Küresel ısıtma uykumuzu nasıl etkiliyor?
"Başka bir gezegen yok" (Fotoğraf: Pixabay)
Yayınlanan yeni bir araştırma, iklim krizi ve beraberinde getirdiği artan hava sıcaklıklarının insanların uyku düzenini de etkilediğini gösterdi.
The Guardian gazetesinin aktardığına göre, 20 Mayıs'ta "One Earth" (Bir Dünya) dergisinde yayınlanan "Artan sıcaklıklar küresel olarak insan uykusunu erozyona uğratıyor" başlıklı çalışma, artan hava sıcaklıklarının insanların daha geç uykuya dalmasına sebep olarak tüm dünyada başta kadınlar ve yaşlılar olmak üzere uykusuzluğa yol açtığını ortaya koydu.
2015-2017 yılları arasında toplanan, 68 ülkeden 47 bin kişiye ait 7 milyon gecelik uyku ve hava sıcaklığı verilerine dayanan araştırma, insan vücudunun her gece uykuya dalabilmek için serinlemesi gerektiğini, bu olmadığında uyumanın da zorlaştığını hatırlattı.
Küresel ısıtma sebebiyle bu mümkün olmadığında ise dünyada ortalama bir insan bir yılda 44 saat daha az uyumaya başladı. Bu ise bir yılda 11 gece boyunca 7 saatten az uyumak anlamına geliyor.
Araştırma sonuçları, söz konusu etkilerin belli grupları özellikle daha fazla etkilediğini de gösterdi. Buna göre, kadınlar artan hava sıcaklıkları sebebiyle erkeklere oranla yüzde 25 daha çok uykusuz kalıyor. Bu oran, 65 yaş üstü kişiler için neredeyse iki kat daha fazla.
Daha düşük gelirli ülkelerde artan hava sıcaklıkları sebebiyle yaşanan uykusuzluk ise ortalamanın neredeyse üç katı.
TIKLAYIN - Krize Kriz Demek: İklim Terminolojisi
Yaş, cinsiyet, coğrafi konum
Sonuçları değerlendiren araştırmacılar, inceledikleri verilerin insanların havanın daha sıcak olduğu gecelere adapte olma konusunda hiçbir işaret göstermediğinden endişe duyduklarını dile getirdi.
Çalışmayı yapan araştırmacılardan Danimarka'nın Kopenhag Üniversitesi'nden Kelton Minor, "Çoğumuz için uyku günlük rutinimizin çok tanıdık bir parçası. Hayatımızın neredeyse üçte birini uyuyarak geçiriyoruz. Fakat pek çok ülkede giderek artan sayıda insan yeterince uyumuyor" dedi.
Minor'a göre, bir milyon kişinin yaşadığı bir şehirde gece hava sıcaklığının 25 derecenin üzerine çıkması fazladan 46 bin kişinin daha uykusuz kalmasına yol açabilir. Hindistan ve Pakistan'da etkili olan sıcaklık dalgasına atıfta bulunan Minor, "Devasa bir uykusuzluğa yol açması beklenen şartlara maruz kalan milyarlarca insandan bahsediyoruz" yorumunda bulundu.
Kadın ve erkekler arasındaki sıcaklıktan etkilenme farkına da değinen araştırma, kadınların vücutlarının erkeklere oranla akşam daha erken serinlediğini, bunun da daha yüksek gece sıcaklıklarının kadınlar üzerinde daha büyük etkisi olabileceğini ortaya koydu.
Dahası, kadınların erkeklere oranla ortalamada daha fazla cilt altı yağının olması da söz konusu serinleme sürecini yavaşlatabiliyor.
Araştırmaya göre, daha yaşlı kişilerin geceleri daha az uyuyor olması ve vücut sıcaklığını düzenleme konusunda daha kötü olmaları da yaşlıların artan sıcaklıklardan daha çok etkilenmesinin sebebi olabilir.
Halihazırda daha sıcak iklimlerde yaşayan kişilerin beklenenin aksine artan gece sıcaklıklarından daha fazla etkilendiğini ortaya koyan araştırma, verilerini genel olarak yüksek gelirli ülkelerden alsa da Hindistan, Çin, Kolombiya ve Güney Afrika'dan da verilere yer verdi.
Araştırmacı Minor da "düşük gelirli ülkelerdeki insanların verilerde daha az temsil edildiğini ve araştırmacıların bu konuda çok şeffaf olduğunu", özellikle dünyanın halihazırda en sıcak ülkelerinin bulunduğu Afrika, Orta Amerika ve Orta Doğu ülkelerini kapsayacak bir araştırmaya ihtiyaç olduğunu vurguladı. (SD)