Kanser hastasının tahliyesi engellendi

Fotoğraf: İHD İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu

Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren, tahliyesi ertelenen kanser hastası Soydan Akay’ın durumuna dair önerge verdi.

Önergesinde, Marmara (Silivri) Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda hükümlü olarak bulunan Soydan Akay’ın almış olduğu müebbet hapis cezasının koşullu salıverme tarihi 11 Ağustos 2023 olduğunu ancak “iyi halli olmadığı” gerekçesiyle tahliyesinin ertelendiği bilgisini verdi.

• İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) son raporuna göre, Türkiye hapishanelerinde halen 651’i ağır hasta olmak üzere toplam 1517 hasta mahpus bulunuyor. Hapishanelerde 2022 yılı içerisinde en az 81 mahpus yaşamını yitirdi.

“Yeterli beslenme ve hijyenden mahrum”

Eren, Akay’ın sağlık durumuna dair de şunları paylaştı:

“Soydan Akay’a 2018 yılında prostat kanseri teşhisi konuldu. Aynı zamanda eklem romatizması, Hepatit B ve kalp hastası. Özellikle de prostat kanserinin tedavisinde ciddi sorunlar yaşadı, hastaneye sevk ve tedavi süreçlerinde yaşanan sorunlar nedeniyle tedavisi tamamlanamadığı gibi yeterli beslenme ve hijyen koşullarından da mahrum bırakıldı.

Bunun yanı sıra sanki ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasından hükümlüymüş gibi Nisan 2018’den beri yani 5 yılı aşkındır tek başına tutuluyor.

Ayrıca başka hiçbir mahpusla sosyal etkinliklere de çıkamıyor, avukatları ile görüşmesi ise İnfaz Hakimliği kararıyla kayıt altına alınıyor.”

“Mektuplaşması, kriminalize edildi”

Önergede, tahliyesinin engellenmesine gerekçe gösterilen İdare ve Gözlem Kurulu kararına dair şu değerlendirme yer aldı:

“İdare ve Gözlem Kurulu kararında, başka mahpuslarla yazışması “örgüt üyeliğinden hüküm giyen hükümlüler ile mektuplaşıyor” denilerek kriminalize edilmeye çalışıldı, cezaevi denetiminden geçirilerek kendisine verilen kitaplar zararlı bulundu.

Ayrıca hakkında henüz kesinleşen bir mahkumiyet kararı olmamasına rağmen, hakkında örgüt üyeliğinden kovuşturma yürütülen vasisi tehlikeli bulundu ve hasta bir mahpusun özgürlük hakkı gerçek dışı, soyut ve hukuken dayanaksız iddialarla elinden alındı.”

“Siyasi mahpusların aleyhine işliyor”

Serhat Eren, tespit edebildikleri kadarıyla hapishanelerde bugün itibariyle benzer gerekçelerle infazı yakılan ve koşullu salıverilme hakkı elinden alınan yaklaşık 300 siyasi mahpus bulunduğunu söyledi:

“Anayasaya aykırı bir şekilde hukuki belirlilik içermeyen, yoruma açık, son derece subjektif olan iyi hal kriterleri, istisnasız tüm siyasi mahpusların aleyhine değerlendiriliyor.”

Mahpusun “gelecek motivasyonu” nasıl sağlanır?

Eren, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’tan şu soruları yanıtlamasını istedi:

• İdare ve gözlem kurulu kararındaki “tutum ve davranış değişikliği ile gelişim motivasyonunun düşük olduğu” kanaati neye göre tespit edilmiştir?
• “Mahpusun salıverilmesi sonrası toplumla bütünleşme süreci, gelecek motivasyonu, hedef ve planları hakkında olumlu bir kanaat oluşmaması”nın somut gerekçeleri nelerdir?
• 30 yıldır hapiste olup son 5 yıldır avukatı ve vasisi dışında kimseyle görüştürülmeyen ve tecrit edilen bir mahpusun “gelecek motivasyonu” halen hapishanedeyken nasıl sağlanabilir?
• Mahpus diğer mahpuslarla sosyal etkinliklere neden çıkarılmamaktadır?
• Mahpusun avukat görüşmeleri neden kayıt altına alınmaktadır?
• Mahpusun kanser hastası olması nedeniyle sağlığa erişim hakkı için tahliye edilmesinin gerekli olduğu neden bu raporda hiç değerlendirilmemiştir?
• Mahpusun “terör örgütlerine sempatisinin devam ettiği” kanaatinin somut dayanağı nedir? Bu gerekçeyle mahpusun tahliye edilmemesi, “Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; düşünce kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz” hükmünü amir olan Anayasa m. 25’e aykırı değil midir?
• “Mahpusun bazı haklarını iyi niyetle kullanmadığı” kararda yazılı olup mahpus hangi hakkını ne suretle iyi niyetle kullanmamıştır? Hakkın iyi niyetle kullanılıp kullanılmadığına idare ve gözlem kurulunda kim karar vermektedir? İyi niyetin tanımı nedir? Hakkın iyi niyetle kullanılması ne demektir?
• İdare ve gözlem kurulu kararında, mahpusun vasisinin hakkında örgüt üyeliğinden henüz kesinleşmemiş bir yargılamanın devam ediyor olmasının yer alması “Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar, kimse suçlu sayılamaz.” hükmünü amir olan Anayasa m. 38’e aykırı değil midir?
• Marmara Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda iyi halli olmadığı gerekçesiyle salıverilmeyen kaç hükümlü bulunmaktadır? Bu hükümlülerden kaçı adli kaçı siyasi hükümlüdür?

(AS)