değişimler olarak şimdiden yaşanıyor. * Emisyon artışı mevcut şekliyle devam ederse, küresel ısınma 2030 ile 2052 yılları arasında 1,5ºC sınırını geçecek. * Küresel ısınmayı 1,5ºC ile sınırlandırmak, ekolojik sistemler ve yaşam alanları üzerindeki birçok kalıcı etkinin önlemesi anlamına geliyor. * 1,5ºC sınırını geçmemek için küresel emisyonların 2030 yılında 2010 yılına göre yüzde 45 azaltılması, 2050 yılında ise tamamen sıfırlanması (net -sıfır) gerekiyor. * 1,5°C sınırlanmak için, tarım, enerji, sanayi, bina, ulaşım ve şehirlerde “hızlı ve geniş kapsamlı” dönüşümler gerekiyor. * Şu anda Paris Anlaşması kapsamında verilen taahhütler, küresel ısınmayı 1,5°C’de sınırlandırmaya yetmiyor. Ülkelerin, en kısa zamanda taahhütlerini yenilemesi gerekiyor |
“Değişimleri şimdiden görüyoruz”
IPCC Başkanı Hoesung Lee, “6.000’i aşkın bilimsel referans ve dünyanın her yerinden binlerce uzman ve hükümet yetkilisinin değerli katkılarını içeren bu önemli rapor, IPCC’nin kapsama alanın ne kadar geniş olduğunu ve önerdiği politikaların ne kadar geçerli olduğunu ortaya koyuyor” dedi.
IPCC 1. Çalışma Grubu Eşbaşkanı Panmao Zhai, “Bu raporun ortaya koyduğu çok belirgin kilit mesajlardan biri, halihazırdaki 1°C derecelik küresel ısınmanın sonuçlarını daha fazla aşırı hava olayları, yükselen deniz seviyeleri ve Arktik deniz buzlarının erimesi ve diğer değişimler olarak şimdiden görüyor olduğumuz” diye konuştu.
IPCC İkinci Çalışma Grubu Eşbaşkanı Hans Otto-Pörtner, en ufak bir ısınmanın bile çok büyük önemi olduğunu anlattı:
“1,5°C sınırı, 1,5°C derece ve üzerindeki ısınma ise bazı ekosistemlerin yok olması gibi uzun süreli ve geri döndürülemez değişikliklerle ilişkilendirilen riskleri arttırdığı için özellikle büyük önem taşıyor.”
Rapor hakkında
Rapor her üç IPCC çalışma grubunun bilimsel öncülüğünde hazırlandı. 1. Çalışma Grubu, iklim değişikliğinin fiziksel bilim temelini değerlendiriyor. 2. Çalışma Grubu, etkiler, uyum ve kırılganlık konularını irdelerken, Üçüncü Çalışma Grubu ise iklim değişikliği azaltımını ele alıyor.
Aralık 2015’te UNFCCC 21. Taraflar Konferansı’nda (COP 21) 195 ülke tarafından kabul edilen Paris Anlaşması, “küresel ısınmanın sanayi öncesi döneme göre 2°C derecenin oldukça altında tutulması ve artışın 1,5°C dereceyle sınırlandırılmasına dair çalışmalar sürdürülerek” iklim değişikliği tehdidine karşı küresel çabaların güçlendirilmesi hedefini de içeriyordu.
Paris Anlaşması’nın kabul edilmesi kararı kapsamında IPCC, sanayi öncesi döneme göre 1,5°C derecelik küresel ısınma ve ilişkili sera gazı emisyon patikaları hakkında 2018 yılında yayınlanmak üzere bir Özel Rapor hazırlamaya davet edilmişti. IPCC daveti kabul etmiş ve Özel Rapor’un bu konuları iklim değişikliği tehdidi, sürdürülebilir kalkınma ve yoksulluğun ortadan kaldırılması kapsamında ele alacağını eklemişti.
1,5°C Küresel Isınma, IPCC Altıncı Değerlendirme Dönemi tarafından hazırlanacak Özel Raporlar serisinin ilkini oluşturuyor. IPCC gelecek yıl, Değişen İklimde Denizler ve Kriyosfer Özel Raporu ve İklim değişikliğinin arazi kullanımı üzerindeki etkilerini inceleyen İklim Değişikliği Toprak Özel Raporu’nu yayınlayacak.
Politikacılar için Özet Raporu (SPM), 1,5°C derecelik küresel ısınmayla ilişkili mevcut bilimsel, teknik ve sosyo-ekonomik literatür değerlendirmesini temel alan Özel Rapor’un kilit bulgularını içeriyor. (BK)
* 1,5°C Küresel Isınma Özel Raporu (SR 15) Politikacılar Özeti’ne bu adreslerden erişebilirsiniz: https://report.ipcc.ch/sr15 ya da www.ipcc.ch